'3
U
40
Geo-Info I 2014-5
de komende jaren dus meer aandacht voor
met name Data Modeling en voor GIS en
Samenleving. Wordt daarmee aan de vraag
tegemoet gekomen?
Uit de vraagzijde-enquête bleek, dat de
respondenten vooral behoefte hebben aan
(meer) competenties op een viertal kennisge
bieden: DA (Systeemontwerp), OI (Aspecten
van Organisatie en Instellingen), DN (Datama
nipulatie) en AM (Analytische Methoden).
Op AM na zijn dat kennisgebieden die door
het huidige onderwijs weinig bediend
worden, ook niet in Nederland. Twee onder
werpen waarover ook behoefte aan kennis
werd aangegeven, maar die niet onder een
GI-BoK Kennisgebied vallen, zijn "Program
ming" en "Mobile" Met name mobiliteit is een
voorbeeld van een onderwerp dat in GI-BoK
ontbreekt.
Aanvullingen op GI-BoK
Omdat GI-BoK na de uitgave in 2006 niet meer
is geactualiseerd, komen de ontwikkelingen
van de laatste jaren niet in GI-BoK aan de
orde. Incompleetheid beperkt natuurlijk de
gebruikswaarde van een domeinbeschrijving.
Wat ontbreekt er dan aan? Uit de antwoorden
op de vraagzijde-enquête werden tientallen
onderwerpen gedestilleerd die de respon
denten misten in GI-BoK. Tabel 2 toont de
thematische groepen, elk met een aantal
voorbeelden.
Conclusie
Uit de enquêtes blijkt dat het lastig is erachter
te komen wat het verschil is tussen vraag en
aanbod. Eén oorzaak daarvan is het gebrek
aan een gemeenschappelijke terminologie.
Niettemin hebben de enquêtes antwoorden
opgeleverd voor drie thema's:
Bekendheid en gebruik van de GI Body of
Knowledge (GI-BoK): die is nog beperkt;
Onderwijsaanbod en kennisbehoefte: deze
lijken niet erg goed op elkaar te passen;
Wat er ontbreekt aan GI-BoK: uit de enquêtes
komen tientallen onderwerpen voort.
Een andere hindernis is dat lang niet iedereen
mee wil doen aan een enquête. Dat is ook een
reden om het aantal enquêtevragen beperkter
te houden dan je eigenlijk zou willen. Het zou
mooi zijn geweest als er meer respondenten
waren geweest, met name uit Engeland,
Frankrijk en Duitsland.
Ook moet vermeld worden dat bij de Aanbod
enquête de respondenten vooral afkomstig
waren van de hogescholen (32%) en univer
siteiten (58%), dus van EQF-niveaus 5-7. Het
EQF-4 niveau (MBO) droeg niet meer bij dan
7%. Dit deel van het GI-veld wordt vermoede
lijk veel beter bereikt door een EU project als
GeoSkills+. Het GI-N2K project moet het echter
met deze uitkomsten doen.
Mijn eindconclusie is, dat GI-BoK een
prachtige vergelijkingsbasis is voor het
aanbod van onderwijs. Dat biedt een
wenkend perspectief voor de huidige situatie.
Door -onder meer- gebrek aan bekendheid
speelt GI-BoK in Europa nu nog nauwelijks
een rol. In het kader van de Europese onder
wijs harmonisatie kan GI-BoK van nut zijn
voor het geoinformatie-domein (accreditatie,
certificatie en internationale diploma erken
ning). Daarmee zou GI-BoK ook nuttiger wor
den voor de werkgevers om hun behoefte
aan geo-competenties te formuleren. GI-BoK
biedt het begrippenkader om zowel de vraag
naar als het aanbod van kennis onder woor
den te brengen. Het GI-N2K project werkt aan
het gereedschap om makkelijker van GI-BoK
gebruik te kunnen maken.
Kader Onderwijs
Het onderwijs in Europa is al een jaar of tien
bezig geharmoniseerd te worden (het Bologna
proces), zodat diploma's uit het ene land in het
andere erkend kunnen worden en uitwisseling
van staf en studenten tussen landen makkelij
ker wordt. Belangrijke elementen daarvan zijn:
de invoering van de Bachelor-Master structuur
voor het tertiaire onderwijs, omschrijving van
de studielast met ECTS en aanduiding van
het onderwijsniveau met behulp van EQF
kwalificatieniveaus.
ECTS
De studielast van een stuk onderwijs wordt
uitgedrukt in credits van het European Credit
Transfer System. Hoewel het aantal per land
enigszins varieert, staat één ECTS credit voor
ongeveer 28 uur studie-uren.
EQF
In Europa worden sinds 2008 een 7-tal
kwalificatieniveaus onderscheiden. Dit is het
European Qualification Framework. Door de
diploma's en dergelijke uit de onderwijs
systemen van de afzonderlijke landen te
koppelen aan één van de 8 niveaus wordt de
vergelijkbaarheid van de diploma's inzichtelij
ker. Het EQF-niveau zegt echter niets over de
inhoudelijke kant van het diploma. De 4 hoog
ste niveaus zijn: EQF8 Promotie, EQF7
Academisch, EQF5-6 HBO, EQF4= MBO.
Kader GI-BoK
Voor het GI-domein bestaat sinds 2006 een
'Body of Knowledge' (DiBiase et al., 2006).
Deze is als papieren boek uitgegeven door de
Association of American Geographers. Het is
een document met een fijn vertakte hiërarchie
van onderwerpen op geo-gebied. Er worden
10 kennisgebieden onderscheiden. Elk daarvan
is onderverdeeld in 3-12 eenheden, samen
70 'Units'. Elke Unit bestaat uit 'Topics', die worden
gevormd door een aantal leerdoelen. Deze leer
doelen vormen de verbinding tussen onderwerp
en competentie. Sinds 2012 is GI-BoK als PDF
document beschikbaar op www.aag.org/bok
Referenties
Rip F.I., Wallentin, G., van Lammeren, R.J.A. van, 2014: Demand
for and supply of GI S&T teaching.
A qualitative analysis of survey results in 25 European coun
tries as part of the GI-N2K project.
Ahearn S.C., Icke, I., Datta, R., DeMers, M.N., Plewe, B., Skupin,
A., 2013: Re-engineering the GIS&T Body of Knowledge. Inter
national Journal of Geographical Information Science, 27:11,
2227-2245.
DiBiase, D., M. deMers, et al., Eds. (2006). Geographic Informa
tion Science Technology Body of Knowledge. Washington,
D.C., Association of American Geographers.
Masik, K. (2010). The usage of UCGIS "Body of Knowledge" in
European universities. AGILE 2010, 13th International Con
ference on Geographic Information Science. Guimaraes,
Portugal, AGILE Pre-conference workshop presentation. Pre
sentation of Master thesis at the Geography Department of
Tartu University, Estonia.
Programmeren
Data archive, frontend, API, geojson, python, plugin, javascript
WebGIS
Webgis, web application, geoprocessing, HTML5, smartphone, GPRS
SDI (Spatial Data Infrastructure)
Inspire, harmonization, geoportal, harmonization, 19107, 19109
Data-inwinning
OSM, UAV, drone, GNSS, mass data, big data, open data, crowd sourcing, radar
Andere actuele onderwerpen
Geomarketing, 2D, semantics, OBIA, 4D, BIM, augmented reality, Indoor GML/CityGML
Tabel2 - Voorbeelden van ontbrekende onderwerpen in GI-BoK.
Frans Rip,
Wageningen University,
frans.rip@wur.nl
