4 4 4 4 s
.5) .P
«F F"
S
.P P jP
lis
_0 CD CD 0
1
s
JD _0 _SD
J> WM
Smeltend poolijs
la
s
ei
Open Kaart
3T} V O O
r
Ei:
m
5
POLAR SEA ICE 2011
JÉ' NATIONAL ICE CENTER
FORTNIGHTLY ANALYSIS
R C
T 1 C
ANTAR
Z' m
T 1
ï'ïïi i
1
1
Op de ESRI gebruikersconferentie 2012 in
San Diego won de inzending 'Polar Sea
Ice'van Mark Denil van het Amerikaanse
National Ice Center in de categorie 'Single
Map Product'. Is deze Amerikaanse aangele
genheid ook volgens kritische Nederlanders
een terecht winnaar? Kan een opvallende
kaart ook effectief zijn?
Maarten Boddaert (kartograaf en ont
wikkelaar geografische, educatieve
producten): "Deze infographic is beslist een
kunstwerk. Er wordt een visueel verband
gelegd tussen het aangroeien van de ijskap
aan de ene pool en het wegsmelten van het
ijs aan de andere pool. Dit wordt versterkt
door de S-vormige grafiek.Toch heb ik enkele
kritiekpunten. Rood associeer ik met warmte
en gevaar. IJs is nu eenmaal koud en het
gevaar van het wegsmelten van de poolkap
pen gedurende de laatste decennia wordt in
deze infographic juist niet zichtbaar. Het gaat
immers om het beeld overéén kalenderjaar.
Ik had als hoofdkleur voor 100% cyaan (fel
blauw) gekozen. Een ander punt is de keuze
voor de grijstinten in de kaart. Zee en land
is wat moeilijk te onderscheiden, vooral bij
de noordpool. Beschouw deze kritiekpunten
maar als muggenzifterij, want de infographic
blijft lang op mijn netvlies hangen."
Edward Mac Gillavry (adviseur kartografie
en geo-ICT):"Psychologische testen bewij
zen, dat we personen met een symmetrisch
gezicht aantrekkelijker vinden. Dit gegeven
wordt in deze inzending volledig uitgebuit.
De noordpool staat tegenover de zuidpool.
Waar links de bronvermelding, schaal en pro
jectie staan, staan ze ook rechts. De legenda
aan de linkerkant wordt weerspiegeld in het
logo van de organisatie aan de rechterkant.
Bovendien versterkt deze symmetrie van de
vorm de asymmetrie van de boodschap in
de grafiek: het ritme van aangroei en slinken
van de poolkap op de zuidpool is veel
extremer, dan op de noord pool. Toch doen
de kaarten van de noordpool me ook aan
een andere psychologische test denken: de
Rorschachtest, waarbij gevoelens en inter
pretaties worden geprojecteerd op inktvlek
ken. Hoe moeten we deze kaart interprete
ren? Wat is de oriëntatie van de kaart? Wat
is land en wat is zee? Waar is meer, waar is
minder? Aan de ene kant komt dit door bij
een equivalente, azimuthale Lambertprojec-
tie de kaartuitsnede niet cirkelvormig, maar
rechthoekig te maken om het ruitpatroon
in de vormgeving door te trekken. Aan de
andere kant komt dit door vast te houden
aan de legenda van de Wereld Meteorolo
gische Organisatie, waarin nauwelijks een
volgordelijkheid te ontdekken is."
Tjeerd Nijeholt (adviseur geo-informatie
en auteur 'Handboek Geo-visualisatie'):
"Er is duidelijk veel zorg besteed aan deze
opvallende en toch rustige kaart. Het onder
werp verdient wat mij betreft ook deze
signaalkleur. Kaarten uit wetenschappelijke
hoek zijn vaak niets anders dan een één
op één representatie van ingewonnen
gegevens. Ze blinken uit in gedetailleerde
'evidence; maar zijn niet'beautiful'(zie
Edward Tufte's 'Beautiful Evidence'). Ze zijn
niet effectief omdat niet de boodschap maar
de gegevens zichtbaar zijn. Is deze kaart
'beautiful'? Ja. De vormgeving is kraakhel
der. De grafiek deelt als een slingerende
evenaar de illustratie in een noordpool en
een zuidpool. Door de uniforme legenda
voor grafiek én kaarten is de factor tijd direct
duidelijk. Bevat deze kaart'evidence'? Ja.
De 52 kaarten leveren de geloofwaardigheid
die dit onderwerp nodig heeft. De illustratie
maakt nauwkeurige, wetenschappelijke
metingen behapbaar voor de leek. Zijn er
minpuntjes? Vooruit! De datum op elk van de
52 kaarten is te aanwezig (had grijs gemogen,
als weeknummer). De exacte hoeveelheden
poolijs op elk van de kaarten zijn niet rele
vant, want ze staan al in de grafiek. Sowieso
kunnen de eenheden ('million sq km'), die in
alle 52 kaarten staan, weg. De kaart is -ook
zonder tekst- bovenal een mooi voorbeeld
van wat men tegenwoordig 'storytelling'
noemt: je wordt de detailkaarten ingetrok
ken. De boodschap, de enorme dynamiek
en gevoeligheid van het drijfijs, komen goed
binnen bij de lezer. Dit is 'Beautiful Evidence'!"
Frédérik Ruys (information designer en
organisator jaarlijks Infographics Congres):
"Durf te kiezen, een credo dat doorgaans
weinig cartografen hanteren. Dat bewees
deMapGallery in San Diego ook dit jaar
weer. Waar veel vakgenoten het presteren
om in een legenda maar liefst 15 attributen
te vermelden, durft Mark Denil te kiezen
voor de essentie: de oppervlakte van het ijs.
Hooguit had ik op de kaart nog de poolcirkel
ter referentie aangegeven. Jammer trouwens
dat veel wetenschappers zich achter het
neutraliteits-excuus blijven verschuilen om
een zo saai mogelijke titel te bedenken. Wat is
er mis meteen titel als'Begin juli het meeste
ijs op aarde'? Wat wel neutraal had moeten
zijn is de kleur van de continenten. Die is nu
groen, net als de gebieden 'tot 30%; Grijs was
beter geweest. Maar dat vonden de collega's
van Mark waarschijnlijk weer te saai."
Geo-lnfo 2012-9 21