Metamorfose
bij Mijdrecht
Ni'tUni/iih)
2015-1 I Geo-Info
33
UritfP iftJ
Het uitgebreide netwerk aan vaarten en kanalen rond Workum en Stadskanaal (Bron: Kadaster).
breid. Niet alleen de steden in West-Nederland
zijn met elkaar verbonden, maar ook plaatsen als
Arnhem en Antwerpen zijn al opgenomen in het
spoorwegennet. Veel van de provinciale wegen
liggen er al in 1850, als verharde straatweg.
Een mooi voorbeeld is de huidige N273 op de
westoever van de Maas. Deze weg wordt ook wel
"de Napoleonsbaan'genoemd omdat hij door
Spaanse krijgsgevangenen van Napoleon werd
aangelegd om Noord- en Zuid-Limburg met
elkaarte verbinden.
Opvallend is dat de waterwegen in 1850 de
belangrijkste aderen van de infrastructuur zijn.
Vooral in Friesland en Drenthe is dit duidelijkte
zien. Zo is in Friesland het vaarten- en kanalen-
stelsel een stuk uitgebreider dan het wegennet
in 1850. Elke stad,gehucht ofboerderij ligtopeen
steenworp afstand van een vaarweg. Dit is goed
te zien in het gebied rond Workum. Verharde
straat- en landwegen zijn nagenoeg afwezig.
Voetpaden hebben afen toe een voetbrug om je
overeen vaartte helpen en dijken zijn de enige
manier om over land ergens te komen.
In Drenthe en Groningen is de ontginning
halverwege de 19s eeuw in volle gang. Veel
van het aanwezige veen wordt afgevoerd via
een uitgebreid netwerk van (trekjvaarten en
kanalen. Een netwerk waarin de stad Gronin
gen als een spin centraal in het web ligt. De
wegen in de lage gebieden in deze provincies
liggen voor voornamelijk op de dijken langs
de grotere kanalen en zijn dan meteen de
jaagwegen of-paden waarover de paarden van
de trekschuiten lopen.
Metamorfose bij Mijdrecht
Hetisfascinerend om tezien hoeonze3/i mil
joen landgenoten in 1850 hetwesten van het
land al naar hun hand gezet hebben, terwijl in
het oosten nog grote arealen woeste grond ont
gonnen moesten worden. Een mooi voorbeeld
is te zien rondom Mijdrecht en Vinkeveen.
Tussen 1850 en 2014 heeft het landschap
daareen volledige metamorfose ondergaan.
In 1850 ligt Mijdrecht ingeklemd tussen de
Mijdrechtsche Droogmakerijen hetwatervan
de voormalige Zuiderpolder op een rijk van
eilanden. In 2014 is erin de buurtvan Mijdrecht
geen open water meertevinden. BijVinkenveen
isjuist het tegenovergestelde het geval. De uit
gestrekte Vinkeveense plassen waren isojaar
geleden gewoon een polder.
Mijdrechten Vinkeveen op de TMK1850 en de Topografische kaart UH2014 (Bron: Kadaster).
Doe mee!
Vele handen maken ligt werk, dat is het
idee achter het AGGN Crowdsource event
"TOP5oNLi85o"in ArcGIS Online. Metonge-
veer 40% van de wegen gedigitaliseerd is er
in bijna alle provincies nog wel een witte vlek
tevinden waardewegen (ofvaarwegen) nog
nietop de digitale kaart staan. Vooral in Lim
burg, Zeeland, West Friesland, de Achterhoek
en Twente is extra inzet welkom. Ook de infra
structuur in de grote steden is bijna allemaal
gedigitaliseerd. Rotterdam was de eerste en
Utrecht en Den Haag staan allang op de kaart.
En ach, het arme Amsterdam, daar is nog geen
weg ofwaterweg ingetekend. Is het dan toch
waar wat ze altijd zeggen over het verschil in
mentaliteit met Rotterdam? Wie o wie pakt de
muis en tekent onze hoofdstad in?
Hoe meedoen?
Log in op ArcGIS Online (www.arcgis.com) en
zoek naar degroep"AGGN 1850 -Topografische
kaart". (Let op datje het vinkje "Only search
within..." uitzet). Vraag vervolgens het lidmaat
schap aan bij dezegroep. Je ontvangt een email
van de beheerder van de groepalsje aanvraag
is geaccepteerd. Dan kanjeaan de slag.
Meer informatie is te vinden opde webpagina
www.aggn.nl/aggn-crowdsource-event, of neem
even contactop meteen van deauteurs.
Kees Schotten, werkzaam bij PBL Planbureau
voorde Leefomgeving en voorzitterAGGN
is te bereiken via kees@aggn.nl
MarcHoogerwerfwerkzaam bij
Royal HaskoningDHVen bestuursiidAGGN
is te bereiken via marc@aggn.nl
