Niet lang nadat deze scan was gemaakt,
kwam de opdrachtgever met de vraag
om ook een doorsnede op NAP-niveau 1
te maken. Aangezien de scandata reeds
beschikbaar was, kon deze doorsnede
direct uit de data worden gegenereerd,
met minimale extra kosten.
Als de eerste meting tachymetrisch zou
zijn uitgevoerd, zou nu geen data be
schikbaar zijn geweest en had een twee
de meting moeten worden uitgevoerd.
Nog weer enkele weken later zijn
door de aannemer deformaties gecon
stateerd aan de damwanden van de
bouwput. Toen is aan de hand van de
scandata bepaald of het werkelijk ver
vormingen waren en hoe groot deze
waren. Kortom: de gebruiker heeft vele
malen geprofiteerd van de eenmalig in
gewonnen scandata!
Fig. 5. Detailscan
Kruisplein.
Weena/Kruisplein
Kortgeleden is de kruising Weena/
Kruisplein terrestrisch gescand (fig. 5).
Doel van deze meting is vooral het
verkrijgen van de huidige situatie
van de locatie. De komende jaren zijn
veel werkzaamheden gepland rondom
deze kruising voor Rotterdam CS. Zo
zal een ondergrondse parkeergarage
worden gebouwd, zal het stations
plein drastisch veranderen en zal het
verkeer over het Weena grotendeels
ondergronds worden gebracht.
In nauw overleg met de gebruiker
is besloten om de scandata als basis
ontwerpomgeving te gaan gebruiken
in dit bouwproces. Tussentijds zul
len meerdere nieuwe scans worden
gemaakt, als aanvulling op de ont
werpomgeving. Zo ontstaat een omge
ving die in de tijd verandert: nieuwe
ontwerpen kunnen direct in de be
staande situatie worden ingepast. Met
deze toepassing krijgt het terrestrisch
laserscannen dus zelfs een vierde di
mensie!
Laseraltimetrie
Naast terrestrische laserscanning laat de afdeling Landme
ten af en toe ook laseraltimetrie-metingen uitvoeren. Zo is
nu een traject gestart om nauwkeurige hoogtedata van de
gemeente in te laten winnen (zie bericht op p. 497 van dit
nummer) ten behoeve van een gedetailleerd 3D-stadsmodel:
Virtueel Rotterdam.
Naast het gebruik van deze gegevens voor het stadsmodel kun
nen deze data worden gebruikt om vragen van de opdracht
gever te beantwoorden. Afhankelijk van de gewenste nauw
keurigheid en detaillering kan hierbij bijvoorbeeld gedacht
worden aan een hoogteprofiel van een straat, of een DTM van
een terrein in het havengebied. Met deze hoogtedata heeft de
gebruiker altijd basis-ontwerpgegevens tot zijn beschikking.
Dit versnelt uiteraard het ontwerpproces want men hoeft veel
minder aparte metingen te laten uitvoeren.
Om de paar jaar wordt deze hoogtedata opnieuw ingewonnen
zodat beschikt kan worden over actuele terreinhoogtes als be
trouwbare basis in de ontwerpfase van projecten. Deze data is
zeer bruikbaar in het voorontwerpstadium van projecten.
Tot slot
Dankzij al de onderzoeken en metingen die de afdeling
Landmeten inmiddels met laserscanning heeft uitgevoerd,
kan zij de gebruiker steeds beter adviseren over de inzet van
laserscanning. De belangrijkste inzichten zijn:
als het een kleine opdracht voor het inmeten van inrich
tingselementen, wegbanden en -belijning betreft, is met
name de uitwerking tijdrovend en is scannen duurder
dan meting met GPS of tachymetrie. Laserscanning is
dan met name interessant als hoogteverschillen (viaduc
ten/onderdoorgangen) voorkomen;
als de gebruiker vooraf niet precies weet welke gegevens
hij tijdens het totale project nodig heeft, is het handig
om laserscanning in te zetten. Met deze methode wordt
als het ware een data-archief opgebouwd waaruit in de
toekomst benodigde informatie kan worden verkregen.
Met tachymetrie is 'vooruit meten' niet mogelijk;
in grote projecten levert laserscanning voordeel op van
wege de eenmalige vastlegging van de geometrie van het
object. Bovendien kan de scandata hier nuttig zijn met
betrekking tot de bepaling van vervormingen. Toepassing
van laserscanning voor deformatiebepaling staat nog in
de kinderschoenen maar biedt absoluut mogelijkheden.
Alleen al de visuele vergelijking van laserscans geeft in
zicht in mogelijke vervormingen van objecten.
Niet alleen de afdeling Landmeten maar vooral ook haar op
drachtgever raakt steeds meer overtuigd van de toepasbaar
heid van laserscanning. Deze meettechniek is absoluut een
aanvulling op bestaande methodes. Gezien de ontwikkelingen
rondom 3D-ontwerp verwacht Landmeten dat de inzet van la
serscanning de komende jaren alleen maar zal toenemen.
Samenvatting
Terrestrische laserscanning wordt nog weinig gebruikt, voor 'stan
daard' landmeetkundige werkzaamheden, hoewel er veel moge
lijkheden zijn. In dit artikel is aan de hand van vier praktijkvoor
beelden geschetst hoe laserscanning van meerwaarde is voor de
gemeente Rotterdam. Het meten met een terrestrische laserscanner
459
Laserscanning: Rotterdamse toepassingen
GEO-INFO 2008-12
