Burgers hebben hogere verwachtingen
door commerciële kaartdiensten
Waarom online kaartdiensten voor de overheid?
Wat is een online kaartdienst?
Juridische en commerciële aspecten
Bruikbaarheid en kwaliteit
Ontwikkeling van het PDOK-platform
De overvloed aan geografische gegevens, beschikbaar via commer
ciële kaart-API's en de gebruiksvriendelijkheid, hebben niet alleen
geleid tot grotere bekendheid en populariteit van online kaarten,
maar ook tot hogere verwachtingen bij de burger als het gaat om
geografische webtoepassingen.
Online kaartdiensten zijn inmiddels verankerd in onze informatie
maatschappij. Het is daarom essentieel, dat deze diensten eenvou
dig te implementeren en te gebruiken zijn. Een kaart-API is een
dergelijke oplossing. Het vereenvoudigt de manier waarop online
kaartdiensten kunnen worden gebruikt door internetbezoekers en
kunnen worden geïntegreerd door webontwikkelaars.
Eerst zal worden ingegaan op de positionering van de Neder
landse kaartdienst als een alternatief voor bestaande imple
mentaties van commerciële kaart-API's op overheidswebsites.
De eerste toepassing hiervan is GEOZET (Geografische Zoek-en
Toondienst), binnenkort te zien op de website van Overheid,
nl. Dit artikel sluit af met een evaluatie van de projectresultaten
van PDOK en GEOZET, aangevuld met aanbevelingen voor de
verdere ontwikkeling van een Nederlandse mapping API.
Er bestaan al commerciële kaartdiensten en API's. Ze zijn makke
lijk te gebruiken en te implementeren en ze zijn gratis beschik
baar. Dit roept de vraag op waarom de Nederlandse overheid, via
het PDOK-programma, haar eigen kaartservice wil bouwen. De
redenen hiervoor worden in de volgende paragrafen beschre
ven, waarbij naast juridische en commerciële aspecten, ook de
bruikbaarheid en kwaliteit aan de orde komen.
Voordat verder wordt ingegaan op de ontwikkeling van een kaart
dienst voorde Nederlandse overheid, is het belangrijk te begrij
pen, dat een kaartdienst meer is dan een API, softwarecode en
online kaarten. De volgende onderdelen worden onderscheiden:
een set basiskaarten, maar ook luchtfoto's en satellietbeelden;
de Application Programming Interface (API) zelf;
een geocodeerdienst of gazetteer om adressen een locatie te
geven;
documentatie om ontwikkelaars te ondersteunen in de imple
mentatie van de API;
een community, waar ontwikkelaars met hun vragen en ervarin
gen terecht kunnen;
een juridisch kader waarin eigendomsrechten, service levels,
licenties enz. zijn beschreven;
een servicedesk voor het oplossen van technische problemen;
een back-office waar het gebruik van de services wordt bijgehou
den en eventueel facturen worden aangemaakt.
Anders dan commerciële websites, heeft een overheidsorganisatie
als doel om het maatschappelijk belang te dienen. De specifieke
juridische en commerciële redenen voor de ontwikkeling van een
Nederlandse kaartdienst voor de overheid zijn hieronder beschreven:
Privacy. Commerciële kaartdiensten registreren het zoekge
drag en het gebruik van de bezoekers.
Advertenties. Commerciële kaartdiensten integreren locatie-
specifieke advertenties om inkomsten te genereren.
Betrouwbaarheid. Commerciële kaartdiensten geven expliciet
geen garanties over de beschikbaarheid tijdens crisissituaties
wanneer overheidsorganisaties juist over geografische infor
matie moeten beschikken.
Principe van één keer bouwen, meervoudig gebruik: veel
overheden bouwen hun eigen oplossingen, resulterend in
verschillende versies van dezelfde kaart. Het is efficiënter deze
basiskaart centraal te ontsluiten, waardoor besparingen bereikt
worden op het bouwen en onderhouden van kaartdiensten.
Aansprakelijkheid. Omdat commerciële kaartdiensten de
nieuwe versies van kaarten naar eigen inzicht beschikbaar stel
len, kan de overheid niet aansprakelijk worden gesteld voor de
actualiteit en kwaliteit van deze kaarten.
Naast juridische en commerciële aspecten, is er ook een aantal
issues rond de bruikbaarheid en kwaliteit van de aangeboden
kaartdiensten:
Nauwkeurigheid. Commerciële toepassingen bieden vaak niet
de vereiste geometrische nauwkeurigheid, met name als het
gaat om het combineren van gegevens in RD met bijvoorbeeld
het WGS84 systeem van Google Maps.
Toegankelijkheid. Alle overheidswebsites moeten voldoen aan de
Nederlandse webrichtlijnen. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de
Web Content Accessibility Guidelines van het World Wide Web Con
sortium. Voor commerciële websites geldt deze verplichting niet.
PDOK: overzicht van de architectuur
Naast het leveren van online kaartdiensten, biedt het PDOK platform
ook de oorspronkelijke vectordata en de metadata aan. Om herge
bruik van componenten te bevorderen, is standaardisatie van groot
belang. Het gebruik van Open Standaarden (OGC en ISO) is dan ook
een vereiste [Maus, 2011]:
het Nationaal GeoRegister is het portaal om geo-informatie
te kunnen zoeken en vinden, en voldoet aan de Catalogue
Service for the Web (CSW) standaard van het OGC;
een centrale toegangscontrolelaag regelt de toegang tot
kaartdiensten;
Overheid.
Website
GEOZET
Viewer
PDOK Platform
Service-architectuur van Publieke Dienstverlening op de Kaart.
Geo-lnfo 2011-5 13
