De ontsluiting van het kadastrale
verleden - een bron van zorg
Minuutplans
Leggers en registers 71
j<W'H 6CH
In het aprilnummer van Geo-Info las ik twee stukken
over de ontsluiting van het kadastrale verleden: een
artikel over het nu op internet te raadplegen Tijdschrift
voor Kadaster en Landmeetkunde (waarvan ik de eer heb
ooit een van de redacteuren te zijn geweest), en een ver
haal afkomstig van de website van het Nationaal Archief,
handelend over de raadpleging van oude kadastrale
kaarten en registers. Met name het tweede stuk raakte
me nogal, omdat ik, zelf afkomstig uit het vak, de laat
ste jaren zeer intensief van die oude kadastrale gegevens
gebruik maak voor historisch onderzoek en me in dat
verband steeds ernstiger zorgen begin te maken over de
wijze waarop die worden bewaard en voor de onderzoe
ker toegankelijk worden gemaakt. Ik heb sterk het gevoel
dat er in dit digitale tijdperk kansen worden gemist, en
dat bij de huidige wijze van ontsluiting onvoldoende
Een in 1892 op
schaal 1:1000 her
meten minuutplan,
Rotterdam Sectie U,
blad 3. Bewaard in
het Nationaal Ar
chiefonder nummer
4-KADOR-R 1173.
Veldwerk voor een
deel van de herme
ting van Rotterdam
Sectie U, blad 3, uit
een serie van 43 van
deze kunstwerken.
rekening wordt gehouden met de ei
sen die serieus historisch onderzoek
stelt. Voor het type onderzoek dat ik
zelf, alleen of samen met anderen,
uitvoer - het in detail volgen van de
ruimtelijke ontwikkeling in tamelijk
omvangrijke gebieden zoals de wijk
Cool in Rotterdam of het centrum
van Ede - zijn drie groepen van ka
dastrale bronnen van eminent be
lang, namelijk de minuutplans, de ka
dastrale leggers met het register 71 als
klapper daarop, en de hulpkaarten en
veldwerken voor alle veranderingen in
de parcellering. Hoe is daar nu mee
gesteld?
De kadastrale minuutplans met de be
ginsituatie van rond 1830 zijn uitste
kend ontsloten, en ook tegen een lage
prijs digitaal beschikbaar. Voor Zuid
Holland zijn de kaarten zoals in het
hiervoor genoemde stuk in Geo-Info
vermeld tot in detail te bekijken in de
Beeldbank van het Nationaal Archief,
en dat is voor heel Nederland, met
een andere interface, ook mogelijk op
de website van WatWasWaar. Bij de
laatste instantie kun je de uitsteken
de scans (300dpi op de oorspronke
lijke schaal) voor een vriendenprijsje
op cd bestellen om die dan als basis
te gebruiken voor eigen onderzoek.
Waarom het Nationaal Archief het
nodig achtte om het werk van Wat
WasWaar gedeeltelijk te verdubbelen
is voor mij een raadsel. De energie
had misschien beter kunnen worden
gestoken in het scannen en toeganke
lijk maken van later hermeten plans,
die ook in hef Nationaal Archief be
rusten. Zo beschik ik nu, voor mijn
eigen onderzoekingen, over scans van
minuutplans van Rotterdam sectie T
uit 1889 en sectie U blad 3 uit 1892,
maar het Nationaal Archief moest die
(voortreffelijke!) scans wel speciaal
voor me laten maken tegen heel rede
lijke, maar daarom nog niet geringe,
kosten.
Kort geleden had ik een vraag voor
de klantenservice van het Kadaster,
GEO-INFO 2009-5
