Het ETRS89 beweegt mee
met de Europese plaat
25 cm verschil
basis. Al snel werd duidelijk dat GPS een orde nauwkeuriger
is; van decimeter naar centimeter precisie. In 2000 is het RD-
stelsel geherdefinieerd als een transformatie van het op GPS-
metingen gebaseerde ETRS89. De hogere precisie van dit
European Terrestrial Reference System 1989 is noodzakelijk in
de praktijk van alle dag bij gebruik van GPS-netwerken, zoals
in Nederland 06-GPS, Globalcom, NETPOS en QPOS. Deze
netwerken zouden niet kunnen functioneren als de coördinaten
niet bekend zouden zijn in een nauwkeurig referentiestelsel.
De moderne satellietplaatsbepaling heeft een revolutie in
wereldwijde referentiestelsels teweeggebracht. Het neusje van
de zalm op dit gebied is het International Terrestrial Reference
System (ITRS). Een wereldwijd coördinatensysteem met
centimeterprecisie - wat willen we nog meer? ITRS is echter als
Europees systeem voor 'georeferencing' (coördinaatbepaling)
niet ideaal: alle punten in Europa hebben namelijk in ITRS
een, min of meer dezelfde, beweging van enkele centimeters
per jaar (zie figuur 2). Daarom is het ETRS89 afgeleid van
het ITRS. Het ETRS89 beweegt mee met de Europese
plaat. Dit heeft het grote voordeel, dat het merendeel van de
Europese punten, zeker in Nederland, een te verwaarlozen
veranderingssnelheid heeft, hooguit enkele mm's per jaar. Voor
veel praktische toepassingen volstaat het daarom alleen de
coördinaten te publiceren.
In Nederland zijn transformatieparameters voor RD bepaald.
Aangezien soortgelijke activiteiten in alle andere Europese
landen hebben plaatsgevonden, is het tegenwoordig mogelijk
de diverse nationale stelsels naar ETRS89 te transformeren
t Figuur 2. Wereldkaart met de snelheid
van ITRF-stations in mm/jaar;
bron: Michael Hefflin, JPL.
EUREF Permanent Tracking Network
http://www.epncb.oma.be/
Figuur 3. De stations van het EUREF Permanent Tracking
Network EPN
commissie voor Graadmeting en Waterpassing, in 1879
opgericht door de Koninklijke Nederlandse Academie van
Wetenschappen.
In de jaren 1885 tot 1904 werd het eerste-orde driehoeksnet
gemeten. De noodzakelijke afstandsmeting werd afgeleid uit
de basis bij Bonn (Duitsland), die in 1892 was gemeten. Ter
controle werd in 1913 bij Stroe een basismeting uitgevoerdHet
verschil met de afstand uit de basis bij Bonn was slechts 1 mm/
km, daarom werden de resultaten van de basismeting bij Bonn
niet gewijzigd. Inmiddels weten we uit GPS-metingen dat de
schaal van het RD-net ongeveer 4 mm/km te klein is. Voor
de ligging van het net op de wereldbol werden astronomische
metingen uitgevoerd. De resultaten van deze metingen en
berekeningen vormen tot op de dag van vandaag de basis voor
het coördinatenstelsel van de RD.
Na een eeuw RD-gebruik is sinds 1987 GPS in gebruik als
