Schilder Van Gogh en
landmeter Furnée
Inleiding
Landmeter Antoine Philippe
Furnée (1861-1897)
Landmeten en tekenen
verenigbaar
Negenhonderdtwee brieven van en aan
Vincent van Gogh zijn sinds oktober 2009
voor iedereen in facsimile, maar ook
uitgetypt in het Nederlands en het Engels, te
bestuderen op de webstek vangoghletters.
org. Deze werd samen met een boekuitgave
gelanceerd bij de opening van een tentoon
stelling over die brieven in het Van Goghmu-
seum in Amsterdam. Zoeken geeft zeven
treffers met landmeter en een met landkaart.
Landmeter Cornelis de Jonge (1837-na 1881),
gehuwd metTrijntje Poldermans (1838-?) van
Moleneind B 38 in Hoeven komt alleen maar
voorin brief 145 uit 1878.
In brief 290 van 1882 schreef Vincent aan
Theo van Gogh over die landkaart-treffer:
'Bij V.d. Weelezag ik een uitmuntende schets
van Breitner, een teekening die niet af was -
misschien ook niet af te maken - het stelde
voor officieren die over een landkaart of plan
de ba taille zitten te delibereeren voor een
open raam.' Het moet gaan om George
Hendrik Breitner, Krijgsraad ten tijde van de
Bataafse Republiek, een aquarel uit 1882.
De meeste landmetersinformatie gaat
over Antoine Philippe Furnée, doorVan
der Schans betiteld als Ph.A. Furnée
toen hij diens relatie met Van Gogh kort
beschreef, ver voordat de webstek er was
(Van der Schans, 1990).
Op 20 mei 1883 schreef Vincent vanuit
Den Haag aan Theo van Gogh (brief 383):
'Dezer dagen of liever weken heb ik heel pret
tig gezelschap gehad buiten aan een jong
landmeter die zoo wat scharrelde met teek
enen. Hij liet mij eens teekeningen zien die ik
slecht vond en hem zei de waarom ik ze slecht
vond. Ik had gedacht natuurlijk daarna nooit
meer van hem iets te zullen hooren - doch op
een goeden dag spreekt hij me er weer over
aan, hij had tijd nu en mogt hij eens mee naar
buiten gaan. Wel Theo, die kerel heeft het
landschapteekenen zöö gevat dat hij tegen-
Adri den Boer, redacteur
Afb.i. C.H. Breitner, Krijgsraad.ca. 1880 met volgens Van Gogh officieren, delibererend over een landkaart
(www.geheugenvannederland.nl).
woordig waarachtig alleraardigste schetsen
uit weiland en bosch en duin meebrengt. Hij
moet echter nog een examen doen in October
en zijn vader wil niet hij er zoo druk aan doet.
Maar juist met zijn landmetersvak kan hij het
teekenen heel best vereenigen m.i.'
Volgens een noot was deze jonge land
meter Antoine Philippe Furnée (1861-1897)-
Hij volgde in 1880-1882 landmeten en
waterpassen, geodesie en situatietekenen
aan de Polytechni
sche School te Delft
en deed dus in 1883
terzake examen.
Zijn vader Hendrik Jan Furnée (1833-1894),
drogist op Korte Poten 8, handelde ook in
materialen voor kunstenaars.
Op 13 juli 1883 kwam Furnée weer, maar
nu met een collega, aan de orde in een
schrijven van Vincent aan Theo vanuit weer
Den Haag (brief 362). De tweede landmeter
is anoniem, maar was net als Furnée een
examenkandidaat: 'Gisteren avond heb ik
een cadeau gekregen dat mij enorm pleizier
deed (van die twee landmeters - want er is
een tweede nog bijgekomen sedert), namelijk
een zeer echt Scheveningsch buis met staan-
den kraag, pittoresk verkleurd en gelapt.' I n
weereen Haagse brief van Vincent aan
Theo van 24 juli 1883 is alleen sprake van
tekenhulp aan de jonge landmeter (brief
366). Dat leverde de arme schilder korting
op tubes verf op, althans eind juli 1883
schreef hij weer vanuit Den Haag aan Theo
(brief 369): 'Ge weet ik geef les aan een land
meter. Nu, diens vader
is drogist en handelt in
verfwaren, is depot
houder van Paillard
en levert o.a. aan Mauve. Voor dat les geven
aan den zoon heb ik nooit iets gehad maar
wel veel betuigingen van dienstwilligheid
van den vader. En daarop heb ik maar eens
doorgegaan en 't volgende tot hem gezegd.
Dat ik niet twijfelde of hij had onderzijn voor
raad een tamelijk aantal niet courante tubes.
Da t deze door mij evenwel konden worden
gebruikt en ik die van hem zoude overnemen
tegen netto prijs Paillard, op voorwaarde hij
mij ook de courante tubes in vervolg van tijd
4 Geo-lnfo 2012-5
