Innovatie door kruisbestuiving
fï-
belangrijk
!Z?
III wel
Het ketenproces waarin mensen
samenwerken strekt zich verder uit
dan ie op het eerste gezicht zou denken
Ir. H.F. van der Werf
in fo@in formatie werf.nl
Een van de bronnen voor innovatie is
kruisbestuiving tussen vakgebieden,
ook wel lateraal denken genoemd. Ik wil
verbanden leggen tussen de geo-wereld,
de positieve psychologie en lean manage
ment. In de Oslo Manual van OECD wor
den vier verschillende soorten innovatie
onderscheiden:
Product;
Proces;
Marketing;
Organisatie.
Wat betreft afbakening van'innovatie'
stelt de manual: innovatie omvat alle
wetenschappelijke, technische, organisatie,
financiële en marketingstappen die nodig
zijn voor daadwerkelijke implementatie.
De innovatiekant van dit artikel ligt bij
proces en organisatie.
De digitale geo-wereld en de positieve
psychologie zijn relatief nieuwe vak
gebieden met veel innovaties, Lean
Management is ontstaan in de jaren der
tig van de vorige eeuw, met name sinds
de jaren negentig continue doorontwik
keld en kan bogen op een indrukkende
staat van dienst. Concrete aanleiding
voor het schrijven van dit artikel is de
invoering van het stelsel van basisregis
traties: een omgeving waar
intensieve samenwerking
tussen organisaties en men
sen nodig is. Het bijhouden
van basisregistraties vereist
niet alleen techniek, maar
ook vaardigheden in samenwerken.
Samenwerken gaat niet vanzelf: het is
(voor een deel) opgeven van autono
mie. De motivatie om deze verbanden
te willen leggen is eenvoudig: borgen
van investeringen door de Nederlandse
samenleving. Nederland investeert veel
financieel en menselijk kapitaal in het
stelsel van basisregistraties. Die inves
tering willen we graag terug zien: in de
vorm van een werkend stelsel. In plaats
van verspilling.
Het gevoel is dat het stelsel van basisregis
traties qua techniek gaat lukken. Kritische
succesfactoren komen niet primair uit de
technische hoek: mensen en organisaties
die het moeten doen komen weer in beeld.
Daar kan van alles misgaan. Een goed
moment om na te gaan op welke wijze
innovatie en ontwikkelingen in de posi
tieve psychologie een (positieve) inbreng
kunnen leveren. De positieve psychologie
biedt instrumenten om de productiviteit
van individuen en teams te verhogen, lean
management helpt organisaties te focussen
op waarde toevoeging voor de klant.'Doe
meer met minder'is een prima uitkomst
voor innovatie. Eerst een korte schets van
een werkproces, bijvoorbeeld bijhouding
van de Basisregistratie Adressen en Gebou
wen (BAG) en Basisregistratie Waardering
Onroerende Zaken (WOZ). De inrichting van
de lijnorganisatie voor bijhouding verschilt
per bronhouder, maar voor alle bronhou
ders geldt dat een (al dan niet virtueel)
team mutaties bijhoudt. Deze BAG en WOZ
mensen ontvangen mutaties van een andere
afdeling, vaak Vergunningverlening. Echter:
vergunningverleners worden afgerekend
op het aantal verwerkte vergunningen en
de lengte van hun wachtlijst. Doorgeven
van mutaties schiet er soms bij in. Vergun
ningsverleners hebben niet voldoende
tijd, ervaren geen urgentie, worden niet
afgerekend op het correct bijhouden van
basisregistraties. Mogelijk is dat ook niet het
leukste werk. (Net zoiets als je weekstaten
invullen.) Het risico van dit onzorgvuldig
handelen is dat afnemers van deze data via
een terugmelding de onjuistheid moeten
aangeven. Dit in het meest gunstigste geval.
Het wordt erger als de afnemers zijn beslis
singen baseert op voor dat moment onjuiste
data. Calamiteiten, boetes?
Dit principe geldt voor de meeste basisre
gistraties: bijhouders van de gegevens zijn
afhankelijk van anderen die nog meer te
doen hebben. En daarop worden afgere
kend. Idem dito voor de bijhouding van
de toekomstige BGT. Covey's Eisenhower
schema is hierop van toepassing.
Dringend
Wöl Niet
.■5 dringend
dringend
niet
belangrijk
Het ketenproces waarin mensen samen
werken strekt zich verder uit dan je op het
eerste gezicht zou denken: leveranciers
van software (ervoor) en eindgebruikers
(erna) vormen andere schakels in de keten.
Instrumenten uit de positieve psychologie
kunnen een bronhouder
ondersteunen bij het borgen
van het bijhoudingsproces.
In termen van de Deming-
cirkel: bij de fasen 'Bijstellen'
en'Ontwerpen oplossing'.
In termen van de positieve psychologie:
aandacht schenken aan het sociaal
en psychologisch kapitaal. Wat is dat?
Investeringen en kapitaal zijn gerelateerde
begrippen. De positieve psychologie
onderscheidt naast financieel kapitaal nog
twee andere vormen van kapitaal: sociaal
kapitaal en psychologisch kapitaal. Tegen
woordig zijn er allerlei soorten kapitaal.
Daarom eerst een aantal (niet limitatief)
niet II
dringend
tyel
belangrijk
30 Geo-Info 2012-9
