Inrichten van competentiegericht onderwijs
Een opleiding inrichten met louter intersubjectieve beoor
delingen is vanwege inefficiëntie waarschijnlijk onhaal
baar. Daarom zullen de competenties vooral dienen als lei
draad bij de opzet van een curriculum en zal de integrale
geschiktheidbepaling slechts af en toe worden toegepast
(bij afstuderen bijvoorbeeld). Het is verdedigbaar dat ook
elementen van competenties los beoordeeld worden (ken
nistoetsen of beoordeling van deeltaken), maar het streven
moet er wel op gericht zijn tegen zo realistisch mogelijke
situaties te beoordelen. Projecten zijn een simulatie van
de praktijk, stage- of duale werkplekken zijn natuurlijk de
praktijk zelf.
Visie op vakgebied vertaling in onderwijsmodel
Visie op beroepsbeeld van de geo-informatie professional
Een geo-informatie deskundige kan voor uiteenlopende toe
passingen geo-gerelateerde problemen oplossen, heeft een
goed overzicht over het werkproces en toont ondernemer
schap. De deskundigheid die nodig is om geo-informatie te
organiseren en daardoor complexe situaties inzichtelijk te
maken is exclusief en maakt de geo-informatie deskundige
in veel situaties onmisbaar. Daarom dient volgens ons een
geo-informatie deskundige breed opgeleid te worden op ba
sis van beroepscompetenties.
Beroepsbeeld -> beroepscompetenties
Deze visie op het beroep leidt tot een ambivalente visie op
het bijpassende onderwijs: enerzijds vereisen de specialis
tische vaardigheden een grote basiskennis en anderzijds
vereist het veelkleurige palet van toepassingen een grote
mate van flexibiliteit, analytische vaardigheden en com
municatieve competenties. Centraal hierin staan de geo-
competenties die aangeven welke beroepsactiviteiten er
algemeen onderscheiden kunnen worden. Hierbij hoort al
tijd een beschrijving van de beroepssituaties (context) en de
onderliggende kennisbasis. Dit noemen we de drie pijlers
van de opleiding.
Schema pijlers.
context
kennisbasis
"conceptueel"
De drie pijlers van de opleiding
geo-competenties: totaal van kennis, vaardigheid en
houding waarmee in bepaalde situaties gewenst gedrag
getoond en gewenst resultaat behaald kan worden. Door
formulering van beroepsproducten, activiteiten en kri
tieke situaties concreet aantoonbaar;
context: de beschrijving van de situatie waartegen de
competentie getoond wordt (domeincompetenties van
de gebouwde omgeving en andere toepassingsgebieden);
kennisbasis: de basiskennis en
-vaardigheden waarmee we ons van
andere beroepsgroepen onderschei
den en waar we ons gezag aan ont
lenen. Deze kennis en vaardigheden
zijn universeel (waarnemingsreke
ning, database-ontwerp, kartografi-
sche grammatica) en komen binnen
verschillende competenties terug.
Geo-Competenties
Na jarenlang intensief overleg met re
presentanten uit de beroepspraktijk
zijn de beroepscompetenties opge
steld. Deze geo-competenties vormen
het belangrijkste referentiekader van
het nieuwe programma. Wij vinden
dat een afgestudeerde alle 8 de compe
tenties op minimaal voldoende niveau
moet beheersen.
Competentie 1 tot en met 3 zijn de 'in
tern gerichte' competenties (meten, be
heren, presenteren) die aansluiten bij
het bestaande beroepsbeeld. De com
petenties 4 tot en met 6 zijn 'extern
gerichte' competenties die de rol van
de geo-professional bij geo-informatie
toepassingen binnen andere discipli
nes beschrijven. Competentie 7 en 8
kunnen zeker ook in combinatie met
andere competenties voorkomen maar
zijn elk op zich belangrijk voor veel
functies in het beroepenveld.
1. Inwinning; registreren (meten en in
ventariseren) en bewerken van geo-
gegevens.
2. Beheer: opslaan en onderhouden van
geo-informatie.
3. Visualisatie: presenteren van geo-in
formatie.
4. Ontsluiting: geo-informatie analyse
ren en toegankelijk maken voor der
den.
5. Kwaliteit: Mathematisch beoordelen
van de waarde van geo-objecten en
-metingen.
6. Advies: ondersteunen van geo-info
gebruik bij ruimtelijke beheer- en
ontwerpprocessen.
7. Management: leiding geven aan pro
cessen voor totstandkoming en ge
bruik van geo-informatie.
8. Geo-ICT: ontwerpen van toepassin
gen voor geo-informatie systemen.
Binnen het technisch HBO zijn er te
vens sociaal-communicatieve compe
tenties gedefinieerd waar een HBO-er
aan moet voldoen. In het curriculum
zullen deze veelal in combinatie met
de beroepscompetenties aan bod ko
men. Men kan hier denken aan per-
zonder context geen
competentie!
"toepassingen'
zonder basis geen
competentie!
GEO-INFO 2008-12
