Nederland opgedeeld in
woonplaatsen
TNT Post en gemeenten schonen adressen op
De afgelopen tijd zijn gemeenten druk geweest met het opzetten van de basisregistratie adressen
en gebouwen (BAG). Om de kwaliteit te borgen, gelden hierbij strikte voorschriften voor de formele
onderbouwing van de opgenomen gegevens. Voor woonplaatsen, als onderdeel van het adres, betekent
dit dat deze gebaseerd moeten zijn op een formeel woonplaatsbesluit. Slechts een handjevol gemeenten
bleek al over een dergelijk besluit te beschikken. Alle overige gemeenten hebben daarom de afgelopen
vier jaar alsnog een formeel besluit moeten nemen over de indeling in woonplaatsen. Inmiddels is dat
traject afgerond en is heel Nederland opgedeeld.
Terughoudendheid bij het benoemen
van een nieuwe woonplaats is gewenst
Woonplaatsbeginsel
Betrokkenheid TNT Post
In de jaren 70 is de postcode ingevoerd.
Destijds heeft de toenmalige PTT
contact gehad met alle gemeenten over
de gehanteerde woonplaatsen en op
Robin Wevers (inhoudelijk adviseur bij het Ministerie van l&M)
Johan Kapteijn (ProjectmanagerTNT Post)
De eisen die vanuit de BAG aan een
woonplaatsbesluit worden gesteld zijn
beperkt. De namen van de woonplaatsen
moeten eenduidig zijn vastgelegd en
het grondgebied van de gemeente moet
volledig zijn opgedeeld in woonplaatsen.
Hiervoor moet een kaart deel uitmaken
van het woonplaats
besluit, tenzij de
gemeente slechts
één woonplaats telt.
Uitgangspunt is de
buitengrens van de gemeente zoals
deze bij het Kadaster staat geregis
treerd. Voor het vaststellen van de bin
nengemeentelijke woonplaatsgrenzen
kan de gemeente een aantal overwe
gingen hanteren. Het meest voor de
hand liggende hulpmiddel vormen de
woonplaatsen zoals die in postadres
sering worden gebruikt. Met behulp van
eigen gegevens of aan de hand van een
gekocht bestand van Adres Coördinaten
Nederland (ACN) kunnen adressen op
de kaart worden weergegeven en ont
staan puntenwolken waarin de woon
plaatsen te herkennen zijn. In gebieden
met veel bebouwing geeft dit al een
aardige afbakening.
Bij de introductie van het postcodesysteem is destijds gekozen voor een
systematiek, waarbij een viercijferige postcode bij precies één woonplaats en
één gemeente hoort. Dit is het zogeheten woonplaatsbeginsel. Door deze
benadering is uit de postcode al af te leiden bij welke woonplaats en gemeente
een postcode hoort. In een tijd waarin computers nog geen noemenswaardige
rol speelden, was dit een voor de hand liggende keus. in de huidige tijd met
computers is deze systematiek voor de automatische postsortering niet meer
noodzakelijk, maar voor administratieve toepassingen kan het nog steeds
zinvol zijn. In de markt bestaan ook diverse toepassingen die gebruikmaken van
postcodegebieden. Het oorspronkelijke woonplaatsbeginsel wordt dan ook nog
steeds gehanteerd.
Voorgebieden met weinig bebou
wing kan soms worden teruggevallen
op oude kaarten of beschrijvingen.
Bij samengevoegde gemeenten kun
nen de oude gemeentegrenzen een
aanknopingspunt bieden. Deze oude
gemeentegrenzen zijn veelal terug te
vinden in de kadas
trale aanduidingen
van percelen.
Historisch onderzoek
kan mogelijk oude
documenten met oude begrenzingen
boven water brengen. Deze oude
woonplaatsen en woonplaatsnamen
zijn tevens door TNT Post vastgesteld.
Nieuwe infrastructuur, zoals snelwegen
of spoorlijnen, kan bij het nemen van
een woonplaatsbesluit worden mee
genomen om te komen tot praktische
woonplaatsafbakeningen. Ook ruimte
lijke plannen kunnen een rol spelen, om
te voorkomen dat kort na de vaststelling
van woonplaatsgrenzen deze als gevolg
van planologische ontwikkelingen weer
moeten worden aangepast.
4 Geo-lnfo 2011-4
