De kartografische collectie
Bisdom van Vliet-Le Fèvre de Montigny
De historische kaarten uit het bezit van de Stichting Museum Bisdom van Vliet te Haastrecht werden in
maart 2010 langdurig in bruikleen genomen door het Streekarchief Midden-Holland te Gouda. Een selectie
van de kaarten en tekeningen uit de collectie Bisdom van Vliet-Le Fèvre de Montigny was van 15 april tot
eind mei 2010 te zien in een tentoonstelling in genoemd Streekarchief. (Een bericht hierover van Adri den
Boer verscheen in de rubriek Bedrijven en Diensten in Geo-lnfo 2010-5, p. 49.)
bleef in museum kolonel-ingenieur der
Genie, en met name
van zijn grootvader erfde Johan Jacob
bijzonder kaartmateriaal, veelal in manus
cript, waarop belangrijke gebeurtenissen
uit de geschiedenis van de Lage Landen
zijn opgetekend.
Esther Verkaik, kunsthistorica en Elien Voerman, museologe
Deze verrassende collectie kaarten en
tekeningen was voor de museumbezoeker
in Haastrecht voor een groot deel onzicht
baar, omdat zij opgeborgen was achter
gesloten deuren in muurkasten.1 Van 2003
tot en met 2008 werd in het kader van een
basisregistratieproject de totale museum
collectie beschreven, gedigitaliseerd en
van een inventarisnummer voorzien. Daar
bij werd de nog altijd in opgerolde vorm
bewaarde collectie topografische kaarten
nader beschouwd en er werd besloten om
de mogelijkheden te onderzoeken om het
materiaal elders onder te brengen. Er is
contact gezocht met het Streekarchief
Midden-Holland, omdat in een archief
de kaarten voor publiek toegankelijk en
raadpleegbaar zijn. Bovendien wordt
het kwetsbare materiaal hier in optimale
omstandigheden bewaard. Uniek is dat
voor het eerst in de geschiedenis van
Museum Bisdom van Vliet een deelcollec
tie elders is ondergebracht.
Ter voorbereiding op de overdracht aan
het Streekarchief is de collectie uitvoeriger
beschreven. Daarbij zijn kaarten naar
onderwerp gesorteerd, en deelkaarten bij
elkaar gevoegd.
In Museum Bisdom van Vliet blijft voor het
publiek alles bij het oude. In de bibliotheek
blijft de ingelijste Hoogheemraadschaps-
kaart van de Krimpenerwaard uit 1818 van
Johannes Leupenius3 één wand sieren
(fig.i), terwijl twee generale kaarten van
Fig. 7. De bibliotheek van museum Bisdom van Vliet
te Haastrecht met aan de wand de Hoogheem-
raadschapskaart van de Krimpenerwaard uit 1818.
de Lopikerwaard uit 1770 en 1771 en een
Hoogheemraadschapskaart van Rijnland
uit 1746 enkele andere wanden verfraaien
Aan het einde van de
190 eeuw kwam de
collectie topografi
sche kaarten bijeen door het huwelijk van
Paulina Maria Bisdom van Vliet (1840-1923)
en Johan Jacob Ie Fèvre de Montigny
(1840-1881). Er ontstond een verzameling
van zo'n 350 objecten, die zeer gevarieerd
is in onderwerp, maar ook in wijze van
vervaardiging.
Er zijn manuscriptkaarten, handgetekend
in inkt en aquarel, gravures, al dan niet
ingekleurd, en er zijn kleurenlithografieën.
De verzameling Bisdom van Vliet-Le
Fèvre de Montigny bestaat voornamelijk
uit gebruiksvoorwerpen en niet zozeer
uit verzamelobjecten en omvat kaarten
en tekeningen die vanaf het einde van
de 18® tot het einde van de ige eeuw zijn
verworven. De collectie rust voor een
belangrijk deel op twee pijlers. Aan de ene
kant hadden leden van de familie Bisdom
van Vliet belangrijke bestuurlijke functies
in de Krimpenerwaard en waren zij actief
als burgemeester van Haastrecht. Tevens
waren leden van de familie grondbezit
ters en hadden ze ook als privépersonen
belang bij goede kaarten uit de streek.
Aan de andere kant zijn er kaarten aanwe
zig die dienden als studiemateriaal voor
militaire en kartografische doeleinden,
doordat leden van de familie Le Fèvre de
Montigny dit soort functies uitoefenden.
Johan Jacob was de kleinzoon van Gilles
Johannes le Fèvre de
Ingelijste kaart Montigny (1765-1821),
Van veel kaarten is te achterhalen waarom
en door wie ze zijn gemaakt en waarvoor
Geo-lnfo 2011-3 19
