Alweer een stukje
over de Omgevingswet
Column
2015-1 I Geo-Info
De minister van Infrastructuur en Milieu heeftinjuni 2014 het
wetsvoorstel'Omgevingswet'naarde Tweede Kamergestuurd.
Nauwelijks een halfjaar later worden we professioneel overspoeld
doorcursussen,voorbeeldprojecten,studiemiddagen,commer-
ciele websites, gesponsorde links bij Google, praktijkvoorbeelden
van overheden, kennisbanken,een nu-al-eenvoudig-beter-trofee
voor het projectdat het meestin de geestvan de Omgevingswet
is, standpunten van branche-organisaties, congressen, koplopers,
een roadshow, kennisdocumenten, schakeldagen, YouTube film
pjes, verkenningen, startbijeenkomsten en een eigen Wikipedia
lemma, hoewel dit laatste nog erg kaal van opzet is. Het wets
voorstel behoeft hier geen nadere toelichting, want niemand
die dit blad leest is niet op een ofandere manier betrokken bij de
Omgevingswet.
Hetwetsvoorstel is vrij helder, maarinmiddelswordterook
voortvarend gewerkt aan de benodigde digitale voorzieningen
voor de procesmatige en informatiekundige ondersteuning van
deOmgevingswetals middelvoorversnelling enverbeteringvan
de dienstverlening. Ik hoefu niets te vertellen, ik bedoel inder
daad de Laan van de Leefomgeving. Ook hier een veelheid aan
initiatieven en energie. Even terzijde: afen toe vliegt de metafoor
de bocht uit.Vanuiteen laan met huizen heb ikal schetsen gezien
meteen ringweg, rotondes, rotondes van rotondes,een markt
plein, transportbusjes, enzovoorts. Ik ben wel eens in een discussie
verzeild geraakt waar heteroverging ofeen bepaaldevoorziening
nu onderdeel van een huis aan de laan is, ofjuisteen rijbaan op
de laan. Dittoontaan daterveel nagedachten ontworpen wordt,
maarookdatde metafoorinmiddelsonbegrijpelijkgeworden is.
Maar dit verder terzijde. Het aardige van de Omgevingswet is,
dat werkelijk niemand er faliekant tegen is. Er is veel te doen over
hetwetsvoorstel, maarde mening dat alles beter bij hetoude kan
blijven, heb ik nog nietgehoord. Dat een initiatiefnemer er maar
gewoon met het huidigejuridische instrumentarium voor moet
zorgen dat alle noodzakelijke onderzoeken en vergunningen
bij elkaar worden gesprokkeld tijdens dejarenlange procedures
die we nu gewend zijn. We snakken blijkbaar naarvernieuwing.
Alsofwe al jaren niets meer hebben ondernomen. Stilstand,
achteruitgang, maar nu ligt er eindelijk weer een mooie ontwik
keling in hetverschiet. Zeker in de geo-informatie is voortdurende
vernieuwing een motivatievoorvelen.Wewillen relevant zijn,
verhalenvertellen, meedoen, resultaten bereiken,onze kennis
benutten, producten ontwikkelen. Ikwil datzelfook. En watiser
nu mooier dan een compleet nieuwe visie op onze systemen,
onze gegevensontsluiting, de integratie in nieuwe processen en
nieuwe relevantie voor ons werk? Een paradigmaverschuiving van
-voor bestuursrechtelijke begrippen- enorme omvang, met bij
behorende kansen voor een betere geo-informatie infrastructuur.
Ik krijg er veel energie van, de komende jaren lekker aanpakken
met de mooie doelen voor ogen.
Maar wacht eens, allemaal voordelen, torenhoge verwachtin
gen, niemand tegen? Dan zitten we waarschijnlijk ins een "hype
cycle"(Gartner). Naar mijn inschatting zijn we de "technology
trigger"al gepasseerd en zitten we in een steil opgaande lijn
richting de"peakofinflated expectations') Waarschijnlijk bereiken
we deze piekergensvolgendjaar, waarna de "trough ofdisil-
lusionment"volgt. Om deze vallei van desillusies voor te zijn citeer
ik hier even een stukje uit het rapport van de definitiefase van
GOAL:"Het streefbeeld waar de Laan naartoe werkt, is dat in 2024
alle beschikbare informatie benodigd voor een ontwikkeling met
een klikop de kaart beschikbaar is. Het gaat daarbij om informatie
voor besluiten met rechtsgevolgen,zoalsvergunningen ofeen
omgevingsplan. Deze informatie moet kwalitatiefop orde zijn en
slim op de vraag toegespitst, zodat de gebruiker minder onder
zoek hoeft uit te voeren. Dit betekent een concrete kostenbespa
ring voor de doelgroepen: initiatiefnemers, belanghebbenden en
het bevoegd gezag. Een verbeterde informatievoorziening biedt
bovendien kansen voor een betere belangenafweging en snellere
besluitvorming."
Ga er maarvanuitdatde resultaten die bij inwerkingtreding
van de eerste stukken van de Omgevingswetzijn gerealiseerd
nogal magerzullen afsteken bij het bovenstaande streefbeeld.
Gaermaarvanuitdatdeeigen rol wellicht toch nietzocentraalzal
zijn als gedacht. En ga er maarvanuitdatde toegekende budget
ten tot noodzakelijke compromissen zullen leiden. Los van de tijde
lijke teleurstelling zullen de gerealiseerde systemen en processen
ongetwijfeld afwijken het streefbeeld, maar dat is ook een deel van
de lol van innovatie. Zo komen we vanzelf bij de fase van de "slope
ofenlightment". We helpen initiatiefnemers, belanghebbenden
en het bevoegd gezag, dus iedereen. Uiteindelijk is succes bij de
Omgevingswet dus gegarandeerd.
Maar wacht eens, succes gegarandeerd? Was er niet iets
met de overheid en ICT? Oja, het parlementair onderzoek naar
ICT-projecten bij de overheid. De tijdelijke commissie ICT heeft
in oktober20i4 haareindrapport uitgebrachten had ditals
opmaat naar de Laan van de Leefomgeving nauwelijks beter
kunnen timen. De organisatorische aanbeveling dat een tijdelijke
ICT-autoriteit, het Bureau ICT toetsing (BIT), orde in de chaos
moet brengen, heeftwat mij betrefteveneens lastvan"inflated
expectations'! In de visie van de commissie is het BIT een kleine,
efficiënte en slagvaardige organisatie metonafhankelijkdenkende
en werkende experts, die op basis van hun kennis, expertise en
ervaring snel kunnen beoordelen ofeen project kans van slagen
heeft. Hele nieuwe en betere mensen ineens? Maar desondanks
kan het eindrapport van de commissie een waardevolle bijdrage
zijn bij de ontwikkeling van de Laan. Het staat bol van de relevante
analyses en aanbevelingen en het leest als een trein.
Ondanks de potentiële hypes en teleurstellingen blijft mijn
lentegevoel dat de Omgevingswet en de Laan van de Leefomge
ving een verschil kunnen gaan maken voor ons vakgebied. Dat we
de fesevan een "plateau ofproductivity"daadwerkelijk kunnen
bereiken.
Ikwerkaan hetinformatiehuis Ruimte,en u?
ir. Arie Duindam
Kadaster
arie.duindam@kadaster.nl
