Remote Sensing
THEMA
Informatie is het doel,
data is slechts
een middel
Het gaat niet om
eigendom van infor
matie, maar wei om
de beschikbaarheid en
toegankelijkheid
42
Geo-Info I 2015-2
LIDAR, de techniek waarmee het AHN wordt
ingewonnen, werd door waterschappen in
2008 ookwel 'landmeten 2.0'genoemd. In de
tijd gezien kan de doorbraakvan GPSin 1993
worden gezien als'landmeten 1.5! 2020 kan
hetjaarvan de doorbraakvan RS worden als
landmeetkundig instrumentarium:'landmeten
3.0'. Het isnuanno 2015 al mogelijkom met
behulp van radarbeelden van satellieten
deformaties van objecten op mm-niveau te
detecteren. Verzakkingen kunnen over langere
periode en over grote gebieden eenvoudig
in kaartworden gebracht. De lancering van
de Sentinel-i satelliet (figuur 2) is hierin een
belangrijke mijlpaal.
Ook in het kader van devernieuwingsopgave
van het AHN wordt met meerdan warme
belangstelling gekeken naarde potentie
van de radarbeelden. In 2014 is namelijk een
start gemaakt met de productie van het
AHN3-bestand. Het AHN3 is min of meer een
voortzetting van het AHN2 alleen dan opnieuw
ingewonnen in de periode tussen 2014 - 2019
leidend tot een vernieuwd hoogtestand
in 2019. De ambitie ligt echter hoger. In de
periode tot 2019 moetduidelijkworden ofhet
mogelijk is in plaats van een voorafvastgesteld,
vastomlijnd inwinningsproces teveranderen
naareen meerdynamisch proces,waarinalleen
die delen van Nederland worden ingewonnen
waar veranderingen hebben plaatsgevonden.
De verwachting is dat satellietdata (radar)
hierin een belangrijke rol in gaat spelen. In
2020 moet het mogelijk zijn via satellietdata
een globale en volledige mutatiedetectie uit
te voeren. De daadwerkelijke bijhouding van
het hoogtebestand wordt hybride. Meerdere
technieken en databronnen worden in combi
natie en tegelijkertijd ingezet. Stereo lucht-
foto's (Beeldmateriaal) worden gebruikt om
via dense matchting (delen van) hetAHN te
actualiseren. Ook oblieke luchtfotografie wordt
ingezet, evenals traditionelere technieken als
360-graden fotografie, LIDAR, mobile mapping
en terrestrische metingen. Tot slot zijn dever-
wachtingen ten aanzien van de UAV (drones)
nog steeds hoopgevend (zie ook artikel VKd.d.
3 maart 2015, figuurn). Al blijft het nog even
afwachten ofde aangekondigde versoepeling
van de regelgeving ookvoor het bedrijfsleven
de mogelijkheden verruimt.
DoorbraakpD
2015 is bestempeld als hetjaarvan de
'Doorbraak3D! Tijdens de werkconferentie van
januari jl. is onder leiding van Jantien Stoter,
Rob van de Velde en HenkScholten een road-
map opgesteld. Werkgroepen zijn gevormd
en werkplannen opgesteld voor diverse aan
3D gerelateerde thema's (zie www.geonovum.
nl/onderwerpen/3d-doorbraak/doorbraak-
3d-werkplannen). Een van de thema's is 3D
inwinning van landsdekkende datasets.
Opvallend is dat menigeen er op vertrouwt
dat dergelijke datasets er zijn op het moment
dat deze nodig zijn en voorzien in de (toekom
stige) behoefte.Toch is dit nietvanzelfsprekend
aangezien de financiering van Beeldmateriaal
telkens vooreen periode van maximaal twee
jaar is geborgd. Jaarlijkse beschikbaarheid van
luchtfoto's voor gebruik binnen de overheid
in Nederland is nietzonder meer een feit. Ook
voor het AHN geldt dat de financiering loopt
toten met20i9; het moment waarop het
AHN3 is voltooid. Voorde periode daarna is de
financiering niet gegarandeerd; laat staan de
beschikbaarheid in de vorm van open data.
Nog onbekend is welke eisen aan de lands
dekkende data (kwaliteit, actualiteit, volledig
heid, etc.) worden gesteld. De werkgroepfiD
inwinning'constateert dat de data inwinning
grootschaliger en eenvoudiger wordt en dat de
bijhouding verandert van globaal naar lokaal en
hybride wordt. RS wordt een grote rol toegedicht.
Nationaal InitiatiefBodembeweging (NIB)
Op 25 februari is in het LEF centrum van
Rijkswaterstaat de kick-offgegeven van de
Nationale Informatievoorziening Bodem
beweging. Een ambitieus initiatief om het
oppervlak van Nederland in 3D voor nuenin
de toekomst te kennen. Belangrijk ook omdat
deze informatie nodig is om bijvoorbeeld
gefundeerde beleidsbeslissingen te nemen
ten aanzien van kritische en vitale infrastruc
tuur (waterkeringen, kabels en leidingen,
wegen,Wat het initiatiefgaatopleveren en
hoe en wanneer dit alles gaat gebeuren is nog
niet bekend. Een ding is wel duidelijk: RS gaat
hierin een voorname rol in spelen.
Referenties
[1] HetAHN is een samenwerkingsverband tussen Rijkswater
staat, Provincies en Waterschappen en heeft tot doel het
produceren van de actuele en betrouwbare hoogte infor
matie van Nederland, Het AHN is vanaf 2014 als open data
vrij beschikbaar,
[2] Beeldmateriaal is een samenwerkingsverband tussen Minis
terie van Infrastructuur en Milieu, Kadaster, Rijkswaterstaat,
Prorail, Ministerie van Economische Zaken, CBS, Ministerie
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Rijksvast
goedbedrijf, Ministerie Van Veiligheid en Justitie, Nationale
Politie, Ministerie Van Defensie, de Provincies en de Water
schappen, Het betreft de jaarlijkse productie van luchtfoto's
(10cm winter en 25cm zomer foto'). De deelnemers hebben
het gebruiksrecht; niet beschikbaar als open data.
Bené van der Velden Is vanaf
2005 betrokken geweest bij de
totstandkoming van hetAHN2
(Actueel Hoogtebestand Neder
land). Vanaf2oog was René in
dienstbij Het Waterschapshuis
als programmamanagerAHNen latereveneens
als programmamanager van het landelijk initiatief
Beeldmateriaal. René heeft daarvoorais project
manager en adviseur gewerkt bij diverse advies- en
ingenieursbureaus. Begin eotpis René ais partner
toegetreden totRichtüjn GeodesieBVin Utrecht.
René is bereikbaar via
rene.vanderveiden@richtiijngeodesie.nl
