Theorie op herhaling in klaslokaal:
onzekerheden getoetst
Verslag
Op 13 maart jl. werd in de Hogeschool Utrecht een programma aangeboden voor de harde kern van de
geodeten onder ons. De G-side van de F-toets, zogezegd. De dames en heren geodeten die wel eens wilden
weten hoe om te gaan met onzekerheid in de geodesie. Dat was het thema van deze middag. En dat leidde
tot een bijna therapeutisch inzicht.
42
Geo-Info I 2014-4
De eerste inleider Huub Dijstelbloem van de
WRR (Wetenschappelijke Raad voor Rege
ringsbeleid) wijdde ons in in de rollen van
wetenschap en politiek (en zijdelings ook een
beetje van de media). Hij hield ons voor dat
er geen scherpe grens te trekken valt tussen
die domeinen, maar dat er veelal sprake is van
een geleidelijke overgang en dat die overgang
onder invloed van de media bovendien vaak
ca. dertig bezoekers was zelfs deze waarne
ming uiterst onzeker: uiteindelijk was het een
full house met meer dan tachtig deelnemers
aan dit mini-symposium. Onduidelijk leek
het begin: met een niet werkende geluids
installatie werd het thema 'onzekerheid' heel
voelbaar. Niet dat het veel had uitgemaakt: de
geluidsfragmenten betroffen politiek duiders
en azijnz**kerds uit populaireTV-nieuwsrubrie-
ken. De onzekerheden die de gasten van dat
programma demonstreerden in het politiek
debat leverden dan wel bewegingsvrijheid op,
maar uiteindelijk weinig duidelijkheid. En daar
hebje dan als consument van die discussies
niet veel baat bij. Je bent op zoek naar houvast
en zekerheid. Juist van onze dames en heren
politici, denk je dan. Je kunt vaststellen dat het
politieke ambacht waarschijnlijk nog moeilijker
te vatten is in een verklarend model dan de
geodesie.
Wat was er te doen in Utrecht die middag?
Het programma dat tevoren op een heel
toegankelijke manier was toegezonden aan
geïnteresseerden wond er geen doekjes
om: de media maken geregeld melding van
kleine aardbevingen en bodemverzakkingen
in Nederland. Denk aan de recente bevingen
in Groningen als gevolg van de aardgaswin
ning. Deskundigen blijken het in hun analyses
en voorspellingen niet altijd met elkaar eens
te zijn. Dit heeft alles te maken met het
hanteren van onzekerheden in de geodesie.
Landmeetkundige metingen, bijvoorbeeld
deformatiemetingen, waren lange tijd het
domein van enkele partijen met beschikking
over de kennis en apparatuur. Vaak was er ook
maar één oplossing en op basis van kennisau
toriteit werd die niet betwist. Tegenwoordig
zijn er meerdere meettechnieken en -model
len, zijn data gratis toegankelijk en liggen er
meerdere oplossingen op tafel. Is de 'zekerheid'
verdwenen? Onzekerheid in de geodesie: wat
houdt die onzekerheid in, hoe gaan we ermee
om, tot welke problemen leidt die en hoe
kunnen we de communicatie erover het beste
vormgeven? In dit symposium werden deze
onzekerheden vanuit verschillende perspectie
ven belicht.
Hoewel in eerste instantie door organisator
Hiddo Velsink van de HU gedacht werd aan
Hiddo Velsink (HU).
