SuperOverlay
PhotoOverlays
Earth Tour
iPad en iPhone
Geografisch verhaal
Door historisch beeldmateriaal aan de
kaart te koppelen en korte teksten op de
belangrijkste locaties te plaatsen, wordt
de bijzondere geografische geschiedenis
van het gebied duidelijk. Eerst moeras,
na ontginning een vermaard landgoed,
daarna afgegraven tot veenplas en tot
slot weer ingepolderd. Vooral de Google
Earth Tours en de PhotoOverlays kunnen
een goed middel zijn om het 'verhaal'van
een landschap te vertellen. Het bedrijf
wil deze mogelijkheden in de toekomst
vaker toepassen, en dan nog een stap
verder gaan. Ook 3D-modellen (zoals
reconstructies van verdwenen gebouwen)
en panoramische foto's kunnen worden
gebruikt. Op dezelfde manier gemaakt
is amsterdam.goudeneeuw.nl (was tot
4 september te zien op de tentoonstelling
'Toerist in de Gouden Eeuw. Amsterdam
voor vijf duiten per dag' van Bijzondere
Collecties). Een 3D-model van de voor het
bedrijf naburige Weerdpoort die ooit aan
de Utrechtse Oudegracht stond, werd al
gemaakt en het resultaat met verschil
lende AugmentedReality-technieken
getoond, zie webiab.ab-c.nl/stadspoort.
Literatuur
In haar weblab gebruikt ab-c media
verschillende speciale mogelijkheden van
Google Earth:
SuperOverlay, om tot in detail in te
zoomen op de oude kaart;
PhotoOverlay, om afbeeldingen op de
juiste plaats te 'hangen';
Earth Tours, om een tour met audio en
'vliegbewegingen te starten.
De eerste stap was het georefereren van
de kaart, op basis van overeenkomsten
tussen de oude kaart en het heden.
In dit geval dienden de dorpskerk van
Zevenhuizen en de Rottekade bij het
Zevenhuizer Verlaat als belangrijkste
referentiepunten. Normaal doet ab-c
media dit met behulp van MapCruncher.
Het resultaat bleek echter niet goed
bruikbaar in Google Earth. Men heeft uit
eindelijk Google Earth zelf gebruikt om de
kaart juist te positioneren door te schalen
en te draaien. De afbeelding is zeer groot,
zo'n 160 megapixels. De originele kaart
meet 100x30 centimeter en is daarom niet
geschikt om te gebruiken in een webtoe
passing. Het zou lange wachttijden
opleveren en trage computers. Verkleinen
gaat echter ten koste van interessante
details zoals de boerderijen met vogel
namen. Daarom is de kaart met behulp
van het programma MapTiler omgezet
naar een SuperOverlay voor Google
Earth. Deze techniek komt erop neer dat
de kaart wordt opgeknipt in duizenden
kleine vierkantjes, die op het juiste
moment worden geladen. Het resultaat
is dat als je inzoomt het kleinste detail
kan worden getoond zonder (lange)
wachttijd. Zoom bijvoorbeeld eens in op
de aanduidingen in de weilanden, die
aangeven bij welke boerderij ze hoorden.
Te zien is dan ook dat sommige percelen
voor de'casteleijn'zelf waren (de rent
meester van het landgoed Ter Duyn, waar
het vogelbos bij hoorde).
Een foto of prent heeft een bepaald
gezichtspunt en kijkrichting. In Google
Earth kun je afbeeldingen ook daadwer
kelijk op dat punt 'ophangen' met Photo
Overlays. Je plaatst het beeld in feite terug
in z'n geografische context. Het bedrijf
ab-c media deed dat met tekeningen
en schilderijen uit de tijd van de kaart,
zoals een gezicht op Huis ter Duyn met
vogels erboven uit 1672, en foto's van de
situatie nu. Als je er op dubbelklikt vlieg
je als het ware de afbeelding in, waarna
je desgewenst verder in kunt zoomen.
PhotoOverlays biedt een mooie functio
naliteit, maar jammer is dat de werking
niet heel gebruiksvriendelijk is vanwege
het dubbelklikken, de niet erg opvallende
knop'foto afsluiten'en het ongebruikelijke
perspectief waarin je dan terechtkomt.
Met een aantal kleine aanpassingen via de
api is dit gedeeltelijk opgevangen.
Een andere mooie mogelijkheid voor
de presentatie van historische kaarten
vormen Google Earth Tours. Een soort
film die je opneemt in Google Earth,
waarmee je voorgeprogrammeerde
'vluchten' over de kaart kunt maken met
audio-commentaar. Een verschil met een
gewone video is datje tijdens de tour
als gebruiker nog dingen kunt doen,
zoals iets verder inzoomen, transparantie
instellen of pauzeren.
Bij het maken van deze tour, die in het
onderhavige geval is ingesproken door
Yolanda van den Berg, merkte ab-c media
wel dat de opnamefunctie hiervoor in
Google Earth niet altijd een goed resul
taat geeft. De tour is daarom grotendeels
tot stand gekomen door zelf kml-code te
schrijven (een xml-bestandsformaat voor
Google Earth). Zo'n tour blijkt erg geschikt
om een lopend verhaal te vertellen, zoals
de vervening van het landschap, of om
op details te wijzen, zoals het bescheiden
opschrift van de kopiist. De tour eindigt
met een 'sprong' naar het vier kilometer
zuidelijker gelegen Schollevaarseiland,
waar de vogels na het verdwijnen van het
bos een nieuw heenkomen zochten.
Het kml-bestand waarin de kaartgegevens
en achterliggende informatie zijn opge
slagen, kan ook direct worden geopend in
het programma Google Earth. Je mist dan
de extra knoppen die zijn toegevoegd bij
de plugin, maar daar staan alle standaard
functies van Earth tegenover. Interessant
is dat het kml-bestand ook kan worden
geopend in de Google Earth-app voor de
iPhone en iPad. Deze ondersteunt niet alle
opties, maar met de vingers schuiven en
inzoomen op de kaart werkt heel mooi.
Ook de informatiepunten kunnen worden
opgeroepen. De PhotoOverlays werken
helaas niet. Vandaar dat ab-c media ook
een kml met'gewone'afbeeldingen heeft
gemaakt. Open een link in de browser op
iPad of iPhone en kies'Open in Google
Earth'. Voor wie ter plekke in Zevenhuizen
is: klik op het knopje'huidige locatie'en
je ziet jezelf gepositioneerd op de oude
kaart!
Adri den Boer, Oude Zevenhuizense kaart in
het nieuws, in: Het Kanaal, 9 februari 2011
(Ook op: www.groenehartarchieven.nl/
zevenhuizen/weblog/kaart-sabrier-1790)
Kester Freriks, Unieke kaart toont i6e-eeuws
vogelparadijs, in NRC Handelsblad, 2 februari
2011, p. 20
W. Paul, Het Bos van Zevenhuizen, in:
Verleden Tijdschrift (van Oud Zevenhuizen-
Moerkapelle) nr 105, juni 2011
A. Scheygrond, Het Zevenhuizense Bos,
een vogelparadijs in vroeger eeuwen, in:
Verleden Tijdschrift (van Oud Zevenhuizen-
Moerkapelle) nr 7, december 1986
Jan Werner, Een verloren vogelparadijs in
kaart, in: Geografie 2011-4, p. 34/35
26 Geo-lnfo 2011-9
