e' In de praktijk Traditionele luchtfotografie, ruimtelijk beheer en ruimtelijke inrichting Actuelegedetailleerde en betaalbare geo-data Onbemande luchtfotografie Meetcampagnes vergen minimale voorbereidings tijd en de luchtfotografie kan snel na opname geleverd worden UAVs worden verzameld en met archivering en distributie van deze gegevens. En ten slotte, omdat het NLR kennis heeft van al deze verschillende aspecten, treedt zij vaak op als adviseur richting civiele en militaire klanten die zich afvragen of UAVs een oplossing kunnen zijn voorde behoeften die zij hebben. Deze advisering kan variëren van enkele gesprekken tot het samenstel len van een prototype systeem, waarmee praktische scenario's voor een toepassing worden uitgeprobeerd in aansluiting op de werkwijze en systemen van de klant. Een praktisch voorbeeld van mogelijk heden die kleine UAVs op dit moment al bieden, wordt beschreven aan de hand van de ervaringen die inmiddels zijn opgedaan met de GeoSkyHawk bij het bedrijfVB Ecoflight,één van de partners van het NLR binnen het Geomatics Business Park. GeoSkyHawk is een geminiaturiseerd autonoom- opererend onbemand vliegtuig voor het maken van actuele en gedetailleerde ortholuchtfotomozaïeken en digitale terreinmodellen. GeoSkyHawk weegt 7.7oo gram en heeft een spanwijdte van no cm. De GeoSkyHawk ziet eruit als een boeme rang en klinkt als een hinderlijke mug tijdens een zwoele zomernacht. In werkelijkheid is het een modern zelfstandig-opererend geminiaturiseerd onbemand vliegtuig voor het kostenefficiënt maken van actuele en gedetailleerde luchtfotografie en 3D-terrein- modellen van kleine gebieden. Traditionele luchtfotografie heeft al sinds jaar en dag een vaste plaats verworven in het ruimtelijk beheer en de ruimtelijke ontwikkeling. Echter, het gebruik van traditionele luchtfotografie als actuele informatiebron komt alleen tot zijn recht in relatief grote gebieden. Voor kleine gebieden zijn de kosten voor nieuw in te winnen traditionele luchtfotografie vaak te hoog en valt men doorgaans terug op veldmetingen of archief-luchtfotografie. Observaties in het veld hebben als nadeel dat op slechts een beperkt aantal locaties informatie wordt verzameld. Het nadeel van archief-luchtfotografie, vaakafkom- stig van landsdekkende fotovluchten, is dat het materiaal niet actueel is en/of qua detailniveau niet optimaal is. Met kleine vastvleugelige UAVs in het alge meen en de GeoSkyHawk in het bijzonder kunnen deze nadelen van traditionele luchtfotografie in kleine gebieden effectief ondervangen worden. Typisch start de voorbereiding op een GeoSkyHawk meet- vlucht met het uitzetten van zogenaamde vlieglijnen en fotolocaties (lijnen waarlangs het vliegtuig zal vliegen en posities langs die lijnen waarop de luchtfotografie zal wordt opgenomen) in speciaal voor het vliegtuig ontwikkelde controlesoftware. Deze voorbereiding kan op kantoor gebeu ren, maar doorgaans is het gemakkelijker en sneller in het veld. Éénmaal klaar worden de vlieglijnen en fotolocaties 'geupload' in GeoSkyHawks navigatiecomputeren is het systeem klaar om gelanceerd te worden. Het vliegtuig wordt vanuit de hand gelan ceerd. Tijdens de vlucht vliegt GeoSkyHawk volledig automatisch de vooraf geprogram meerde vlieglijnen en neemt het tijdens de vlucht op de vooraf bepaalde fotolocaties hoge kwaliteit digitale luchtfoto's op. Het speciale grondcontrolestation monitort het vliegtuig continu tijdens de vlucht en geeft aan hoe de fotovlucht vordert. Na het opnemen van de laatste foto landt GeoSkyHawk semi-automatisch op een vlak veld ter grootte van een half voetbalveld. Een gebied van ordegrootte i km x i km kan in een ruim uur worden gefotografeerd. De tijdens de vlucht opgenomen indi viduele digitale luchtfoto's vormen de basis voor GeoSkyHawks eindproducten: gedetailleerde ruwe luchtfotomozaïeken, digitale terreinmodellen en ortholuchtfo tomozaïeken. De ruwe luchtfotomozaïe ken zijn binnen 30 minuten na de vlucht beschikbaar en dus direct na de vlucht te gebruiken voor ruimtelijke analyses. De digitale terreinhoogtemodellen maken gedetailleerd de terreinhoogtevariaties in het onderzoekgebied zichtbaar en vormen de basis voor nauwkeurige hoe- veelheidbepalingen. Het ortholuchtfotomozaïek is, in tegen stelling tot het ruwe luchtfotomozaïek, gecorrigeerd voor terreinhoogtevariaties Digitaal terreinmodel van een zanddepot met daaroverheen een luchtfoto gedrapeerd. Het terreinmodel is geconstrueerd uit GeoSkyHawks luchtfotografie en vormt de basis voor nauwkeurige hoeveelheidbepalingen. 14 Geo-lnfo 2013-5

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Geo-Info | 2013 | | pagina 16