IMTOP: op weg naar een multi-schaal
inf< rmatiemcdel voor topografie
In Nederland zijn ruimtelijke gegevens op een abstract niveau
geharmoniseerd door het vaststellen van een basismodel voor
geo-informatie: NEN3610. NEN3610 is inmiddels uitgewerkt in
een aantal apphcatiemodellen zoals IMRO, iMK&L en IMKAD.
Voor wat betreft topografie zijn dat momenteel IMGEO (voor
grootschalige bestanden, zoals GBKN) en TOP10NL (voor
schaal 1:10.000). Het Kadaster wil echter een applicatiemodel
ontwikkelen dat alle schalen integreert, het zogenoemde
IMTOP (Informatie Model Topografie). ITC,TU Delft en Kadaster
hebben in een gezamenlijk onderzoeksproject gekeken
naar de randvoorwaarden voor IMTOP. Op basis hiervan zijn
modeileerprincipes bestudeerd en uitgewerkt voor de drie
belangrijkste objectklassen: gebouwen, wegen en terreinvlakken.
Dit artikel beschrijft de resultaten van dit samenwerkingsproject.
Er zijn 3 uitgangspunten voor
IMTOP
1. 'Topografie per schaal en schaalover-
gangen modelleren.' Het hoofddoel
van IMTOP is het integreren van de to
pografische bestanden op de verschil
lende schalen en het ondersteunen van
automatische kartografische genera
lisatie binnen het Kadaster. Hiervoor
moet IMTOP niet alleen de inhoud van
de verschillende schalen beschrijven
('scale state'), maar ook vastleggen hoe
klassen en objecten zich in specifieke
situaties gedragen bij schaalovergan-
gen ('scale event').
2. 'Gelijkwaardig modelleren van objec
ten en geometrie/topologie.' Voor IMTOP
is gekozen voor een benadering waarbij
objectklassen en geometrie/topologie
gelijkwaardige modelleeraspecten zijn.
In een geometrie-eerst-benadering be
staat de ruimtelijke database uit tabellen voor punten, lijnen
en vlakken. In een object-eerst-benadering daarentegen heeft
iedere objectklasse een tabel met een variabel aantal attribu
ten en worden losse geometrieën opgeslagen als attributen.
Belangrijke reden om bij IMTOP uit te gaan van gelijkwaar-
dige modellering van objectklassen en
geometrie (en topologie) is dat in object
klassen veel semantische kennis zit 'no
dig bij generalisatiebeslissingen' en dat
topologie een belangrijk hulpmiddel is
bij automatische generalisatie.
3. 'Geen onderscheid tussen land
schaps- en kartografisch model.' Re
presentaties van het landschapsmodel
(DLM) houden geen rekening met de
verschijningsvorm van objecten op
de kaart. Geometrieën in het karto
grafische model (DCM) daarentegen
kunnen zijn verplaatst, verwijderd of
vergroot ten opzichte van de werkelijk
heid, afhankelijk van de symbolisatie
ervan en van leesbaarheidseisen van
een kaart. Er is echter voor gekozen de
database-representatie gelijk te maken
aan de (weliswaar ongesymboliseerde)
kartografische representatie. Dat wil
zeggen dat ook de database-represen
taties van objecten afhankelijk worden
van de uiteindelijke kaartweergave. De
motivatie hiervoor is de volgende:
In eerste instantie is bij IMTOP ge
probeerd onderscheid te maken
tussen generalisatiebewerkingen
die alleen nodig zijn voor het DCM.
Hierbij bleek echter dat niet altijd
eenduidig aan te geven is waar be
paalde bewerkingen zouden moe
ten worden uitgevoerd.
De huidige productielijn van het
Kadaster maakt geen onderscheid
tussen de twee representaties. In de
TOPxxvector-bestanden zijn de geo
metrieën afhankelijk van hun ver
schijningsvorm op de kaart en dus al
verplaatst (zie fig. 1). Het vervaardigen
van de kaart is daarmee conceptueel
een simpel proces, waarbij symbolisa
tie aan de geometrieën wordt toege
voegd. Hierdoor- bestaan er geen con
sistentieproblemen tussen database
en kaart op een en dezelfde schaal.
Bovendien worden de TOPxxvector-
bestanden momenteel zonder proble
men toegepast in GIS-analyses.
De in theorie ideaal ogende scheiding
tussen DLM en DCM leidt in praktijk
tot twee verschillende modellen als-
M 0 D E L L E E R P R I N C I P E S VOOR GEBOUWEN, WEGEN EN TERREINEN
drj. Stoter (ITC) en
prof.dr.a.f'. var, Oosterom (OTB, TU Delft)
Co-auteurs: N. Bakker (Kadaster), L van
den Brink (Dynasot BV), R. temmens
(ITC), M: Meijer S (OTB, TU Delft},
J. Morales (ITC), W. Ouak (OTB, TU'Delft),
K, van Raamsdonk (kadaster} re,
H. UrtermdrkfKadaster)
CEO-INFO 2008-10
