Trendschattingen
Wereldwijde en Europese coördinatenstelsels
Ara.
-W
tsjns
Ara
wim
Naast de continue GPS-tijdseries van de
AGRS-stations zijn ook lokale metingen
beschikbaar. De lokale metingen, welke
minimaal i keer per jaar zijn uitgevoerd,
geven inzicht in de stabiliteit van de con
structie waarop de antenne is geplaatst.
Per AGRS-station worden nu achtereen
volgens de resultaten van de trendschat-
Een coördinatenstelsel (Engels frame) is een realisatie - punten met bijbehorende coördinaten - van een coördinatensysteem.
Een coördinatensysteem is het geheel van definiërende afspraken en parameters. In dit artikel worden de resultaten van GPS
tijdseries gegeven in de IGS05 en ETRF20oo(Ros) coördinatenstelsels. Beide stelsels zijn in de basis een realisatie van het International
Terrestial Reference System (ITRS) [1]. Belangrijke kenmerken van het ITRS zijn 1) de oorsprong is gedefinieerd als het massamiddelpunt
van de aarde inclusief oceanen en atmosfeer, 2) de schaal is de standaard meters) de oriëntatie is vast verbonden met de aarde. Dit heeft
als consequentie dat als gevolg van platentektoniek coördinaten in ITRS van stabiele stations in Europa continue veranderen, omdat de
Europese tektonische plaat beweegt ten opzichte van het massamiddelpunt van de aarde. Hierom is het ETRS89 gedefinieerd, waar bij
de E staat voor European. Per definitie was op 1 januari 1989 het ETRS89 gelijk aan het ITRS, maar oorsprong, schaal en rotatie hebben een
vaste relatie met het stabiele deel van de Europese tektonische plaat en veranderen dus in de tijd ten opzichte van die van het ITRS.
Vanwege het dynamische karakter van de globale en regionale coördinatensystemen worden ze gespecificeerd met een jaartal. IGS05
is de International GNSS Service (IGS) realisatie van ITRF2005 [7]. ETRF20oo(Ros), een transformatie van ITRF2005, is de realisatie van
ETRS89 [2]. Alle IGS-satellietbanen - en klokken - gebruikt in de berekeningen voor dit artikel zijn gegeven in het IGS05 stelsel, evenals de
coördinaten van de stations buiten Nederland waarop het AGRSCLUS-netwerk wordt aangesloten. De resultaten van deze dataverwerking
zijn dus in IGS05, een transformatie naar ETRF20oo(Ros) geeft coördinaten in ETRS89 waarop via RDNAPTRANS™ RD weer is gebaseerd.
vN
vE
vU
(xN
LVb
CnrtJ
lüüö
vN
vE
vU
WTJ
OvE
(mU
aatiw
mnvyr
mWyr
mnfyi
mm/yr
mnvyr
mmfyi
sa ion
mnvyr
mm/yr
mmVyr
milVyr
mnVyr
mrtkTyi
-0,17
HÖ.SÖ
0,00
0,04
15,57
17,24
0,78,
0,02
OJK
0,04-
DBF
■0,15
■0.57
■Ü.I'J
0.02
0,01
0,03
DBF
16,70
17.30
0.89
0,02
0.01
0,03-
BB
0,07
ö,57
0.01
0,01
0,03
BB
15.80
i7j&
2,02
WH
(WH
Ö.Ö3-
LMU
0,13
-0,10
-i,i2
0,03
ao2
0.08
LM IJ
16,95
17.06
-0,03
0,02
0.02
0,08-
hosa
0.41
■0,45
-0,35
0.02
OJ01
Ö.M
M3ÖS.
1G.1G
17.65
0,73
0,02
aj&f
0,03.
TBB
-t,&5
0.42
-0,55
ö.öl
0.01
Ö,Ö5
TBB
14,70
18.06
ö,75
Wi
ÖUÖ1
0,03-
vus
-0,33
0,26
-0,40
0,04
0.04
0,11
vus
15.58
18,13
0,67
0,04
0,04
0,11
WÏHft
0,51
-Ö.BS
-0,0a
Ö,Ö1
0,01
0.03
IG.5S
17.42
1.ÖB
Wf
Ö.(H
0,03
Tabel 7 Snelheden en hun standaardafwijkingen voor de AGRS-stations uit GPS metingen.
'4 TERS
VLIS
IEL
KOI
:lf
-10 mm/yr
-1 mm/yr
EIJS
TERS
WSRA
■LF
-1 mm/yr
-1 mm/yr
EIJS
Fig. 4 Snelheden voor deAGRS stations uit GPS-metingen, horizontale snelheden in zwart en verticale snelheden in rood. Links ETRF20oo(Ros) en rechts
IGS05, let op het schaalverschil tussen de horizontale snelheden in het linker en rechter figuur.
26 Geo-lnfo 2012-7
