nm»
3D en BGT
tfi»,
3D-informatie wordt steeds belangrijker bij het plannen en duurzaam beheren van ons zeer dichtbevolkte
en intensief gebruikte land. De wens voor een 3D-uitbreiding van IMGeo/BGT was daarom al in najaar
2009 genoemd in het programmaplan voor BGT. Maar bij de start van het definiëren van de BGT was het
onduidelijk hoe de 3D component optimaal kon worden gemodelleerd zodat het enerzijds wel meerwaarde
voor 3D-toepassingen zou opleveren, maar tegelijkertijd geen belemmeringen voor de doelstellingen van de
2D-representatie van topografische objecten. Dit is een van de redenen geweest voor de pilot waarin met heel
veel stakeholders al doende gekeken is of en hoe 3D kan worden opgenomen binnen de BGT. Het resultaat is
dat IMGeo en daarmee het informatiemodel van de BGT is voorbereid op 3D. Dit artikel legt uit hoe.
De aansluiting op CityGML
garandeert interoperabiliteit in 3D
Aansluiten op
internationale standaarden
Profife 3: CityGML
Jantien Stoter, Geonovum, Kadaster, en TU Delft (projectleider3D Pilot), j.e.stoter@tudelft.nl
Linda van den Brink, Geonovum, l.vandenbrink@geonovum.nl
Steeds meer overheidsorganisaties begin
nen BÜ-data van hun beheersgebied op
te bouwen, bijvoorbeeld voor hydrolo
gische modellering, bezonning-studies,
volume-berekeningen, 3D-plannen van de
omgeving,
beheren van
de onder
grond etc.
Om meer
richting te geven aan 3D-ontwikkelingen
binnen Nederland en specifiek 3D-BGT
hebben het Kadaster, Geonovum, de
Nederlandse Commissie van Geodesie en
het Ministerie van Infrastructuur en Milieu
het initiatief genomen voor de 3D-Pilot NL.
In de eerste fase van deze pilot (februari
2010 tot juni 2011) hebben meer dan 65
private, overheids- en wetenschappelijke
organisaties samengewerkt om toepas
singen van 3D-geo-informatie een impuls
te geven. Aan de hand van use cases uit
gevoerd op het "Kop van Zuid" testgebied
(Rotterdam) zijn verschillende aspecten
in kaart gebracht, variërend van 3Ü-data-
inwinning, definitie van 3D-standaarden,
beheer van 3D-data en gebruik ervan
in toepassingen. De eerste fase van de
3D-Pilot heeft als een belangrijke uitkomst
opgeleverd dat BGT is voorbereid op 3D.
Al snel bleek de noodzaak om aansluiting
te zoeken bij internationale 3Ü-standaar-
den. Na een vergelijk van de belangrijkste
3D-GIS en CAD standaarden (DXF, SHP,
VRML, X3D, KML, Collada, IFC, CityGML en
3D-PDF), werd de OGC standaard CityGML
als beste uitgangspunt geselecteerd.
CityGML
biedt de
beste onder
steuning
voor wat
betreft semantiek, objecten, attributen,
geo-referentie en gebruik via het Web.
Ook andere landen zoeken voor hun 3D
modellering aansluiting op CityGML.
Voorbeelden zijn het"UTDS-CityGML
Implementation Profile" voor Urban Topo
graphic Data Store (UTDS, 2009) en het
Duitse data model "ALKIS". Ook de INSPIRE
specificaties voor Buildings (Annex 3)
kennen een 3D profiel dat gebaseerd is op
CityGML (fig. 1).
De aansluiting op CityGML garandeert
interoperabiliteit in 3D: dat wil zeggen
als het 3D-aspect van IMGeo wordt
gecodeerd volgens CityGML, dan wordt
deze 3D-informatie data begrepen door
AbSUactConstmotlon
LoDlSshd
L.oDZiiplid
GM Solid
LoUD Solid
AbstractBulldlng
bormdedBy
BuMdlngParf
Building
Othëf Construct ion
LoD2jT^
Surface
BoundarySurface
Opening
Roof Surface
WallSurface
Material
Material
The IHÜ PIP.E tuddir-C M«del OGC CityGrtL 5WG ttnrbnEl B-nnn W.wdh 3™*, 20Ï1
fl Arfcfer
Fig. 7. Voorstel voor (optioneel) profiel voor INSPIRE Buildings (INSPIRE, 2011)
30 Geo-Info 2012-6
