/////S////S
O
-rraspj
Netwerkanalyse
wordt mogelijk
o%
O J?
2014-5 I Geo-Info
27
JfcXEfc
fitlatitv* appervlaktt cföv'nc't
Relatieve >nfte jtd'j'ta'sS*rde vje^tn
Verdeling van de 16.500 kilometer aan gedigitaliseerde wegen, waterwegen en Het wegenpatroon in 1850 op Texel en rondom Den Helder. Bron TMK1850:
spoorwegen over de provincies. Kadaster.
Spoorwegen klaar
En wat is de stand van zaken uitgedrukt in
getallen? Met 572 kilometer aan digitaal spoor
staan alle spoorwegen van 1850 op de kaart.
De lengte aan ingetekende vaarwegen is tot
nu toe 4.300 kilometer en er is ruim 11.700 km
aan wegen gedigitaliseerd. Een ruwe reken
som, op basis van de inspanning rond Utrecht,
leert dat er in 1850 ongeveer 90.000 kilome
ter aan (on)verharde wegen in Nederland
aanwezig was. Daarvan is nu 11.700, zo'n 13%,
gedigitaliseerd. Om alle straat- en landwegen
te digitaliseren is er nog 1.200 uur, of 50 dagen,
inzet nodig.
Help mee!
Kijken we naar de ruimtelijke voorkeur van de
vrijwilligers bij het digitaliseren (zie grafiek).
Dan valt op dat vooral de provincies Utrecht,
Noord- en Zuid-Holland en Groningen relatief
populair zijn, zeker als je het vergelijkt met
het oppervlak van deze provincies. Van de 11
provincies is er opvallend weinig van Zeeland
gedigitaliseerd. Terwijl het op de digitale
kaart zetten van Noord-Brabant, Friesland en
Overijssel, in vergelijking met hun relatieve
oppervlak, wel een impuls kan gebruiken.
Schroom daarom niet om je aan te melden
en mee te helpen met het digitaliseren van je
eigen woonplaats, geboorteplaats of zo maar
een stukje Nederland (zie onderaan dit artikel
hoe je mee kunt doen).
Zo ging het toen
En het weekje uitwaaien op Texel in 1850?
Wil je nu al weten hoe in die tijd de reis van
Amsterdam naar Den Burg ging? Ed Visser
heeft het uitgezocht toen hij alle wegen op
en routes naar Texel aan het digitaliseren was.
Kies zelf, er zijn drie mogelijkheden. De eerste
is met de postkoets naar Den Helder. Volgens
Beets geen succes want "Stooten en ramme
len! O dat men in een land als het onze waar
de straatwegen zoo uitmuntend zijn, zulke
slechte diligences maakt en gedoogt!" En hij
kon het weten want hij woonde in die tijd in
de buurt van Haarlem, grote kans dat je hem,
bij een beetje haast, halverwege de reis op de
plaatselijke Rijksstraatweg onder de wielen
kreeg.
Een andere optie is met de trekschuit van
Amsterdam naar Den Helder over het op
4 december 1824 geopende Groot Noordhol-
landsch Kanaal dat langs alle mooie droogma
kerijen kronkelt. En dan met de postschuiten
"Bello" of "Sjeesje" van Den Helder naar
Oudeschild. Die overtocht duurt bij gunstig
weer vijf kwartier, maar bij slecht weer kan het
wel ietsje langer duren, tot zo'n tien uur!
Kan je, zoals de meeste mensen in die tijd,
geen reis over het vasteland of met de trek
schuit veroorloven dan kan je voor elf stuivers
met het beurtschip naar Texel. Meld je voor
deze lijndienst op maandag of op vrijdag een
uur voor het "boomsluiten" (het met balken
afsluiten van de haven) op de Texelse Kaai
(tegenwoordig Prins Hendrikkade tussen Dam
rak en Martelaarsgracht). Het tochtje over de
Zuiderzee via Medemblik en Enkhuizen duurt
minstens twee volle dagen en bij stormweer
soms wel eens vijf. Op Texel aangekomen,
kan je met de diligence van Simon Luijtze
van Oudeschild naar Den Burg. Of over de
dijk, maar pas op dat je dat niet in het donker
probeert, want dan beland je gegarandeerd
in de sloot. En dan? In Den Burg aangekomen
natuurlijk meteen naar bed. Want wil je na je
weekje weg weer op tijd thuis zijn dan moet je
de volgende ochtend weer vroeg uit de veren
voor de terugreis. Maar goed dat uitwaaien
ook op de boot kan!
Meedoen met het digitaliseren
van de TMK1850?
Log in op ArcGIS Online (www.arcgis.com) en
zoek naar de groep "AGGN 1850 - Topografische
kaart" (Let op dat je het vinkje "Only search wit
hin..." uitzet). Vraag vervolgens het lidmaatschap
aan bij deze groep. Je ontvangt een e-mail
van de beheerder van de groep als je aan
vraag is geaccepteerd. Dan kan je aan de slag.
Meer informatie is te vinden op de webpagina
www.aggn.nl/aggn-crowdsource-event of
neem even contact op met de auteurs.
Kees Schotten is voorzitter van de ArcGIS Gebruikers
Groep Nederland en te bereiken via kees@aggn.nl
Marc Hoogerwerf is bestuurslid AGGN en te
bereiken via marc@aggn.nl
