Sociale Media als bron voor ruimtelijke informatie Sociale media zoals Facebook of Twitter zijn een 'fact of life'. Voor veel mensen is het een belangrijk communicatiekanaal voor het maken van afspraken, uitwisselen van nieuwtjes en het starten en beëindigen van vriendschappen. Meer dan 900 miljoen mensen maken gebruik van Facebook (juni 2012) waarvan, volgens onderzoeksbureau NewCom Research Consultancy, 73 miljoen Nederlanders. Twitter is in gebruik bij ongeveer 3.2 miljoen Nederlanders, net als Linkedin. Al deze gebruikers posten miljoenen berichtjes. Via Twitter ongeveer 3100 tweets per seconde (Brehanu 2012). Voor veel bedrijven, marketing bureaus en nieuwsorganisaties vormen sociale media belangrijke bronnen van informatie. Gespecialiseerde bedrijven bieden diensten aan om uit de grote brei van berichten zinnige informatie te destilleren over trends en events. Politici, ondersteund door social media teams, volgen continu de berichten en proberen deze te beïnvloeden. De huidige opzet van ruimtelijke planningsprocedures past slecht bij sociale media Belangrijke aspecten Arend Ligtenberg (arend.ligtenberg@wur.nl), Ron van Lammeren, Centrum Geo-lnformatie, Wageningen Universiteit (ron.vanlammeren@wur.nl) Een belangrijke oorzaak van de explosie van de sociale netwerken zijn 'smartpho- nes'. Mensen posten berichten onafhan kelijk van plaats en tijd. Veel van deze berichten hebben een relatie met beleve nissen op een locatie. Een goed voorbeeld hiervan is de brand bij Moerdijk. Zo'n 33% van de ongeveer 118.000 tweets over deze brand waren verzonden via smartphones (zie http://tinyurl.com/c6eyf36). Het gege ven dat veel mensen berichten op en over de locatie waar ze zich bevinden heeft de interesse gewekt van de geo- community om sociale netwerken te gebruiken als bron voor ruimtelijke informatie. Sinds 2009 kan ook een geografische locatie meegegeven worden met een Tweet. In de praktijk blijkt echter dat minder dan 1% van de tweets coördi- naatgegevens bezit (Brehanu 2012). Onderzoek naar het gebruik van sociale media als bron van ruimtelijke informatie richt zich vooral op het detecteren van ruimtelijke events zoals bosbranden, che mische rampen, overstroming en orkanen. Vaak worden technieken gebruikt die gebaseerd zijn op'keyword'filtering voor de selectie van relevante gebeurtenis sen. Zo bestudeerde Longueville (2009) de mogelijkheden van Twitter als bron voor ruimtelijk-temporele informatie over bosbranden in Frankrijk. Vieweg e.a. (2009) onderzochten het gebruik van Twitter in situaties met massa-evacuaties zoals overstromingen en grote bosbranden. Recent onderzoek richt zich vooral op het verbeteren van de data mining technieken en het ontwikkelen van rijkere represen taties van de resultaten van deze data mining. Het Centrum Geo-lnfor matie van Wageningen Universiteit doet onderzoek naar de inzet van Twitter als bron van geo-informatie. We geven hier kort een overzicht van enkele aspecten van sociale media als geo-informatie bron en een aantal Wageningse experimenten. Hoewel sociale media als bron voor geo-informatie interessant zou kunnen zijn - passend in de huidige trend van open source en crowdsourced data - is er weinig specifiek onderzoek gedaan naar de karakteristieken, mogelijkheden en onmogelijkheden van geo-informatie. Het onderzoek dat plaats vindt buiten de geo-informatie gemeenschap richt zich vooral op toepassingen voor het vergaren van nieuws, het verkrijgen van marketing gegevens en van gegevens voor socio logisch onderzoek. Om toepassing als bron van ruimtelijke informatie te kunnen begrijpen zijn een aantal aspecten van belang: Social Sensor Je kan sociale media zien als een 'social sensor': zo valt iedere tweet te beschou wen als sensor informatie. Het probleem van'social sensors'vergeleken met hun fysieke tegenhangers is dat ze niet stabiel zijn (tijdelijk inactief of buiten bereik), veel ruis bevatten en in een onduidelijke omgeving en context data produceren. Daardoor is de betekenis van de gegevens niet eenduidig en dat maakt de betrouw baarheid van individuele sociale sensoren vaak beperkt. Actief en passief gebruik Inzet van sociale media is zowel passief als actief. In het eerste geval wordt een deel 16 Geo-lnfo 2012-9

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Geo-Info | 2012 | | pagina 18