Rijke oogst TU Delft bij VIDI's Conclusie Bloem straat 2-28 Laatste wijziging: 2002-05-10 van de 3e dimensie, namelijk de hoogte. Als deze ontbreekt en alle elementen/ objecten op hoogte nul zijn geplaatst dan zullen die elementen/objecten in zijn bril ook op hoogte nul worden geplaatst. Als het maaiveld zich op een beduidend afwijkende hoogte bevindt ontstaat een niet werkbare situatie. 3D is een vereiste in de toekomst! Het is de stellige overtuiging van Coen- radie dat alle inwintechnieken in de toe komst gebruik zullen maken van de derde dimensie. En dat deze derde dimensie een duidelijk toegevoegde waarde zal hebben, niet alleen voorde afnemer, maar juist ook voor de Inwinnerdie in het scenario van augmented reality die derde dimensie gewoon keihard nodig heeft. Voor het bulkwerk heeft laserscannen de toekomst. Mobiel laserscannen zal in veel situaties voldoen, stationair laserscannen is een noodzakelijke aanvulling (denk aan plekken die niet bereikbaar zijn met een voertuig). Tachymetrie zal blijven bestaan voor bijhoudingen en mutatiemetingen en GPS/GNSS voor dezelfde werkzaamhe den alsook voor het maken van grond slagen, die op dit moment zeker ook bij mobiel scannen, nodig zullen blijven. Software moet geschikt worden gemaakt voor 3D en bij het inwinnen zullen stap pen worden genomen, allereerst om het werk buiten intuïtiever te maken en later augmented reality toe te laten. Door een bril ziet de landmeter lijnen, objecten en informatie geprojecteerd op de werkelijkheid. Vijf onderzoekers van deTU Delft hebben een VIDI-subsidie voor hun onderzoeksvoorstel ontvangen van NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs). Een van de onderzoekers is dr. Jantien Stoter. Zij werkt aan innovaties voor Geo- informatie technologie via een gecombineerde aanstelling bij TUD en Kadaster. "2D- of 3D-informatie over wegen, gebouwen, eigendommen worden nu nog per tijdstip (of periode) en per detailniveau apart opgeslagen. Ik onderzoek een manier om deze informa tie één keer en geïntegreerd 5D vast te leggen waarbij deze later variabel is te gebruiken. Hierdoor wordt moeiteloos navigeren door ruimte, tijd en schaal mogelijk, vrij van tegenstrijdigheden", legt Jantien uit. De geometrische omschrijving van geo grafische data wordt meestal vastgelegd door geografische lengte, geografische breedte en hoogte (in drie dimensies). De vierde dimensie van geografische data is de tijd. In het onderzoek identificeert Jantien nog een vijfde dimensie, te weten schaal. Sommige toepassingen vereisen immers gedetailleerde data, terwijl andere toepassingen om data vragen die een overzicht geven. Hoewel schaal een bekend concept is binnen de geo- informatietechnologie, is het idee om het als een extra dimensie van geogra fische data geïntegreerd met de andere dimensies te combineren, nieuw. Binnen dezeVIDI wil Jantien de basis leggen voor de integratie van deze vijf dimen sies in één representatie. Bron: TU Delft Geo-lnfo 2011-1 31

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Geo-Info | 2011 | | pagina 33