Verslag Historical CIS 2008 Conference
University of Essex, Colchester
Op 21 en 22 augustus jl. is de eerste grote conferentie in
Europa op het gebied van historisch GIS gehouden. Eén
van de redenen om deze conferentie te organiseren was de
frustratie dat historisch GIS op conferenties over geschiede
nis of geografie altijd wat onderbelicht is. Dan maar een ei
gen conferentie moet Ian Gregory, pionier op het gebied van
historisch GIS en organisator van deze conferentie, gedacht
hebben. En hij bleek gelijk te hebben: 125 deelnemers uit 18
landen luisterden in twee dagen naar 76 presentaties.
Wat zijn dan de fundamentele issues voor historisch GIS op
dit moment?
Eén van de grootste problemen waar de discipline mee kampt
is het gebrek aan gedigitaliseerde data. Volgens diverse spre
kers is dit één van de belangrijkste redenen dat GIS nog nau
welijks gebruikt wordt in de historische wetenschap. Toch
werd aan dit probleem nauwelijks aandacht besteed. Aardig
was overigens te constateren dat aanwezige vertegenwoordi
gers van erfgoedinstellingen het probleem hadden dat er te
weinig wetenschappelijke kennis is van het materiaal dat ze
beheren. Hier ligt een uitgelezen kans tot samenwerking. Een
ander probleem met data is het feit dat GIS moeilijk met kwa
litatieve data overweg kan, terwijl deze soort data juist erg be
langrijk is in de historische en sociale wetenschappen. Er werd
een aantal leuke projecten gepresenteerd die lieten zien dat
het wel degelijk mogelijk is kwalitatieve data aan GIS te koppe
len. David Cooper (Lancaster University) liet zien hoe gebieds-
beschrijvingen van het Lake District van Thomas Grey (1769)
en Samuel Coleridge (1802) kunnen worden geanalyseerd met
behulp van GIS, door deze teksten op te nemen in het systeem.
Een opvallende trend die zichtbaar was op de conferentie, is
het gebruik van Google Earth of Google Maps om de eigen
data te georeféreren. Nu het KML formaat waarmee Google
werkt een open standaard is geworden, is deze trend ook wel
verklaarbaar. Hoewel de voordelen van
Google als presentatieplatform door ie
dereen werd onderkend, waren er toch
ook enkele kritische geluiden te horen.
Eén van de deelnemers merkte terecht
op dat Google weliswaar uitstekend data
kan tonen, maar dat voor analyses toch
echt een geografisch informatiesysteem
gebruikt moet worden.
De laatste sessies gingen over welke rich
ting het historisch GIS onderzoek op
gaat. David Bodenhamer, een theoreticus
op het gebied van historisch GIS van het
eerste uur, pleitte ervoor de term 'histo
risch GIS' te vervangen door 'GIS for hu
manities'. Dit zou meer recht doen aan
de vele toepassingsmogelijkheden van
GIS. Trevor Harris liet vervolgens zien
hoe GIS for humanities zich lean ontwik
kelen tot een virtual reality omgeving.
Niet iedereen kon deze ontwikkeling
waarderen, wat een levendige discus
sie opleverden. Niet alleen stuitte men
op praktische bezwaren, GIS alleen is
soms al ingewikkeld genoeg. Ook vroeg
men zich af of sociale wetenschappers
wel aan theorieontwikkeling kunnen
doen in een virtual reality omgeving. De
afsluitende plenaire sessie ging vooral
over het niet gebruiken van GIS in de his
torische wetenschap
Deze eerste historisch GIS conferentie in
Europa kan als een groot succes worden
aangemerkt. Diverse knelpunten, oplossin
gen en trends zijn deze dagen goed in kaart
gebracht. De lezingen waren over het alge
meen gevarieerd en van hoog niveau.
WATERVERHAAL UIT SALLAND (1928)
Kantonrechter: 'Andere jaren werd nooit verbaal opge
maakt en nu hebben wij ineens zo'n zondvloed, waaraan
is dat te danken?'
Mijnheer: 'Wij willen de zaak beter regelen.'
Coster: 'Die indeling daar is ontzettend.'
Kantonrechter: 'Eigen schuld.'
Coster: Ja, Piet verdeelt aan Klaas en Klaas weer aan Jan en
van dat alles is niets op het kadaster bekend. Niemand weet
er iets van en het Waterschap wordt
de dupe, want als men komt, beroept
men er zich op, dat het terrein allang
verkocht is aan een ander.
Kantonrechter: 'Ik weet er alles van.
Met boedelscheiding is er niet uit te
komen. Het enige is ruilverkaveling.
U moet in het reglement zetten, dat
degene die op het kadaster staat inge
schreven als eigenaar, aansprakelijk is, dan voorkomt U al
die dubieuze kwesties.'
Coster: 'Dank U voor Uw raadgeving, wij zullen er reke
ning mede houden. Het is voor ons ontzettend moeilijk.
Wij lopen de hele dag in het veld en doen alle moeite, ter
wijl men van verschillende eigenaren niet de minste mede
werking heeft.'
Uit: www.wgs.nl/informatie/
700J aar_waterschap
(Op 4 juni 2008 was het 700 jaar gele
den dat het eerste dijkrecht van Sal-
land werd afgekondigd en vandaar
onder andere de 'Historische water-
verhalen' op de website van het water
schap Groot-Salland.)
f. kjfr Hr ere,
junior-onder
zoeker GIS'
Kcirtografie. Foc.
Ceowetenschap-
pen- URU/Explo-
kart, Universiteit
Utrecht
GEO-INFO 2008-9
