Sector neemt zichzelf
de maat
Geo-Info in Bedrijf
Zeg, hoe groot is die sector van jullie
nou eigenlijk? Een vaak gestelde vraag
waarop we soms een schijnbaar wille
keurig antwoord op geven maar meestal
een antwoord schuldig moeten blijven.
We missen betrouwbare kengetallen
van onze eigen geo-informatiesector: de
stand van zaken in het bedrijfsleven, de
overheid, het onderwijs en onderzoek.
Zijn deze cijfers dan zo belangrijk? Jaze
ker! Het belang van de sector wordt met
duidelijke kengetallen goed neergezet:
positioneren en profileren zijn daarbij
sleutelbegrippen. Tevens wordt het voor
de sector gemakkelijker gemeenschap
pelijke zaken zoals beleid, investerin
gen en innovatiekansen te communi
ceren en te agenderen. Bovendien wil
je zulke cijfers liefst elk jaar up-to-date
hebben zodat je de groei van de sector
kunt volgen en zicht krijgt op de inno
vatiekansen.
Andere sectoren lijken deze cijfers pri
ma in beeld te hebben, of wagen ook zij
slechts een gokje? 'Met een achterban die
30 miljard omzet en meer dan 250.000
medewerkers telt, is ICT~ Office dé be
langenbehartiger van de IT-, Telecom-,
Internet- en Officesector' (www.ictoffi.ee.
nl). 'Bouwend Nederland, de vereniging
van bouw- en infrabedrijven, is met on
geveer 5000 aangesloten bouwbedrijven
de grootste werkgeversorganisatie in de
bouw. De totale bouwsector is in Neder
land goed voor 6% van het bruto bin
nenlands product en voor een productie
van 56,6 miljard euro (prijsniveau 2006).
De sector biedt werk aan ruim 500.000
mensen' (www.bouwendnederland.nl).
In 2002 maakte Wageningen Univer
siteit in opdracht voor het ministerie
van EZ een marktanalyse van de geo-
matica sector. 'De werkgelegenheid in
de geomaticasector in heel Nederland
is gegroeid van 18.000 fte in 1995 naar
46.000 fte in 2001. Dit komt overeen
met een jaarlijkse groei van 17%. De to
tale jaaromzet binnen de geomatica in
Nederland is gegroeid van 0,85 miljard
euro in 1995 naar 2,77 miljard euro in
2001. Dit komt overeen met een jaarlijk
se groei van 22%.' Onderzoek uit 2007 in
het kader van het RGI top-up project 'de
efficiënte geo-overheid' kwam tot een to
taal aantal medewerkers van ruim 5.000
fte bij de overheid. Schattingen leveren
eenzelfde getal op bij het bedrijfsleven.
GeoBusiness Nederland gaat, in samen
werking met Wageningen Universiteit,
GeoFort en onderzoeksbureau Heliview,
de sector dit jaar nauwkeurig in kaart
brengen. Innovatieprogramma Ruimte
voor Geo-Informatie ondersteunt het
onderzoek financieel en heeft ook be
lang bij een betrouwbare uitkomst. De
eerste en tevens belangrijkste stap daar
toe is onlangs gezet: het definiëren van
de geo-informatiesector. Wat rekenen
we er wel toe en wat niet? Een panel
van enthousiaste professionals van bin
nen en buiten de sector, zowel publiek
als privaat, zette onlangs na een pittige
brainstormsessie de definitie neer.
De geo-informatiesector houdt zich bezig met
de informatievoorziening die betrekking heeft
op een geografische locatie. De sector kent ac
tiviteiten op het gebied van inwinnen, verwer
ken, bewerken, bekeren, analyseren, visualise
ren, presenteren en beschikbaar stellen van
geo-data. Daarbij horen eveneens activiteiten
zoals advisering, opleidingen en projectma
nagement gericht op geo-informatie.
Bij het tot stand komen van de defini
tie was duidelijk dat het panel de ge
hele geo-informatie keten tot de sector
rekent, behalve de gebruikers van geo-
informatie; dit in tegenstelling tot het
genoemde onderzoek uit 2002. Wel is
onderscheid gemaakt tussen de kern
van de sector en de schil. Tot de kern
worden organisaties gerekend die eer
der genoemde activiteiten uitvoeren
voor productontwikkeling of dienstver
lening voor anderen. In de schil bevin
den zich organisaties die alleen voor
interne doeleinden bovenstaande activi
teiten uitvoeren.
Uit deze definitie blijkt duidelijk dat
de sector verandert. Bestond historisch
gezien de branche louter uit inwin-
Jurgen ten Siethof
nen en presenteren van geo-informatie
(landmeten en kartografie), in de jaren
'70 kwam het GIS-domein erbij waar
door ook het opslaan en analyseren van
geo-data een belangrijke activiteit werd.
Nog later werd de sector uitgebreid met
de opkomst van de informatie-infra
structuur waardoor het distribueren
van geo-data een belangrijke toevoe
ging vormde. De opkomst van internet
zorgde voor een enorme vlucht in de
visualisatie van gegevens. De kaart werd
voor veel mensen de 'ingang' tot andere
soorten informatie. Bovenstaande ont
wikkeling is ook goed te zien in het le
denbestandvan GeoBusiness Nederland.
Bedrijven die zich de afgelopen een tot
twee jaar hebben aangesloten zouden
we vijfjaar geleden niet tot de traditio
nele geo-informatiesector gerekend
hebben. De nieuwste ontwikkeling is
dat de consument zich gaat inzetten bij
het inwinnen van geo-data, en mutaties
doorgeeft aan de grote kaartenmakers,
zelf een kaart samenstelt of een point-
of-interest toevoegt. Een andere trend
lijkt te zijn dat de klandizie van de sec
tor verschuift van business-to-govern
ment naar business-to-business en zelfs
business-to-consumer. Laagdrempelige
geo-toepassingen worden steeds meer
gebruikt in 'nieuwe' sectoren zoals de
financiële dienstverlening en verzeke
ringssector.
Dit najaar worden de metingen uitge
voerd waardoor we nog voor de jaar
wisseling onze sector in kaart hebben,
zowel publiek als privaat. GeoBusi
ness Nederland gaat ook zorgen voor
een jaarlijkse herhalingsmeting zodat
trends zichtbaar worden. Met deze cij
fers kunnen we dan de boer op om onze
sector neer te zetten als sector die er
daadwerkelijk toe doet!
Jurgen ten Siethof
Yvette Pluijmers
GeoBusiness Nederland
GEO-INFO 2008-9
