informatie die wordt teruggestuurd blijkt
Tweerichtingsverkeer
De juist geschetste casus van de autona
vigatiesystemen staat model voor een
ontwikkeling die in bredere context waar
neembaar is en die wel eens een revolutie
in het moderne informatielandschap zou
kunnen betekenen. Als dat inderdaad zo
is, en het heeft er alle tekenen van, dan
ziet ook het landschap van de geo-infor-
matie er over vijf a tien jaar heel anders uit
dan nu, en daarom is het goed om er een
moment bij stil te staan.
Web 2.0
Wikipedia
Vertrouwen
Gesloten ecosysteem
Hoog tijd om terug te keren naar het
vertrouwde domein van geografische
informatie. Ook aan dit domein is de
'Web2.o'-revolutie niet voorbij gegaan;
we hebben al kennisgemaakt met de
kaartdata, die met behulp van de gebrui
kers ervan wordt verbeterd, om tegemoet
te komen aan de wens aan actuelere
informatie. De optimale route wordt nu
al berekend met behulp van de gemeten
snelheden van de gebruikers (TomTom IQ
Routes). Op die manier helpen TomTom
gebruikers elkaar, maar het is nog steeds
een gesloten ecosysteem, Als je geen
navigatiesysteem van TomTom hebt, kun
je de informatie van IQ Routes en Map
basis van de feitelijk gereden routes van c|e
gebruikers, die de straten volgen zoals ze
in werkelijkheid zijn, of ze nu op de kaart
in hun navigatiesysteem staan of niet.
Als blijkt dat er honderden 'kiezelsporen'
zijn op een plek waar TomTom nog geen
weg in zijn database heeft, of als uit de
dat er gemiddeld nog maar 50 km/u wordt
gereden op een weg waarop volgens de
data 80 km/u toegestaan is, dan kan er
versneld iemand op uit worden gestuurd
om de nieuwe situatie te verkennen.
De ontwikkeling die wordt bedoeld is
op zijn bondigst samen te vatten als de
democratisering van informatieproductie.
Zij behelst een transitie van een wereld
waarin geïnstitutionaliseerde autoriteiten
de vorm en inhoud van het informa
tielandschap bepalen, naar een wereld
waarin de grens tussen consumenten en
producenten van informatie niet meer
scherp getrokken kan worden en de
gebruikers van informatie als vanzelfspre
kend ook participeren in zowel vorm als
inhoud van de bronnen die zij raadplegen.
Een belangrijke aanzet voor deze transitie
is gegeven met de opkomst van wat wel
wordt omschreven als'Web 2.0', een samen
spel van technische innovaties en verschui
vende paradigma's dat het aanzien van
het wereldwijde web in het begin van dit
decennium begon te veranderen. Voordien
was het vooral een 'informatieweb' met een
duidelijke scheiding van aanbieders van
informatie en de gebruikers, de informa
tieconsumenten, die niet veel meer deden
dan zoekwoorden intypen en lezen wat
hen werd voorgeschoteld.
In de jaren '90 van de vorige eeuw begon
dat'informatieweb'zijn eerste ouderdoms-
verschijnselen te vertonen. Na de eerste
groeispurt van medio jaren '90, waarin
het er vooral om leek te draaien datje
meedeed met de'internetrevolutie', en niet
hóe, begonnen ideeën uit de traditionele
marketing post te vatten op het web. Bin
den van gebruikers was ineens belangrijk.
Bestaande websites begonnen gebruikers
meer te betrekken bij de geboden informa
tie door hen uit te nodigen tot commen
taar en discussie. Door het aanmaken van
een persoonlijke gebruikersaccount en het
opgeven van je voorkeuren werd de infor
matie ook meer op de individuele gebrui
ker afgestemd. Consumenten kregen een
voorproefje van een actieve, creërende rol.
En dat smaakte goed.
Toen het web, aangewakkerd door de grote
'internet-bubble' van eind jaren '90 van de
vorige eeuw, in snel tempo begon te verza
kelijken en de vrije toegang tot informatie
steeds meer werd beperkt, begonnen
consumenten initiatieven te ontplooien
die de positie van de traditionele, geïn
stitutionaliseerde informatiebronnen ter
discussie stelden."Waarom doen we het
dan niet zelf, met z'n allen?" was de teneur.
De opmaat naar een nieuwe generatie van
het internet, het collaborative web, oftewel
het web dat ontstaat door gezamenlijke
inspanning, was ingezet.
De bekendste exponent van deze demo
cratiseringsbeweging is ongetwijfeld
Wikipedia, de online encyclopedische
informatiebron die heden ten dage door
miljoenen mensen per dag wordt geraad
pleegd. De populariteit van wikipedia is
ongekend, en het informatie-aanbod ook.
Er zijn miljoenen lemma's in meer dan
honderd talen. De informatie veroudert in
principe nooit: Obama is nog niet geïn
augureerd, of zijn lemma op Wikipedia
weerspiegelt zijn nieuwe status als de
machtigste wereldleider al.
Het is nu nog maar moeilijk voor te stellen
dat een informatiebron als Wikipedia tien
jaar geleden nog helemaal niet bestond.
Er wordt aan gerefereerd in wetenschap
pelijke artikelen, middelbare scholieren
komen niet eens meer in de bibliotheek
als ze een werkstuk schrijven moeten.
De vrije, met gezamenlijke inspanning
samengestelde collaborativeonline
encyclopedie heeft niet alleen de gebon
den twintig delen in de kast overbodig
gemaakt, maar ook de 'officiële' online
bronnen gepasseerd in populariteit.
Kent u nog mensen die de site van Winkler
Prins gebruiken?
Omdat er achter Wikipedia geen redactie
schuilgaat, moet je je afvragen of je de
inhoud, de kwaliteit van de geboden infor
matie, wel kunt vertrouwen. Wie garan
deert mij dat de volwassen soepschildpad
er inderdaad een voornamelijk vegeta
risch dieet op nahoudt?
Niemand,
In de traditionele wereld van gezagheb
bende, geïnstitutionaliseerde bron
nen zou dat ondenkbaar zijn. Als je de
encyclopedie uit de kast trekt en je zoekt
de soepschildpad op, en het lijvige boek
vermeldt dat de volwassen soepschildpad
vegetarisch is, dan is dat zo. Punt uit.
In de wereld waarin we nu terecht aan
het komen zijn, de wereld van met
gezamenlijke inspanning geproduceerde
bronnen, is het een gegeven. Een gegeven
waar mensen langzaamaan aan gewend
raken. Omdat zij niet alleen meer pas
sieve consumenten zijn, omdat zij op dit
nieuwe-generatie-web steeds schakelen
tussen de rol van informatie-aanbieder en
-consument, weten zij impliciet hoeveel
vertrouwen zij kunnen stellen in, en
hoeveel waarde zij kunnen hechten aan,
de informatie die zij gebruiken,
42 Geo-lnfo 2010-2
