Verbeterde benaderde tra
tussen RD en ETRS89 voor
Vanaf 1 oktober 2000 is de
definitie van het stelsel van
de Rijksdriehoeksmeting (RD)
gebaseerd op het Europese
referentiestelsel ETRS89.
De transformatieprocedure
RDNAPTRANS™ tussen RD en
ETRS89 is onderdeel van de
definitie. De RDNAPTRANS™
procedure is geïmplementeerd
in diverse landmeetkundige
software en hardware, maar
zelden in CAD- en GIS-pakketten.
18 I Geo-Info I 2014-5
Door Lennard Huisman
Deze pakketten hebben in het algemeen de
benaderde transformatie tussen RD en ETRS89
geïmplementeerd. Deze benaderde transforma
tie geeft verschillen tot 25 centimeter met de
RDNAPTRANS™ procedure. Die afwijkingen zijn
te groot voor de transformatie van nauwkeurige
datasets van RD naar ETRS89 in het kader van
INSPIRE en een eventuele overgang van ETRS89
naar RD. Daarom is een verbeterde benaderde
transformatieprocedure tussen RD en ETRS89
ontwikkeld, gebaseerd op de zogenaamde
Canadese NTv2-methode. Deze methode
wordt ondersteund door diverse GIS-pakketen,
CAD-pakketten en landmeetkundige soft
ware en hardware. De verbeterde benaderde
transformatieprocedure geeft verschillen tot
1 millimeter op maaiveldniveau in vergelijking
met de RDNAPTRANS™ procedure. Met deze
verbeterde benaderde transformatie is nu een
nauwkeurige procedure beschikbaar voor GIS-
pakketten. Dit artikel beschrijft de relatie van de
beschikbare benaderde transformaties tussen
RD en ETRS89 met RDNAPTRANS™.
Herdefinitie van RD in 2000
In de jaren negentig van de vorige eeuw is
het gebruik van GPS voor landmeetkundige
werkzaamheden sterk ontwikkeld. Door het
gebruik van GPS werden vervormingen van
het bestaande RD-net zichtbaar, die eerder niet
werden opgemerkt omdat ze kleiner waren dan
de ruis in de klassieke metingen. Door deze in
homogeniteit in het RD-net was het niet moge
lijk RD-coördinaten direct met GPS te bepalen.
Dit was de aanleiding om eind jaren negentig
een herziening van het RD-stelsel te overwegen
Uiteindelijk is gekozen voor een herdefinitie
van het RD-stelsel. Bij deze herdefinitie bleven,
dankzij de RDNAPTRANS™ procedure, de oude
RD-coördinaten voor praktisch gebruik gelijk.
GPS-gebruikers konden zo direct van ETRS89
naar RD transformeren en omgekeerd [1].
Procedure RDNAPTRANS™
Figuur 1 schetst de transformatie van RD naar
ETRS89 met de RDNAPTRANS™ procedure.
Horizontale stappen in de procedure zijn
coördinaatconversies binnen hetzelfde datum,
verticale stappen zijn datumtransformaties. In
het figuur zijn bij de verschillende coördinaat
representaties, waar mogelijk, zogenaamde
EPSG-codes aangegeven. Meer informatie over
EPSG en de relatie met RD en ETRS89 is te lezen
in het aparte kader bij dit artikel. Om van RD naar
ETRS89 te transformeren worden in de eerste stap
de RD-coördinaten gecorrigeerd met behulp van
de RD-correctiegrids. Door interpolatie van de
gridwaarden, met behulp van Overhauser Splines
zoals bij de geoïde, kan voor iedere locatie een
correctiewaarde worden bepaald. In deze stap
worden de coördinaten dus gecorrigeerd voor
de vervormingen van het RD-net; het resultaat
geeft pseudo RD-coördinaten. Door de inverse
RD-projectie toe te passen worden geografische
coördinaten op de Bessel-1841 ellipsoïde gekregen.
De datumtransformatie van RD naar ETRS89 gaat
met een 7-parametertransformatie. Op deze wijze
worden de geocentrische en uiteindelijk geografi
sche ETRS89-coördinaten verkregen. De geografi
sche ETRS89-coördinaten kunnen met behulp van
RD
RD-gridcorrectie
Pseudo RD
C*S
M§2
RD-proje ctie
BesseH 841
fe'.V.ÖO»
Omzetting
Bessell84!
QC, Y\ T)
ETRS89-LAEA
(x, y)
3Ó3S
Azimutale Lambert projectie
ETRS89-LCC
(x, y)
3034
Lamb ert kegelp rojec ti e
ETRS89
(fAOÖ)
ETRS89-TMzn
(x, y)
3040-3049
Transversale Mercator projectie
Omzetting
1 of 10 parameter
datumtransformatse
ETOS89
(X, Y, Z)
493?
ETRS89
1234: EPSG-code behorend bij coördinatenset
Figuur 1 - Coördinaatconversies en datumtransformatie tussen RD en ETRS89 met RDNAPTRANS™.
