Hoe vond de bijhouding
van ruimtelijke
veranderingen plaats?
Roitordam Gwlelufiffcptató
Rectf-fvsïfueiici
bijbladert-meHJfifiw-ïLiijl
uil buipkaartcn *640-1942
Deze reeks gereconstrueerde bijbladen toont voor elk perceel wat er in de loop van de tijd mee gebeurde.
de passage, op pagina 2 van de aanvraag,
onderdeel is van een schets van de aard
van hulpkaarten. Hoewel het op zichzelf
juist is dat (een goed deel van) de inhoud
van hulpkaarten tevens tot uitdrukking
komt in de minuutplans en bijbladen, stelt
het Kadaster niet dat, om die reden, de
hulpkaarten kunnen worden vervangen.
Evenmin stelt het Kadaster dat de minuut
plans en de bijbladen als vervangers van
de hulpkaarten zullen fungeren, zodra
laatstgenoemde documenten zijn vernie
tigd. De inhoud van de hulpkaarten wordt
volledig en juist weergegeven door de te
vervaardigen digitale reproducties, die de
oorspronkelijke documenten zullen ver
vangen. Nogmaals: van de oorspronkelijke
informatie gaat niets verloren.'
Op deze verhullende en zelfs onwaarach
tige wijze wordt, tegen een flink uurtarief
naar ik aanneem, de pijnlijke onkunde
van een of meer voor de digitale vervan
ging verantwoordelijke medewerkers van
het Kadaster goedgepraat. Informatie
uit de hulpkaarten werd inderdaad in
de bijbladen overgenomen, maar dat
wil nog niet zeggen dat daarmee die
informatie geborgd is, dat wil zeggen uit
die bijbladen te reconstrueren valt, zeker
wanneer vervallen percelen op de bij
bladen werden weggekrast en daardoor
versleten bijbladen werden weggegooid.
Het argument zou alleen waar zijn, wan
neer een al in 1844 afgeschaft systeem
tot heden zou zijn voortgezet, en alle
daarin vervaardigde bijbladen zorgvuldig
bewaard zouden zijn gebleven. Maar van
die bijbladen, voor zover gemaakt, is er
bij mijn weten (helaas) geen een meer
over. Toen was dat echter een hele
opluchting.
In 1844 werd een werkwijze vastgesteld,
die ik nog rond 1962 in Delft van lector
Haasbroek en de heer Breemans, zowel
theoretisch als praktisch, onderwezen
kreeg: vastlegging van de veranderingen
op hulpkaarten, en vastlegging van de
gewijzigde toestand op een enig bijblad,
door middel van'uitschrapping en in-de-
plaatsstelling'. Een paardentand speelde
daarin een belangrijke rol, kan ik mij
herinneren.
Van een van mijn onderzoeksgebieden,
het Grotekerkplein in Rotterdam, is in de
archieven geen enkel zo gemaakt bijblad
bewaard gebleven, maar er viel nog wel
een overeenkomstig, zo te zien tot 1940 bij
gehouden, plan voor de grondbelasting te
Geo-lnfo 2013-1 5
