Toepassen op de praktijk
Hoe krijg je meer
psychologisch kapitaal
in je organisatie?
Persoonlijk
Samenvatting
Over de auteur
het gebruik van hoge resolutie foto's heeft
de noodzaak van veldbezoek verminderd.
Instrumenten om het sociaal en psycho
logisch kapitaal te meten kunnen in zo'n
complex verandertraject nuttig zijn voor
het borgen van draagvlak. Door vooraf en
tijdens het veranderingsproces werk-
gelukte monitoren bij de betrokkenen
weten medewerkers dat hun 'werkgeluk'
belangrijk is en staan ze makkelijker open
voor verandering. Op deze wijze is (groei
van) het sociaal en psychologisch kapitaal
geborgd. Het Kadaster laat zien dat het
toepassen van Lean Management suc
cesvol kan zijn: daarmee is het een goed
voorbeeld voor andere bronhouders.
Met de kanttekening dat samenwerking in
de BGT-keten complexer is dan in de BRT:
dit met name omdat het aantal bronhou
ders veel groter is. En die bronhouders
hebben ook een eigen belang.
Terug naar het voorbeeld van de BAG
en WOZ mensen die hun mutaties van
Vergunningverlening krijgen. Hoe ziet
in termen van
psychologisch
kapitaal en in
termen van Lean
Management de
probleemsitu
atie er uit? Lean Management start (er van
uitgaande dat iedereen wil meewerken)
met het bepalen van de klant. Wie zijn de
klanten van de afdeling Vergunningver
lening? BAG en WOZ bijhouders zullen
hun hand opsteken:'wij ook'. Dit biedt
perspectief. De waardenstroomanalyse
van de huidige situatie van het bijhou-
dingsproces zal laten zien het percentage
'in een keer goed'laag is, dat'hersteltijd'
hoog is en klanttevredenheid bij WOZ en
BAG mensen laag. De proces coëfficiënt
(bestede taakuren/doorlooptijd) is laag.
Het idee van 'eenmalig inwinnen, meer
voudig gebruik'is nog ver weg.
(Fictieve) uitkomst van Mens en Produc
tiviteit bij BAG en WOZ mensen: matig
op het leveren van een bijdrage, laag
op korte termijn motivatie, gemiddeld
op cultuur en lange termijn motivatie,
voldoende of goed op zelfvertrouwen.
Als je door gebrek aan inzet van anderen
je eigen werk niet goed kunt doen is dat
terug te zien in de cijfers.
(Fictieve) uitkomst van Team Diagnostig
Assessment: Het team dat verantwoorde
lijk is voor de basisregistraties (ik bedoel
de hele keten, inclusief de afdeling
Vergunningverlening) kan op basis van
deze uitkomst direct zien dat er iets mis is:
het team is niet productief en niet positief.
De kwaliteit van de basisregistratie(s) is
voorspelbaar matig tot slecht. Dat kunnen
voorspellen is precies het nut van een
betrouwbare indicator.
Bovenstaande voorbeelden zijn weliswaar
fictief, maar ontleend aan geluiden uit de
praktijk. Wat helpt bij het verbetertraject
is het commitment van alle betrokkenen
(management en medewerkers) om het
psychologisch kapitaal te optimaliseren.
Dit commitment kun je beste vooraf
implementeren: het geeft mensen de rust
en het vertrouwen om te willen verande
ren en om samen te kunnen werken. Inzet
van instrumenten uit het vakgebied van
de positieve psychologie is bij samenwer
king strajecten daarom aan te bevelen.
Het verbetertraject kan ondersteund wor
den met Lean
Management
instrumenten,
zoals Kaizen
(inrichten van
verbeterteams,
themagericht verbeteren van het proces)
waarbij alle betrokkenen worden inge
schakeld. Gevolgd door het (opnieuw)
meten van de resultaten in termen van
financieel, menselijk, sociaal en psycho
logisch kapitaal. Over het verbetertraject
(interventies) valt veel meer te vertellen,
dat is het vakgebied van Veranderma
nagement. In dit artikel nog niet, dat is
'buiten scope'.
Twintig jaar geleden was ik werkzaam
bij een tweedelijns helpdesk. Die functie
paste niet bij mijn profiel. Mijn manager
zag dat en stelde dat ik in die rol vermoe
delijk niet gelukkig zou worden. Hij had
volkomen gelijk. Maar ik was geschokt:
wat had hij te maken met mijn (werk)
geluk? Ik was misschien wel net zo boos
als wanneer hij had gezegd dat mijn
toekomst hem niet interesseerde. Het
voelde vreemd als iemand zich met iets
persoonlijks bemoeit terwijl er sprake is
van een zakelijke relatie.
Dit (eigen) voorbeeld illustreert dat
onderwerpen als psychologisch kapitaal
en werkgeluk cruciaal zijn. Je moet er
aan wennen dat het een onderdeel is van
je functioneren. Het vereist vertrouwen
tussen medewerkers, managers. Dat is
niet vanzelfsprekend maar wel belangrijk:
het vormt de basis voor productiviteit.
Zoals Cofey het al zei met'speed of thrust'.
Met de komst van'Het nieuwe Werken'
neemt het belang van verbinding tussen
mensen toe: meer fysiek op afstand
werken geeft kans op afstand in samen
werking.
Geo-processen evolueren tot complexe keten
processen: deze evolutie heeft invloed op de
kritische succesfactoren.Techniek is niet meer
allesbepalend, het gaat ook om de mensen die
in de keten samenwerken en meer dan vroeger
invloed uitoefenen op de kwaliteit van eikaars
werk. De kwaliteit van samenwerking is net zo
belangrijk als techniek. Instrumenten waarmee
technische kwaliteit is te borgen zijn er volop.
Recent zijn er in het vakgebied van de positieve
psychologie instrumenten ontwikkeld die snel,
meetbaar en tegen relatief lage kosten de
kwaliteit van samenwerking in beeld brengen.
Met hulp van deze instrumenten zijn niet alleen
het financieel en menselijk kapitaal te borgen,
maar ook het sociaal en psychologisch kapitaal.
Kruisbestuiving tussen instrumenten van de
geo-wereld en de positieve psychologie leidt
tot een innovatie aanpak. Deze innovatieve
aanpak kenmerkt zich door het volgen van een
veel bredere range van kritische succesfacto
ren. De kans op succesvolle projecten neemt
hierdoor sterk toe. Het toepassen van Lean
Management is hierbij aan te bevelen.
H.F. van der Werf is zelfstandig werkzaam als
interim- en projectmanager. Na zijn studie
Cultuurtechniek aan Universiteit Wageningen
heeft hij gewerkt als ontwerper, adviseur en
manager bij overheid en bedrijfsleven. Naast zijn
geo-ict achtergrond is hij gecertificeerd voor
Persolog Disk (gedragsprofiel), individuele
coaching, teamontwikkeling, Mens en Productie
(People and Performance),Team Diagnostic
Assessment en Lean Management. Passie en
focus zijn het ontwikkelen van medewerkers,
teams en organisaties die werkzaam zijn in een
technische omgeving. Vragen over dit artikel
worden graag beantwoord.
Geo-lnfo 2012-9 33
