Uitslagen
Rode potlood en stemmachines
Verzoeke de potloden
NIET te bevochtigen
En OSV?
Veel PVV bij stembureau
Kadaster Apeldoorn
Slot
Literatuur
centric melodi
>f) Key2 Burgerzaken
Nieuw was ook de vraag naar geografische
ondersteuning van tussentijdse uitslagen.
"Politieke café's hadden met stemmachi-
nes uitslagen die om half elf 's avonds
rond waren. Nu dat door het tellen zoveel
later werd kwam er weer meer vraag naar
voorlopige uitslagen. In Key2Burgerzaken
zijn er al voorzieningen om zulke gegevens
vast te leggen en in de toekomst met GIS
te presenteren, zij het niet met uitslagen
per kandidaat. De definitieve presentaties
komen nu pas de volgende dag en niet om
4 uur 's nachts en die moeten ook wel direct
goed zijn", aldus Van den Bosch.
Geografisch weergeven van de definitieve
uitslagen per district faciliteert men ook
graag, maar dat zegt steeds minder sinds
men overal in de gemeente (of bij andere
verkiezingen zelfs overal in het land) kan
stemmen."In Apeldoorn bij het stembu-
In 1918 stemde Nederland nog met een
zwart potlood. De stembiljetten werden
echter langer, en bij het tellen van de
stemmen werd het lastig om de zwarte
potloodpuntjes te onderscheiden. Na
enige discussie over de nieuwe kleur
besloot de Tweede Kamer in 1922 om'rood
te stemmen'. De kleur rood bleef behou
den op de stemvakjes van de stemmachi
nes die in 1965 hun intrede deden.
Ruim dertig jaar werd in toenemende
mate via een stemmachine gestemd.
In 2007 kwam er echter een verbod op
het gebruik van stemmachines. Het
stemgeheim kon met stemmachines niet
voldoende worden gewaarborgd. Ook
was de betrouwbaarheid en transparantie
van de telling van stemmen in het geding.
Sinds de verkiezingen voor het Europees
Parlement in 2009 stemt Nederland
daarom weer alom met (rood) potlood en
papier, (www.kiesraad.nl)
Fig. 4. Grafische weergave stemdistricten Amstelveen na herindeling.
Fig. 5. Bordje uit de standaarduitrusting van een
stembureau, zoals bi] overgang op de stemcom
puter in 1993 overgedragen aan de Historische
Vereniging Nieuwerkerkaan den IJssel.
reau in het Kadasterkantoor was het bij de
EP-verkiezingen een bijzondere verhouding.
Daar stemden veel forensen en dat verklaart
wellicht de grote score voor de PW vorig
jaar Deze is normaal gesproken niet repre
sentatief voor de wijk daar", zo weet Van den
Bosch. Naast Apeldoorn is Amersfoort een
pilotgemeente voor Centric."De input van de
werkvloer is van belang, we kunnen niet alles
zelf bedenken". Het persbureau ANP geeft
zoals bekend wel uitslagen per gemeente, al
zeggen ook die bij bovenlokale verkiezingen
minder dan weleer.
Ook de latere geloofsbrieven voor politici
kunnen met een druk op de knop worden
gegenereerd. Van den Bosch is benieuwd
naar de marktwerking na deze raadsverkie
zingen. Op basis van
het verleden waren er
vaak nog wel contrac
ten van gemeenten
met wat ooit de
leverancier van de stemmachines was, maar
dat hoeft niet zo te blijven. In juni al zijn er
Kamerverkiezingen en dat wordt gezien als
'weer een kans'en intussen wordt de functio
naliteit verder doorontwikkeld.
Stemmen met potlood nam in het alge
meen niet weg dat centrale stembureaus
digitale hulpmiddelen konden gebruiken
bij uitslag berekening en het maken van een
ANP-document. De Kiesraad liet hiertoe, in
overleg met de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten, Ondersteunende Software
(voor) Verkiezingen (OSV) ontwikkelen. Deze
voor gemeenten gratis OSV (open source)
voldoet aan de technische eisen die de
staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties, Ank Bijleveld, heeft vast
gesteld. Bij OSV moeten uitslagen worden
ingetikt en de OSV is per verkiezing anders.
"Bij ons wordt iedere uitslag opgeslagen en
wij kunnen in tegenstelling tot OSV historie
presenteren", zo relativeert Van den Bosch
de zegeningen daarvan voor het laatste
onderdeel van de verkiezingsdag.
Het GIS-centrum van Centric is met meer
bezig dan de verkiezingen. Zo wordt voor
het faciliteren bij onverhoopte rampen bij
het vastleggen van CRIB (slachtofferregis
traties) ook GIS benut. Er wordt onderzoek
gedaan naar mobiele
geografische toe
passingen bij de
handhaving van de
adresregistratie. Betref
fen deze twee diensten nog de afdelingen
Burgerzaken; men levert bijvoorbeeld ook
Bestemmingsplannen Online en Key2Geo-
Informatie voor afdelingsoverstijgende
informatie. Zie de website www.centric.nl.
Tot slot: de terugkeer van het rode pot
lood bracht ongetwijfeld ook leveranciers
van stempotloden-zonder-gommetjes
en stemhokjes veel goeds, maar dat leek
meer eenmalig en buiten het bestek van
dit blad...
Johan van Vliet, Geo-informatie in de keten
van basisgegevens, in: Geo-lnfo 2009-11,
p. 34/35
|-f Kaart selei
Schaal; Ei.
Aantal 60
Stembureau
Aantal 1679
Totaal g3g
geselecteerd
Stembureau
0 een stembureau
Aantal
1 Michiel de Ruytei
1473
2 Roelof Venemast
1187
3 Piet Heinschoo!
1251
4 Groepswonen De
1339
5 Woonzorgcentra
1299
6 le Montessorisct
1492
7 Wijkcentrum Opi
1157
8 Roelof Venemast
1283
9 Wijksteunpunt PI
1304
10 Raadhuis
1408
11 Zorgcentrum 't
1120
12 Woonzorgcentr
1196
13 Paaskerk
541
14 Het Palet deper
1096
32 Geo-lnfo 2010-3
