Een schat aan informatie
Column ir. Arie J. Duindam
Pssst..., zal ik u eens over een geheime schat met geo-infor-
matie vertellen? Deze digitale schat ligt ergens in Nederland
verborgen. Overigens is de schatkist volkomen openbaar en
wordt dagelijks veelvuldig gebruikt door lieden van zeer divers
pluimage, waaronder bijvoorbeeld juristen. Het geheim van
deze schat is de grote voorraad onontgonnen geo-informatie die
sluimerend in het halfduister ligt te wachten op toepassingsmo
gelijkheden. Weet u inmiddels al waar ik het over heb?
Over de Staatscourant [1] natuurlijk! De Staatscourant is een
uitgave van de Nederlandse regering en wordt sinds 1814
uitgegeven. Sinds 1 juli 2009 is het een authentieke digitale
publicatie geworden en is de papieren Staatscourant verdwe
nen. In de Staatscourant wordt alles gepubliceerd waarvan een
wet, Koninklijk Besluit of ministerieel besluit bekendmaking in
de Staatscourant voorschrijft. Dit is essentieel, want besluiten
treden pas in werking nadat zij zijn bekendgemaakt. Dit is zelfs
vastgelegd in de Grondwet, in artikel 88.
Voordat ik verder inga op de geo-informatiekant van de zaak,
is allereerst een welgemeend compliment op zijn plaats aan de
mensen bij ICTU die de digitale Staatscourant hebben geïmple
menteerd. Via de zoekingang zijn alle publicaties gemakkelijk
te vinden, alle bekendmakingen zijn met permanente URL's
ontsloten, het systeem met eenvoudige en leesbare unieke
id's voor ieder bericht werkt prima. Er is ook goed tegenaan te
automatiseren, want ieder bericht is beschikbaar in PDF HTML,
ODT en XML-formaat, inclusief metadata. Maar het belangrijkste
van alles is de bijna terloopse overtuiging dat deze informatie
natuurlijk vrijelijk beschikbaar is vanwege de aard van de zaak.
Hier is het uitventen van de informatie nu eens niet overgedra
gen aan een ZBO die is opgezadeld met een winstmodel met als
eindresultaat dat de data alleen in stukjes te koop is via iDeal.
Alles is er gewoon!
U denkt op dit punt wellicht: wat heeft dit met geo-informatie
te maken? Laten we eens bij deze schatkist naar binnen gluren,
Op 13 juli 2010 waren er 19.691 bekendmakingen te vinden, te
weten: alle publicaties vanaf i juli 2009. Van al deze publicaties
gaan er alleen al 11.241 over het onderwerp 'ruimtelijke ordening',
en dat zijn allemaal publicaties met een primair geo-informatie-
karakter. Ook binnen andere onderwerpen zijn veel publicaties
aanwijsbaar die een onmiskenbare'waar?'component hebben.
Kortom: allemaal geo-informatie.
Voor deze column heb ik eens gezocht naar een actueel prak
tijkvoorbeeld. Ik wilde graag weten of er al gemeentes zijn die
ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk maken met toepassing van
de onlangs in werking getreden Crisis- en Herstelwet (Chw). Het
lijkt er op dat de gemeente Wassenaar de eerste is. Die gemeente
heeft op 9 juni 2010 bekendgemaakt [2] dat zij voornemens is om
met toepassing van artikel 2.10 van de Chw de realisatie van 25
woningen mogelijk te maken. En nu komt het: ...op het perceel
de Hoge Klei. Geo-informatie dus.
Het is interessant om de metadata van deze publicatie eens te
bekijken. Dat gaat het beste door de XML-equivalent van de
zojuist genoemde bekendmaking te raadplegen, hoewel de
HTML-variant diezelfde meta-informatie bevat.
De betreffende'Overheid.nl Web Metadata Standaard' (OWMS)
is beschreven [3]. Het is al mogeiijk om in die metadata locatie
informatie op te nemen, via het DCTERMS: spatial-element. Maar
die informatie beperkt zich momenteel tot (een gedeelte van) de
postcode-huisnummer-combinatie, dan wel de gemeentenaam.
In de meeste gevallen is dat niet afdoende. In bovengenoemd
Wassenaarse voorbeeld ontbreekt dit element, en als het er wel
was geweest had er waarschijnlijk alleen gestaan 'gemeente
Wassenaar'. Van toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen zijn
namelijk vaak nog geen postcodes bekend. Bovendien houden
besluiten zich meestal niet precies aan postcodegebieden, Ove
rigens zijn die postcodegebieden niet echt geografisch vastge
legd. Vandaar dat er in veel bekendmakingen zinnen voorkomen
als:"het gebied dat globaal begrensd wordt door de A30, nabij
de op- en afritten van de A30 grenzend aan bedrijventerrein De
Stroet". Zoek maar eens in de Staatscourant op de term 'globaal
begrensd'voor een bloemlezing. Jeuken uw handen ook zo?
Twee zaken springen in het oog. Ten eerste dat de hele digita
lisering van de Staatscourant blijkbaar is gepasseerd zonder
dat dit door de geo-informatiesector is opgemerkt. Hierdoor
is er dus ook nooit meegedacht aan een passender oplossing
voor de locatie-informatie in deze publicaties. En dat terwijl de
ontwikkelingen rondom de digitale Staatscourant vrijwel parallel
liepen met het RGI-programmalTen tweede dat er ook nu, bij het
openen van de schatkist, geen kant-en-klare oplossingen vanuit
onze sector voorhanden zijn die het op een eenvoud ige wijze
toevoegen van nauwkeurige locatie-informatie mogelijk maken.
De ontwikkeling van GIS heeft een achtergrond in de natuur- en
milieusector. Hierdoor is er minder wederzijdse herkenning met
andere domeinen. De Staatscourant lijkt in eerste instantie een
puur juridisch instrument. Maar omdat besluiten pas in werking
treden nadat zij bekend zijn gemaakt, is dit zo'n beetje de meest
'harde'informatiebron voor het overheidshandelen. Het is
belangrijk om te weten te komen op welke stukken grondgebied
bepaalde besluiten betrekking hebben. ICTU denkt momenteel
na over het toevoegen van betere locatie-informatie aan de
Staatscourant, Ik ben vol verwachting, maar men moet de broe
dende kip met de gouden eieren niet storen.
ArieJ. Duindam
Referenties
[1] https://zoek.officielebekendlmakingen.ril/
[2] https://zQek.Gfficielebekendmakingien.nl/stcrt-2aiQ-8837.html
[3] http://standaarden.overheid.nl/owms/
Geo-lnfo 2010-9 15
