Geo-Informatiebeheer en
Duurzaamheid
Metadata is vergelijk
baar met het etiket
op een blik
Op HEMbrug werken het
Rijkvastgoedbedrijf, de gemeente
Zaanstad en de provincie Noord
Holland aan de herontwikkeling
van het voormalig defensie
Hembrugterrein te Zaandam,
dat in 2012 door het ministerie
van Defensie is overgedragen
aan het Rijksvastgoedbedrijf.
Het terrein wordt omgetoverd
tot een aanwinst voor Zaandam
en de regio Amsterdam. De her
ontwikkeling is een langdurig en
complex proces waarbij het voor
alle betrokkenen beschikbaar
zijn van ruimtelijke informatie
essentieel is. Om dit te realiseren
ondersteunt TTE Consultants
het Rijksvastgoedbedrijf met het
geo-informatiebeheer om een
duurzame gebiedsontwikkeling te
realiseren.
HEMbrug in cijfers:
Geo-Info I 2014-6
Door Jacco Wanders en Juul Osinga
In dit artikel worden allereerst de historie van
HEMbrug, de ambities voor de herontwikke
ling en de organisatie van dit proces gepresen
teerd. Vervolgens wordt aan de hand van een
aantal praktijkvoorbeelden geïllustreerd hoe
het geo-informatiebeheer is geïmplementeerd
en ondersteunend is aan de herontwikkeling.
Hierbij wordt aangesloten op de ontwikke
ling van het project. In de beginfase waren er
immers andere informatievragen en wensen
dan nu, en die in de toekomst. Er wordt
afgesloten met een reflectie.
De historie van HEMbrug
HEMbrug is een terrein van 42,5 hectare gelegen
in Zaandam aan het Noordzeekanaal en de Zaan.
Rond 1895 nam het ministerie van Defensie (toen
nog Departement van Oorlog genaamd) deze
locatie in gebruik voor de productie van wapens
en munitie: De Rijks Artillerie Inrichtingen.
Meer dan een eeuw lang is op HEMbrug munitie
geproduceerd in zwaar beveiligde gebouwen
verspreid over het terrein. Door de jaren heen
werden gebouwen gesloopt en toegevoegd.
Daardoor zijn er gebouwen in verschillende
bouwstijlen op het terrein aanwezig. In het bos
liggen aarden wallen en watergangen om de
gevolgen van een eventuele explosie te beper
ken. In de jaren 80 heeft het bedrijf Eurometaal
de munitieproductie overgenomen. De produc
tie nam in de jaren 90 verder af en in 2003 sloot
ook Eurometaal definitief zijn deuren.
Het terrein lag er toen jarenlang verloren bij en
werd gekenmerkt door een mysterieuze sfeer.
Grote hekken hielden verborgen wat er op
het terrein gebeurde. De gebouwen, waar ooit
duizenden mensen werkten, stonden leeg en
raakten steeds verder in verval. Deze verborgen
schoonheid wordt nu teruggegeven aan de
42,5 hectare aan het Noordzeekanaal
120 gebouwen in verschillende bouw
stijlen
50 monumentale gebouwen
15 hectare bos
regio. Het idee: innovatieve ondernemers blazen
dit voormalige defensieterrein nieuw leven in.
Momenteel is op HEMbrug ca. 15.000 m2 ver
huurd aan ondernemers (evenement, design en
kunstsector). Nog eens 20.000 irf is op korte ter
mijn beschikbaar voor creatieve en innovatieve
ondernemers. HEMbrug gaat weer schitteren, nu
niet achter de hekken maar voor de hele regio.
Om HEMbrug nog meer te laten leven vinden
er jaarlijks diverse evenementen plaats, zoals Art
Zaanstad, het grachtenfestival en Halte HEMbrug.
Daarnaast worden zowel opgeknapte als verval
len gebouwen gebruikt voor film- en fotoshoots.
Afsprakenkader en projectorganisatie
In 2012 tekenden het Rijksvastgoed- en
ontwikkelingsbedrijf (inmiddels Rijksvast
goedbedrijf), de gemeente Zaanstad en de
provincie Noord-Holland het Afsprakenkader,
een overeenkomst om de samenwerking te
bekrachtigen. Voor de herontwikkeling van
het voormalige defensieterrein zijn in het
Afsprakenkader zes doelen geformuleerd:
HEMbrug teruggeven aan stad en regio;
HEMbrug wordt een bedrijvig, gemengd
terrein met een grote publieke waarde.
De werktijden van de werknemers van de Artil
lerie Inrichtingen bedroegen ongeveer 60 uur
per week. Gedurende de dag hadden de werkne
mers een uur pauze (GAZ).
