Aanwijzing tot gemeentelijk
monument
Tot slot
Bijlagen
Eindnoten
gemeente Lisse te verzoeken een ANWB-
bord bij de paal te plaatsen met een door
mij opgestelde tekst. De gemeente was
zo welwillend haar medewerking hier aan
te verlenen en in 1999 is een ANWB-bord
geplaatst aan de noordzijde van de paal
(fig. 12). Na vijfjaren slaat de steen groen
uit en wordt door de inwerking van het
weer de tekst meer en meer onleesbaar.
Bovendien had men in de tekst een fout
begaan met de vermelding van een
onjuist jaartal. In 2008 wordt door mij
een hernieuwd verzoek bij de gemeente
Lisse ingediend om een ander en schoon
ANWB-bord te plaatsen, de fout te
herstellen en bovendien de tekst iets uit te
breiden. In 2009 wordt het licht op groen
gezet en in 2010 zal tot plaatsing van het
nieuwe ANWB-bord worden overgegaan.
De gemeente Noordwijkerhout was zo
vriendelijk zich bereid te verklaren een
bijdrage te zullen leveren in de kosten van
aanschaf en plaatsing.
In 2009 wijst de gemeente Noordwij
kerhout een aantal objecten aan als
gemeentelijk monument. Die gemeente,
van mening dat de halfscheidsteen
Halfweg zich op haar grondgebied
bevindt, wijst ook deze steen als zodanig
aan. De gemeente Lisse en met name de
Vereniging Oud Lisse zijn 'not amused'en
laten weten dat zij van mening zijn dat
de steen op grondgebied van Lisse staat.
Dit was ook de reden, vinden zij, waarom
de steen in 1992 juist door Lisse is gere
pareerd. De beide gemeenten besluiten
vervolgens om dan maar het Kadaster uit
sluitsel te laten geven. Hiertoe vindt een
zogenaamde inmeting door het Kadaster
plaats op een op 4 juni 2009 genomen
luchtfoto. Op grond hiervan menen de
beide gemeenten genoeg zekerheid te
hebben verkregen dat de steen inderdaad
op het grondgebied van Noordwijkerhout
staat.
De aanwijzing tot gemeentelijk monu
ment door de gemeente Noordwijkerhout
heeft het grote voordeel dat tot in lengte
der dagen deze paal voor het nageslacht
behouderi zal blijven, als zijnde een
uniek markeringspunt en een belangrijk
element in de ontstaansgeschiedenis van
de trekvaart Haarlem-Leiden en het buurt
schap Halfweg.
De laatste foto, genomen in 2009, laat er
geen twijfel over bestaan. De steen staat
duidelijk links van het midden van de
oude'Cromme vaert'en derhalve op het
grondgebied van Noordwijkerhout (fig. 14).
Het bovenstaande laat echter onverlet
de mogelijkheid dat de steen ooit eerder
vóór 1992 al eens verplaatst zou kunnen
zijn. Ook laat de luchtfoto van 4 juni 2009
onverlet de mogelijkheid dat de oude
'cromme vaert' na 1818 ooit iets verlegd
zou kunnen zijn. De grensbepaling in 1818
en de oude in dit artikel opgenomen teke
ningen geven evenwel naar mijn mening
voldoende steun aan de opvatting dat de
steen in het jaar 1820 op het grondgebied
van Noordwijkerhout is geplaatst en in
het jaar 2009 terecht door deze gemeente
Noordwijkerhout als gemeentelijk monu
ment is aangewezen.
Rekening van de halfscheidpaal in 1820:15
Leijden, Ao 1820
De Stadt Leijden
1 RAL, Archief 501A, Inv. nr. 6804.
2 NHA, Brievenboek kast 12, nr. 62.
3 RAL, Archief 501A, Inv. nr. 6780.
4 Archief HHvR.
5 Archief HHvR.
6 RAL, Archief 516, Inv. nr. 1648.
7 A.M. van Kampen, Kadastrale Atlas Zuid
Holland 1832. Deel 3 Hillegom.
8 In 1907 laat Gravin van Lynden-van Pallandt
het zogenaamde Steengrachtkanaal
graven, waardoor de doorgang via het
Houtvesterslaantje wordt onderbroken.
9 GA Lisse, inv.nr. 1037 en GA Noordwijker
hout ongenummerd.
10 RAL, Archief 516, Inv. nr. 1644.
11 RAL, Archief 516, Inv. nr. 1648.
12 NHA, Beeldbank. Kaart nr. 431.
13 GA Lisse, Dossier 2.07.351.52.
14 RAL, Archief 516, Inv. nr. 1644.
15 RAL, Archief 1421, Inv. nr. 428.
Opdrachtbriefvoorde halfscheidpaal in 1820:14
Extract uit de Notulen, gehouden ter Kamer van H.H. Burgemeesteren der Stad Leijden.
Maandag, den 24 julij 1820
In overweging genomen zijnde, dat de boomen op het Haarlemmer trekpad, gestaan
hebbende om het ha If scheid van hetzelve tusschen de steden Haarlem en Leijden aan
de duiden, thans aldaar niet meer aanwezig waren en dat het echter noodzakelijk was
dat gemelde half scheid behoorlijk en meer duurzaam wierdt aangeduidt. Is goedge
vonden de Commissie van Fabricage te autoriseren, gelijk geschied bij dezen om ter
plaatse van gemeld half scheid op het Haarlemmer trekpad een steene paal uiterlijk vier
voeten boven den grond te doen stellen, waarop gevonden wordt HALFWEG en aan de
Haarlemmerzijde het wapen van Haarlem en dezerzijds dat van deze stad, echter zoo
eenvoudig mogelijk en ten minste koste, alsmede hetzelve alleen ter aanduiding en
geenszins tot sieraad verstrekken.
Debet aan Ad. J.. Paternotte, Mr. Steenhouwer
Weegens geleverde scheipaal op halfweg Haarlem
12 Augustus. Abram aan de paal gewerkt 3 V2 dag f 5,60
19 dito. Abram aan de paal gewerkt 6 3A dag f 10,80
26 dito Jan aan het ophakken van het wapen gewerkt 5 5/8 dag f 9,00
9 September Geleverd een paal van 14 0 dm, lang 7 ¥>vt steen maat aan steen f 27,13
2 Knegts aan het stellen van de pael 3 '4 dag f 5,20
Somma
f 57,73
Geo-lnfo 2010-5 11
