Eén antwoord
zegt meer dan
duizend kaarten
Column
2014-4 I Geo-Info
Kartografen, geografen, geodeten, GIS-ers en andere
beroepsmatige collega's hebben veel gemeenschappelijk.
Onder andere de fascinatie voor kaarten. Kaarten als een
prachtige manier om ruimtelijke informatie te visualiseren.
En daarmee als het ware tot leven te brengen. Kaarten
worden soms complete kunstwerken. Niet alleen in deze tijd,
maar door de eeuwen heen. We zijn trots op ons vak. En dat is
terecht. Werken met locatiegebonden informatie is het mooi
ste stukje informatievoorziening dat er is. Juist vanwege de
vele gebruiksmogelijkheden. De krachtige combinatiemoge
lijkheden. Als basis om patronen te ontdekken, die je anders
nooit zou zien. En als basis om prachtige verbeeldingen, ware
meesterwerken tot stand te brengen.
We hebben niet alleen een fantastisch vakgebied, maar
we zijn er ook nog eens met z'n allen "keigoed" in. Interna
tionaal hebben we - zeker in de geschiedenis en door de
eeuwen heen - naam gemaakt met onze grote kartografische
talenten, kennis, kunde en virtuositeit. Mede dankzij onze
kaarten konden we de wereld veroveren, konden we handel
drijven en behoorden we tot de "top of the bill'! Het bracht
ons veel werk, groei en welvaart. Daarnaast stelde het ons
in staat om in ons eigen kleine landje de waterhuishouding
naar een hoger plan te tillen. Omdat we alles goed in kaart
hadden, konden we op de juiste plaatsen dijken aanleggen,
molens plaatsen, polders ontginnen en nieuw land in cultuur
brengen.
Geniale kaarten zitten ons dus in de genen. Ook vandaag
de dag wordt het bekende spreekwoord: "één kaart zegt meer
dan duizend woorden" nog vaak gehoord. Vooral onze eigen
beroepsgroep mag dit nog altijd graag en veelvuldig roepen.
Wat mij betreft, net even iets te vaak. En al helemaal in de con
text van de dienstverlening en informatievoorziening vanuit
de overheid aan burgers en bedrijven. Ik licht dat graag toe.
Binnen tal van overheidsorganisaties blijkt al jarenlang
een krampachtige tweestrijd te worden gevoerd tussen
de geo-afdelingen aan de ene kant en de communicatie
afdelingen aan de andere kant. Inzet hierbij vormt vaak de
wijze waarop kaartjes en kaartinformatie kunnen bijdragen
aan betere en meer transparante dienstverlening door
overheden aan burgers en bedrijven. Geo-experts vangen
vaak bot bij hun communicatie-collega's als ze hun meest
geavanceerde en prachtige kaartviewer aanbieden om
op de website beschikbaar te stellen aan "tout le monde"
De tegenwerpingen vanuit de web redacties liegen er niet
om: kaartviewers voldoen niet aan de toegankelijkheidseisen
en de web richtlijnen. De helft van onze burgers kan niet of
nauwelijks kaartlezen, laat staan deze begrijpen en er eenvou
dig en op intuïtieve wijze mee omgaan. En misschien nog wel
het belangrijkste argument: een kaart geeft geen antwoord
op de vraag, maar plaatst de burger dan wel het bedrijf juist
voor nieuwe informatievraagstukken en bijna onoplosbare
raadsels. Veel mensen die een zogenaamd gebruiksvriende
lijke kaartviewer voor hun neus krijgen, zijn binnen de kortste
keren gedesillusioneerd, vermoeden dat ze er te dom voor
zijn, lopen vast, zien door de bomen het bos niet meer en
gooien het bijltje er bij neer. Waarom is dat zo? Het antwoord
is simpel: die kaart, die er zo prachtig uitziet, geeft simpelweg
niet het antwoord op de vaak simpele vraag die de burger
dan wel het bedrijf aan de overheid wilde stellen. En als je zo'n
simpele vraag aan de overheid stelt, dan wil je niet een inge
wikkelde kaart voorgeschoteld krijgen. Nee,je wilt gewoon
een duidelijk en eenvoudig antwoord.
Mag ik hier bouwen? Het antwoord is dan niet een kaart
met een bestemmingsplan, een digitale welstandsnota,
allerlei natuurgebieden erop en ook nog eens alle straalpaden
tussen hier en Tokyo. Nee, het antwoord moet gewoon een
simpel ja of nee zijn. Met een simpele onderbouwing. En als
het echt bijdraagt aan het antwoord, dan kan er misschien
ook nog een eenvoudige, illustratieve kaart worden getoond
(als toegift). Het antwoord is dan al gegeven. De burger voelt
zich niet langer met een kluitje in het riet gestuurd. Voelt zich
ook niet meer dom, maar is juist blij omdat je voortaan direct
weet waar je aan toe bent zodat je weer verder kunt.
Betekent dit nu het einde van de kaart in de praktijk van
de e-dienstverlening? Verre van. Alleen moeten we wel alle
maal even beginnen met "omdenken" En dat vooral in eigen
kartografische en geografische kring. Ik wens een ieder daarbij
gedurende de zomerperiode heel veel plezier, uitdaging en
succes toe. Zodat we ons met z'n allen na de zomer kunnen
gaan opmaken voor een geweldige nieuwe schaalsprong op
weg naar excellente dienstverlening.
Meer weten, ter ondersteuning van dit omdenkproces?
Kijk dan op: www.geonovum.nl/onderwerpen/visualisatie/
webrichtlijnen
Theo Overduin,
Procesmanager Geonovum
t.overduin@geonovum.nl
