Slanke Slimme
Overheid
Column
2014-4 I Geo-Info
In het streven naar een slanke en slimme overheid wilde
minister Bussemaker graag weten tegen welke obstakels
culturele ondernemers aanlopen. Daartoe nodigde ze in
september 2013 drie eigenaren van een Rijksmonument uit
in de onlangs tot boekhandel omgebouwde kerk te Zwolle.
OokGeoFort mocht daar haar verhaal doen. Een uur lang
werd de minister bekogeld met flitsende anekdotes over
uitzichtsloze bestemmingsplanprocedures en ondoorgronde
lijke vergunningentrajecten.
Een van de verhalen ging over het wijzigen van het
bestemmingsplan van GeoFort. Het fort had het stempel
Ecologische Hoofdinfrastructuur (EHS) en mocht daarmee
niet opengesteld worden voor publiek. Dit stempel was ooit
per ongeluk aan het fort gehangen. De EHS loopt langs de
Linge. Een kartograaf had vanuit de tekentafel geredeneerd
dat het forteilandje van Staatsbosbeheer, wat vlakbij lag,
dan waarschijnlijk ook ecologisch interessant zou zijn en
had dit 'vlekje' toegevoegd aan de EHS kaart. Tja, we waren
niet blij met deze kartografische onzorgvuldigheid. Uit een
rapport van Staatsbosbeheer bleek dat het fort helemaal
niet interessant was qua flora en fauna. Het was dus puur
een administratieve kwestie. Deze 'fout' kon je niet zomaar
herstellen, terwijl het grote consequenties voor GeoFort had.
We moesten namelijk een nieuw stuk natuur ergens creëren
om te compenseren voor het feit dat we het fort open gingen
stellen voor het publiek. Hoe verzin je zoiets? Gelukkig kwam
Staatsbosbeheer ons tegemoet. Zij wilden in de buurt een
natuurgebied ontwikkelen. Daar waren we heel blij mee, maar
feitelijk was het vreemd dat wij een eerder gemaakte fout
moesten goedmaken
Een andere anekdote ging over het feit dat de gemeente
had gesteld dat GeoFort in de toekomst zonder vergunning
niet dieper zou mogen graven dan 10 centimeter. Ze hadden
namelijk een archeologiekaart bekeken en daarop stond het
forteiland heel duidelijk in de zone van mogelijke Romeinse
vondsten. Dit gebied moest beschermd worden. Wij bekeken
deze kaart grondig en zagen dat de kaart totaal niet gedetail
leerd was. De makers van de kaart hadden het fort over het
hoofd gezien en ze hadden dus ook geen rekening gehouden
met het feit dat het hele forteiland lang na de Romeinen was
gebouwd. Alle aarde was tijdens deze bouw natuurlijk al flink
omgewoeld en naar Romeinse vondsten konden we op deze
plek fluiten. Ondanks onze argumenten hield de gemeente
voet bij stuk. Dat betekent concreet dat we officieel conform
het bestemmingsplan bij elke geocache die we begraven aan
de lijn moeten hangen voor een vergunning....!
Toen minister Bussemaker vroeg hoe de overheid volgens
ons in positieve zin kon veranderen, lag het antwoord voor de
hand: meer "principle based" gaan werken, in plaats van het
huidige "rule based'! In een maatschappij die gedomineerd
wordt door "rules" worden wetten uit den treure uitgewerkt
in gedetailleerde regels en vergunningen. Mensen verliezen
daarmee de context totaal uit het oog en vergeten de oor
spronkelijke gedachte achter de wet. Bij een "principle based"
samenleving is juist de gedachte achter de wet leidend.
Daarmee krijgt het handelen vanuit gezond verstand ruimte.
Heerlijk! Uiteraard kan zo'n samenleving alleen goed functio
neren als er een klimaat ontstaat waarin ambtenaren worden
aangemoedigd lef te tonen en waarin we met z'n allen bereid
zijn om uitzonderingen te accepteren.
Het voorstel van GeoFort is om bij grote planologische
projecten een wijze raad aan te stellen die bevoegd is om
weloverwogen "principle based" beslissingen te nemen.
Deze manier van werken zal niet alleen een forse bezuiniging
voor de overheid betekenen, maar zal zonder verlies van
kwaliteit een verademing zijn voor de BV Nederland!
Ik ben benieuwd wat deze manier van werken voor
gevolgen zou hebben voor de geosector. Kunnen wij
zonder strakke regels op basis van gezond verstand geo-ICT
bedrijven?
Willemijn Simon van Leeuwen
Directeur GeoFort
willemijn@geofort.nl
