Landadministratie als hoeksteen van een
wereldwijde geo-informatie infrastructuur
geïllustreerd met internationale toepassingen
Deel 3 van 3
Inleiding
De invloed van kadasters wereldwijd
Peter van Oosterom (TU Delft), Arco Groothedde (Kadaster), Chrit Lemmen (Kadaster/ITC),
Paul van der Molen (Kadaster/ITC), Harry Uitermark (Kadaster/ITC)
Dit artikel gaat in op toepassingen van kadastrale informatie
in het raamwerk van een geo-informatie infrastructuur (Gil) en
wel specifiek op wereldschaal. Verschillende voorbeelden zullen
de revue passeren zoals van UN-HABITAT, UN-FAO, en het US
State Departement, op het gebied van het naoorlogse herstel
van Afghanistan. Al deze instanties zien een rol weggelegd voor
het Land Administratie Domein Model (LADM, ISO/TC211, 2009)
en hebben daarin dan ook grote interesse getoond. Het artikel
gaat ook in op de relatie tussen grondgebruik, de veranderingen
daarin. Daarnaast wordt ingegaan op bosbouw met koolstofop
slag en broeikas-emissiereductie, omdat de wijze van grondbezit
en grondgebruik een belangrijke rol spelen in de oplossingen
voor klimaatverandering. Het artikel refereert ook aan de handel
in koolstofkredieten die voorzichtig op gang komt. Om koolstof
opslag en emissiereductie te bemoedigen, moeten het grond
beleid en de uitvoeringsinstrumenten (zoals de regeling van de
onroerendgoedmarkt, ruimtelijke planning, grondbelasting en
grondhervorming) klimaatdoelstellingen omvatten. Dit maakt
de ontwikkeling van internationale ruimtelijke gegevensinfra-
structuren des te meer noodzakelijk. Rechten op grond en de
rechthebbenden dienen daarin begrepen te zijn.
In sectie 2 zal eerst een globale beschouwing worden gegeven van
de invloed van kadasters wereldwijd. In de volgende secties zullen
daarna een aantal voorbeelden worden gegeven om de wereld
wijde toepassingen van landadministratie te illustreren. In sectie 3
wordt gekeken naar de rol van het LADM als een van de belang
rijkste instrumenten van UN-HABITAT om de armoede te bestrijden
en om het leven in de sloppenwijken te verbeteren. In sectie 4
wordt gekeken naar de wederopbouw van een stabiel Afghanistan
na de oorlogsverschrikkingen, en ook daar wordt beschreven hoe
men gebruik wil maken van het LADM. In sectie 5 wordt nader
ingegaan op de rol van kadasters met betrekking tot klimaatveran
dering. De laatste sectie bevat een slotbeschouwing.
Volgens de International Federation of Surveyors (FIG) geven
kadasters de infrastructuur om de uitvoering van grondbeleid en
het management van het grondgebruik in dienst te stellen van
duurzame ontwikkeling. Die infrastructuur omvat institutionele
voorzieningen, wetten, processen, normen, landinformatie,
management- en distributiesystemen, en de technologieën die
nodig zijn om de allocatie van land, onroerendgoedmarkten, de
waardebepaling, het toezicht: op grondgebruik en de projectont
wikkeling te ondersteunen. De wijze waarop kadasters functio
neren, de kosten die er mee gemoeid zijn, en de manier waarop
ze bestuurd worden, hebben grote gevolgen voor de moge
lijkheden van de arme bevolkingsgroepen om op dit gebied
dienstverlening te krijgen en dientengevolge hun bezittingen
doeltreffend te beschermen en aan te wenden.
Kadasters vormen de basis om rechten op onroerende zaken
inzichtelijk te maken, evenals de beperkingen die er op rusten en
de verantwoordelijkheden die dit grondbezit met zich mee
brengt. Daarbij bestaat een duidelijke relatie met het grondbe
leid, de locatie, en de mensen in hun rol als recht- of belangheb
bende.'Rechten op grond'betreffen normaal gesproken de
rechten van eigendom en bezit, terwijl'beperkingen'betrekking
hebben op grondgebruik en de activiteiten die er wel en niet
op mogen plaatsvinden. De genoemde'verantwoordelijkheden'
betreffen vooral de sociale en ethische verplichtingen dan wel
iemands morele houding ten opzichte van duurzaamheid en
goed rentmeesterschap. Deze drie zaken (rechten, beperkingen
en verantwoordelijkheden) moeten zo ontworpen zijn, dat ze
aan behoeften in afzonderlijke landen tegemoet komen en
moeten netjes verdeeld zijn over de verschillende bestuurslagen
van de overheid. Sprekend over toepassingen wereldwijd, dan
is dit vooral geïnspireerd door de waarneming hoe op diverse
Fig. 1. Foto a la GIM international.
36 Geo-lnfo 2010-2
