Radiobakens op aarde
en waarmee het toekomstige aanbod
aan applicaties verbreed en verbeterd
kan worden. Op dit moment zijn veel
applicaties voor de iPhone beschikbaar,
en duidelijk minder voor de andere
platformen. Mobiele websites zijn wel
beschikbaar vooralle platformen, maar
vaak weer beperkt in functionaliteit, zodat
de gebruiker veel meer zelf moet doen.
De meeste applicaties zijn gericht op
het vervoer voor de lange afstand zoals
de trein, maar dankzij de iPhone zijn de
busapplicaties sterk in opkomst. Het vin
den van een vervoermiddel is voor de
trein het beste ondersteund, met dyna
mische perroninformatie. Voor bus en taxi
ontbreekt die perroninformatie vaak.
Het (automatisch) vastleggen van
reiservaringen en waardering gebeurt
maar zeer beperkt. Dit is essentieel om
ook gemakkelijker te kunnen reclameren
indien een vervoersdienst niet (geheel
en binnen de geplande tijd) kan worden
geleverd.
Gebruiksgemak en een goede, intuïtieve
workflow in de applicatie zijn essentieel
voor een stijgende lijn in het gebruik daar
van. Applicaties waarin de gebruiker alle
inputs (startpunt, eindpunt, tijd, voorkeu
ren) zelf moet ingeven blijven substantieel
achter bij applicaties die deze gegevens
zoveel mogelijk proberen af te leiden uit
sensoren en historisch gedrag van de
gebruiker. Hiervoor is wel een moderne,
high-end telefoon met groot scherm, flat
fee-internet en locatie-informatie nodig.
En dat laatste is niet slechts synoniem aan
GPS.
Locatiebepaling noodzakelijk
Een goede mobiele reisapplicatie staat of
valt met het gemak van het vinden van
relevante informatie binnen het grote OV-
reisaanbod in Nederland. Automatische
locatiebepaling helpt daarbij aanzienlijk
omdat de getoonde opstaplocaties en het
relevante reisaanbod in eerste instantie
worden bepaald door de huidige locatie
van de gebruiker. Uiteraard kan de gebrui
ker dit handmatig ingeven, maar gemak
dient hier de reiziger, en bovendien is het
niet voor iedereen mogelijk om precies
te definiëren waar hij of zij zich bevindt.
We bespreken een drietal methoden voor
automatische locatiebepaling: satellieten,
radiobakens en visuele tags. Ook een
gestandaardiseerde combinatie van
deze drie is mogelijk, ook wel de hybride
methode genoemd.
Naast automatische locatiebepaling is
uiteraard ook een uitgebreid locatiege-
baseerd dienstenpalet noodzakelijk voor
multimodale navigatie en geo-informatie
en interactie voor de reiziger. Maar omwille
van de beschikbare ruimte focussen we
hier op de allereerste bottleneck: automa
tische locatiebepaling.
Satellieten
GPS is geoptimaliseerd voor het bepalen
van de positie, richting en snelheid (in 2D)
en de afwijking in de hoogteschatting is
bijna altijd veel groter. Voor het vlakke
Nederland is dit echter van minder belang.
De richting is de richting van bewegen,
en die kan dus alleen worden bepaald
wanneer de gebruiker ook daadwerkelijk
beweegt, en bijvoorbeeld niet om te
bepalen in welke richting de gebruiker
kijkt als hij stilstaat. Daarvoor is een elek
tronisch kompas noodzakelijk.
Ondanks zijn hoge precisie is de GPS niet
overal zomaar bruikbaar. Een zichtlijn met
de satellieten is noodzakelijk. Van wolken
of kleding heeft een GPS eigenlijk geen
last, maar wel van hoge gebouwen, pla
fonds, maar ook ramen met een coating
zoals die vaak in
bussen en treinen
worden gebruikt,
of in openbare
gebouwen zoals
luchthavens. Dit
zorgt er voor dat
GPS nooit het enige
middel voor locatie
bepaling kan zijn,
simpelweg omdat
1 ici 1 nci uvciai vvcim. Er zal ook een fall
back moeten zijn, mogelijk met een wat
lagere precisie. Daarnaast is het gebruik
van een GPS een aanslag op het batterij
leven van het mobiele device. Slechts kort
inschakelen is daarbij soms een oplossing,
maar ook daar zorgt de'time to fix'weer
dat er alternatieven noodzakelijk zijn.
Mobiele devices hebben vaak de beschik
king over een of meer methoden voor
radiocommunicatie, zoals UMTS, WiFi of
Bluetooth. Alhoewel deze methoden vaak
een ander primair doel hebben, kunnen ze
ook worden gebruikt voor locatiebepaling
als we gebruikmaken van het feit dat twee
devices slechts met elkaar kunnen com
municeren als ze binnen eikaars bereik
zijn. Voor UMTS is een dergelijk tweede
'device'dan de vaste UMTS-antenne, voor
WiFi is dat een router, en voor Bluetooth
een vast willekeurig apparaat.
Er zijn eigenlijk twee manieren waarop de
locatie van een radiobaken bekend kan
worden:
vanuit het overzicht van de service
provider die de radiobakens heeft
geplaatst, bijvoorbeeld de operator in
het geval van het UMTS-netwerk, die
de locatie van de radiobakens beschik
baar maakt via een dienst;
door samenwerking van gebruikers,
waarvan een beperkt deel met behulp
van GPS meet en in kaart brengt waar
de radiobakens staan, en dit deelt
binnen de community. Daartoe dient
er een centrale partij te zijn die de
metingen verzamelt, de posities van
de radiobakens schat, en die gegevens
beschikbaar maakt aan de community.
Het eerste geval is met een redelijke
landelijke dekking eigenlijk alleen maar
van toepassing op telecom operators die
op basis van hun kennis van het netwerk
vrij betrouwbaar kunnen inschatten waar
de mobiele telefoons in dat netwerk zich
bevinden. Elke operator heeft een dergelijk
systeem voor alarmoproepen, maar dat
betekent nog niet dat het systeem ook
breed voor de civiele markt beschikbaar is.
En als dergelijke diensten worden aange
boden betekent dat ook direct dat een
applicatieontwikkelaar zijn klantencirkel
beperkt tot de klanten van die specifieke
operator, zoals bijvoorbeeld WaarZitWie
van KPN [4]. Gezien de privacyaspecten van
deze variant is een dienst die mobiliteits
informatie van individuen aggregeert naar
anonieme informatie over verkeersintensi
teit op bepaalde weg- en OV-verbindingen,
zoals AirSage [10], een meer haalbare kaart.
Een alternatief is dat gebruikers de handen
ineenslaan, zelf gaan bepalen waar de
radiobakens staan, en de uitkomsten met
elkaar delen. Om in deze aanpak enigszins
schaalgrootte en nauwkeurigheid te ver
krijgen dient deze bepaling automatisch te
geschieden, bijvoorbeeld met behulp van
Fig. 3. Een voorbeeld QR-
code: een tweedimensi
onale streepjescode.
20 Geo-lnfo 2010-11/12
