Iaën
(UV>£,ii
Analyse relatieve
nauwkeurigheid
Het fijne minutenraster op de kaart brengt
de vervorming door het drukproces
en veroudering nauwkeurig in kaart.
10
R-ihU
jein
fJTfl.',
Figuur 2 - De VijfSluyzen in de Maasdijk aan het einde van de Poldervaart met de vijf onderhoudsplich
tigen. Bron: Hoogheemraadschap van Delfland, Delft.
Ook heeft hij in 1622 de lengte van zijn
basisnet nog eens nauwkeuriger bepaald.
Deze beschrijvingen werpen licht op de
werkwijze van landmeters uit die tijd;
iets wat alleen indirect uit de kaart van
Delfland van de gebroeders Kruikius is te
destilleren.
Haasbroek is blij met het feit dat de kerk
torens die Snellius gebruikt, kort daarvoor
zijn opgemeten in de rijksdriehoek-
meting. Hij weet dus de positie daarvan
met grote precisie. Ook is hij blij met de
mogelijkheden logaritme- en goniotafels te
Pynarkei
B «rekel
r.siJara
Laerdm
w f Ti've nt> au
gebruiken. Snellius moest de rekenpartijen
handmatig uitvoeren. Evenzo ben ik blij
met de huidige mogelijkheden om met
GIS-paketten elke willekeurige locatie in
het Hoogheemraadschap van Delfland
met grote precisie te bepalen, ook als het
geen rijksdriehoekpunt is. Verder maakt
een spreadsheetprogramma het rekenwerk
heel veel eenvoudiger. Tot slot kan met een
photoshop-programma de vervorming
van de kaartbeelden worden gecorrigeerd.
Ook kunnen kaartbeelden op alle mogelijke
manieren worden geschaald en gedraaid
en over elkaar worden gelegd.
Door kerken relatief ten opzichte van dit
fijne raster in te meten, valt de originele
kaart op de kopergravure met voldoende
nauwkeurigheid te reconstrueren.
In figuur 4 zijn de verschillen in locatie van
kerktoren op de topografische kaart en de
kaart van Delfland ingetekend.
De lijn Delft (Nieuwe Kerk) naar Den Haag
(Sint-Jacobskerk) was naar verwachting een
basislijn bij het inmeten van de torens in het
gebied. Deze torens zijn op de juiste plaats
Noord
Monster
Figuur3 - Deel van de Landscheiding tussen Delf
land en Schieland met genummerde grenspalen
en onderhoudsplichtigen. Bron: Hoogheemraad
schap van Delfland, Delft.
landmeting uit de gouden eeuw wordt
gedaan. N.D. Haasbroek heeft de graad
meting van Snellius uit 1615, beschreven
in Erasthenes Batavus, gecontroleerd.
Van Snellius is in detail bekend hoe hij
zijn meetnet van Alkmaar naar Bergen
op Zoom heeft opgemeten. Snellius
heeft in zijn eigen exemplaar van zijn
boek uit 1617 nog correcties aangebracht.
Scheveningen
Den^Haag
Wateringen
De Lier
Delft
Nieuw
Overschie
Schiedam
Maassluis
Vlaardingen'
100 m
20 km
Figuur 4 - Vergelijking tussen kaart van Kruikius en topografische kaart. Delft en Den Haag zijn op
de juiste plek gepositioneerd. De pijltjes geven aan in welke richting en hoe ver de overige kerktorens
moeten worden verschoven om ze ook goed op de topografische kaart te leggen.
12 Geo-lnfo 2013-2
Geo Info 02-13.indd 12
18-02-13 09:34
