Voordelen
Nations
GPS -
Literatuur en websites
www.oranjewoud.nl
www.06-gps.nl
Bedford, L., N. Brown J. Walford,
LeicaARzs White Paper.
www.leica-geosystems.com/downloads123/
zz/nrs/AR25/white-tech-paper/AR25_
White%2oPaper,pdf
Wübbena, G., On the modelling ofGNSS
observations for high-precision position
determination, Geo++, 2001.
www.geopp.de/download/seeb6o_
wuebbena_e.pdf
NAM en 06-GPS, Voorzichtig gas geven,
De Ingenieur, no. 21, december 2006.
Samenvatting
GNSS-metingen voor winning en opslag
van Delfstoffen
Bodembeweging is in Nederland een alledaags
fenomeen. De drukke Nederlandse delta is
echter erg gevoelig voor bodembewegingen
en zeespiegelvariaties. Delfstofwinners en
belanghebbenden hebben behoefte aan
betrouwbare geodetische deformatiemetingen
voor het detecteren en volgen van de bodem
beweging door mijnbouwactiviteiten. In dit
artikel worden de voor- en nadelen van 'Global
Navigation Satellite Systems'(GNSS) technieken
uiteengezet. Vervolgens wordt het gebruik, in
de praktijk, van een hoognauwkeurige GNSS-
meetopstelling beschreven. De combinatie van
'Global Navigation Satellite Systems'(GNSS)
technieken en ondergrondse merken is in veel
gevallen in staat de geo-informatie en het
gewenste inzicht te leveren.
Summary
GNSS measurements for extraction and
storage of mining substances
Soil subsidence in the Netherlands is a regularly
occuring phenomenon.The busy Dutch
delta system is however very sensitive for soil
subsidence and sea level changes. Mining
companies and other stakeholders have a need
for reliable geodetic deformation measure
ments in order to trace and control subsidence
due to mining activities. In this article the
advantages and disadvantages of'Global
Navigation Satellite Systems'(GNSS) techniques
are discussed. The daily use of a highly accurate
GNSS measurement setup is also described.
The combination ofGNSS techniques and deep
underground benchmarks can in many cases
provide the necessary geo information and
insight.
Fig. 8. Opstelling van 3 Leica AR25-antennes
tijdens de testmeting in Schoonoord.
in hoogte gerelateerd. Zo kon ook worden
getest hoe snel de oplossing conver
geerde, of antennekalibraties inderdaad
de onderlinge uitwisselbaarheid konden
waarborgen en of de gewenste millime
ternauwkeurigheid kon worden gehaald.
Vervolgens is er gedurende zeven dagen
data verzameld.
Het maximale verschil ten opzichte van
de gemiddelde hoogte bedroeg 0,9 mm.
De spreiding van de resultaten was twee keer
zo klein als de korte-basislijntest in de speci
ficaties van de Leica AR25 zelf. Vier dagen ble
ken gemiddeld afdoende om de oplossing
naar een nauwkeurigheid van 1 mm te laten
convergeren. Voor de X- en Y-coördinaten
was 24 uur al genoeg, wat echter voor de
bodemdaling minder interessant is.
Deze GNSS-aanpak van bodemdalings
metingen biedt een aantal belangrijke
voordelen ten opzichte van waterpassing
en losse GPS-basislijnbepaling. De inzet van
personeel is minimaal en de afstanden die
men kan overbruggen zijn zodanig groot
dat men met een bestaand (RTK-) referen
tienetwerk voldoende vaste stations heeft
om de metingen uit te voeren. Ook is er
zo voor te zorgen dat de referentiepunten
altijd buiten de invloedsfeer van de gaswin
ning liggen. Tevens zijn er altijd voldoende
referentiestations te gebruiken zodat
eventuele verstoringen in een of enkele
van deze stations altijd te detecteren zijn.
Wel moet men er zeker van zijn dat de
meetpalen ongestoord kunnen blijven
staan. Plaatsing op particulier terrein heeft
de voorkeur ten opzichte van het langs
de weg zetten van zo'n opvallend stuk
kostbare geodetische techniek. 6
Fig. 9. Overzicht referentienetwerk testmeting Schoonoord.
Geo-lnfo 2010-1 49
