Bezint eer
ge begint
Column
2014-2 I Geo-Info
De Geo-info ademt een veelal positieve sfeer. Mooie
artikelen over succesvolle projecten worden afgewisseld met
stukken over veelbelovende ontwikkelingen. Hebben ande
ren een meeslepender leven dan ik? We schrijven maar zelden
in detail over onze mislukkingen. Logisch, want we willen
graag succesvol of veelbelovend zijn. Er is ook wel aandacht
voor het falen, maar dit gebeurt binnenskamers in de project
evaluatie. Het zou grappig zijn om de Teleg raaf-journalistiek
eens los te laten op ons vakgebied. PDOK overschrijdt budget!
Bestemmingsplannen urenlang onbereikbaar! INSPIRE mist
deadline! Generalisatie kost banen! Maar daar wil ik het nu
niet over hebben. Ik kom even terug op dat falen. Ik denk
dat ook u wel eens iets heeft meegemaakt dat niet goed is
gegaan. Een mislukking wordt na de project-evaluatie netjes
vastgelegd in een lessons learned rapport. Alleen, wanneer
worden die lessons precies toegepast? We willen liever door
naar nieuwe, opwindende en veelbelovende projecten.
Graag wil ik u in de rest van deze column meenemen
naar het stukje tijd tussen een idee en de realisatie ervan. In
dat stukje tijd komen de eerdere ervaringen van pas. Ik heb
aan den lijve ondervonden dat het niet benutten van deze
periode een gemiste kans is. De periode tussen droom en
daad is een magische periode, een moment van bezinning,
een klok die stilstaat. In die ruimtetijd bevindt u zich in een
unieke positie. Er hoeft nog niets en u kunt daar de toekomst
veranderen!
Een voorbeeld uit eigen praktijk. Ik had een paar jaar gele
den een meeslepend idee om een moestuin te beginnen. In
de moestuin zouden de kinderen kunnen zien hoe de natuur
werkt, hoe voedsel wordt verbouwd en hoe je daar verant
woordelijk mee omgaat. Het zou gezond zijn om te zaaien
en te oogsten in de buitenlucht. De onbespoten groente
zou een gezonde basis van ons dieet vormen. Toen dit idee
eenmaal in mijn hoofd zat, was ik als vanzelf beland in de
magische ruimtetijd. Er hoeft daar nog niets. Was ik me daar
toen maar van bewust geweest. Maar nee, ik heb het idee
daadwerkelijk uitgevoerd, met een verschrikkelijke wildernis
tot gevolg. De borgsom voor het gehuurde landje werd niet
teruggestort. Had ik nu echt niet eerder kunnen bedenken dat
ik na mijn kleutertijd nooit meer met mijn handen in de mod
der had gezeten? Achteraf had ik in de periode voorafgaand
aan het onkruid lekker moeten genieten van het fantastische
idee, om daarna te besluiten dat een paar kropjes sla in de
eigen achtertuin een verstandig begin zouden zijn.
Heeft u ook wel eens achteraf moeten vaststellen dat iets
misschien toch niet zo'n goed idee was? Of eigenlijk wel een
goed idee, maar niet geschikt om daadwerkelijk uit te voeren?
Of dat de verwachtingen onrealistisch hoog waren? Of de
voorgestelde inspanning onrealistisch laag? Het bewuster
omgaan met het moment tussen droom en daad kan veel
gedoe besparen. Nog een voorbeeld uit de praktijk. Vanaf vol
gend jaar kunt u iedere gemeente in Nederland bellen op het
nummer 14+netnummer. 14070 is dus het nieuwe telefoon
nummer van de gemeente Den Haag. Het 14+ netnummer
is een besluit van de Minister van EZ uit 2006. De toelichting
op het besluit vermeldt dat dit een stap in een organisch
groeimodel is naar een eindbeeld van één overheidsbreed
contactcentrum, waar iedereen terecht kan via het telefoon
nummer 1400, van gemeente tot de EU. Dit eindbeeld is
volgens mij losgelaten, maar het nummer 1400 bestaat al wel;
dat is het nummer voor vragen aan de Rijksoverheid.
Goed idee? Zeker! Maar nu de uitvoering; even bellen
maar met de overheid. Dit lukt alleen niet, want mijn telefoon
denkt dat 1400 een niet-bestaand verkort intern kiesnummer
is. De Rijksoverheid is voor mij onbereikbaar.
Ik haal dit voorbeeld hier aan, omdat ik er de ruimte
tussen idee en realisatie in herken. Als de minister van EZ in
deze tijdruimte een middagje vrij had genomen om in zijn
moestuin te genieten van het goede idee van één telefoon
nummer voor alle overheden zonder dit verder onverkort
ten uitvoer te brengen, dan had dat negen jaar gedoe en
een verminderd bereikbare overheid gescheeld. Beetje flauw
natuurlijk, want ook in 2006 kon je de toekomst niet overzien.
Maar verkorte kiesnummers bestonden toen al wel. Het gaat
mij in dit voorbeeld om de bewustwording dat er na het
opperen van het idee en voor het besluit tot uitvoering nog
een laatste magische kans is om het niet te doen, of anders.
Of om kosten en verwachtingen bij te stellen tot een realis
tisch niveau. Grijp die kans bewust aan. Het is de kunst van de
tijdige herkenning. Het verschil tussen informatie en wijsheid.
Het verschil tussen intuïtie en de business case. Het toepassen
van de lessons learned uit het verleden. Na het besluit starten
de machinaties waardoor het idee niet meer te stoppen is en
de borgsom soms vervalt.
ir. Arie J. Duindam
arie.duindam@rhdhv.com
