Informatie
Landmeter in de klas
Hoe breng je saaie sommen tot le
ven? En hoe laat je leerlingen er
varen wat het betekende om vroeger
te leven? Op welke manier leer je ze
dat een kaart niet altijd een pratende
TomTom is? Op die drie vragen is één
antwoord: met het lespakket Histo
rische Landmeter in de Klas. Daarin
neemt een landmeter kinderen mee
Wanschaff uit Apeldoorn
Vanaf 1 september 2008 heeft het
Kadaster het fraai gerenoveerde
gebouw De Grift aan de Hofstraat in
Apeldoorn weer in gebruik genomen.
Keerde het personeel terug, dat gold
niet voor de in 2005 in bruikleen ver
kregen grote Wanschaff-theodoliet uit
1887 in de hal. De toen bij de entree in
nieuwe vitrines (naar het heette) per
manent geëxposeerde RD-historie bleek
tijdelijk te zijn. Ook de grotendeels his
torische bibliotheek is fysiek uit deze
hal verwijderd en elders in Apeldoorn
ondergebracht maar delen blijven wel
door de Nederlandse geschiedenis: hij
vertelt spannende verhalen en tekent
met veer en inkt. En met actieve op
drachten leren de kinderen over inge
wikkelde en abstracte begrippen uit de
lessen aardrijkskunde en rekenen of
wiskunde.
Historische Landmeter in de Klas
stond vroeger in musea met de neus
opvraagbaar De Raad van Bestuur koos
voor de vernieuwde hal een uitstraling
van 'wat het Kadaster nu kan betelce-
Wanschaff-gébak bij de onthulling van de
vitrine eind 2005.
tegen de ruit: prachtige kaarten,
mooie meetinstrumenten. Het besef
dat de moeilijke rekensommen van
de basis- en middelbare school ge
bruikt worden voor landmeren kwam
pas later. En er ging een wereld voor
hem open. Leerlingen kunnen nu
aardrijkskundige begrippen en moei
lijke rekenconcepten leren binnen de
wereld van een landmeter tussen het
jaar 1600 en 1900.'
(introductie op:
www.landmeterindeklas.nl
van Het Leege Land)
Enig rekenwerk levert de volgende
resultaten:
De toren van Bedum is 35,704 m en
hangt dus 2,611 m scheef.
De Toren van Pisa is 55,86 m en hangt
na de operatie nog 4,00 m scheef.
Op een hoogte van 35,704 heeft de
toren van Pisa de volgende scheef
stand:
35,704 55,86 X 4,00 2,556 m
Rekenkundig is dus bewezen dat de
toren van onze Walfriduskerk 2,611 -
2,556 0,055 m schever staat dan de
toren van Pisa!
Op 13 september 2008 is de Walfridus-
voettocht gelopen. De wandelaars heb
ben goed naar de scheefste toren van
Europa kunnen kijken.
Bron: www.bedum.nl
nen' Bij de feestelijke onthulling van
de Wanschaff-vitrine op 14 november
2005 zei drs. Godfried Barnasconi na
mens de Raad van Bestuur: 'Het Ka
daster is trots op haar historie.' De
instrumenten gaan of zijn al naar het
Kadastergebouw in Arnhem waar een
eigen bedrijfsmuseum in opbouw is.
(Zie: Adri den Boer, Kadaster expo
seert RD-historie, in: Geo-info 2005-12,
p. 570/571 en in: De Hollandse Cirkel
2006-1, p. 20/21.)
Adri den Boer
Bedum claimt 'De scheefste toren van Europa!'
Uit een landmeetkundige meting eerste bol, net boven de spits, 2,611 m
in Bedum is gebleken dat de scheefgezakt. Dat bleek meer te zijn
dan de Oldehove in Leeuwarden! In het
contact daarover met de Friezen kon
Van Dijk hen ervan overtuigen en zij
erkenden hun 'nederlaag'.
'it een landmeetkundige meting
in Bedum is gebleken dat de
Walfriduskerk in het Groningse dorp
mogelijk schever staat dan de bekende
scheve toren van Pisa. Dit zou beteke
nen dat de toren in het noorden van
ons land de scheefste toren van Europa
is. Een predicaat dat altijd aan de we
reldberoemde toren in Italië heeft toe
behoord.
Jakob van Dijk, oud-leraar landmeetkun
de aan de Kaderopleiding Bouwbedrijf
(KOB), verrichtte in 1993 met een aantal
van zijn leerlingen een landmeetkundi
ge meting in Bedum met de bedoeling-
de totale scheefstand van de toren van
onze Walfriduskerk vast te stellen.
Tot zijn grote verbazing was de toren
vanaf de begane grond (maaiveldni
veau) tot aan de onderkant van de
Wat echter overeind bleef was de sche
ve toren van Pisa. Omdat men echter
vreesde dat deze toren steeds verder
zou gaan zakken, begon men in 1993
met een uitgebreide operatie om de to
ren iets rechter te trekken. In 1993 be
reikte de toren zijn maximale schuinte
met een verschil van bijna 4,5 m. In
1993 stond de toren dus absoluut sche
ver dan de toren van onze Walfridus
kerk. Na de hersteloperatie is er echter
iets drastisch veranderd! Na jaren van
tegengewicht is het verschil nu gesta
biliseerd op net geen 4 m.
GEO-INFO 2008-10
