Geo en Games, wanneer wordt het
een serieuze zaak?
CD
Column
2015-3 I Geo-Info
21
Het is ongetwijfeld een van de dieptepunten in mijn carrière.
Begin jaren negentig overtuigde ik mijn collega Joop van der
Schee ervan dat het nu toch echt het juiste moment was om de
docenten aardrijkskunde in Nederland uit te leggen dat er grote
veranderingen op komst waren. Veranderingen die de lessen aard
rijkskunde een enorme impuls zouden geven. We hadden immers
SimCity uit de Verenigde Staten geïmporteerd, en voorzien van de
Nederlandse Topografie. Bovendien zat er een Nederlandstalige
handleiding bij, met een tiental casestudies.
Sommige docenten liepen voor de pauze al weg. Ze had
den verwacht op hun vrije avond te worden bijgespijkerd over
het examenonderwerp Mainports, en nu stond er een jonge
professor te vertellen dat het allemaal anders moest en zou gaan.
Dat bepaalden ze zelf wel. Nu -25 jaar later- moet ik ze wel een
beetje gelijk geven. Ik was wel heel erg enthousiast over Geo en
Games, terwijl de digitale wereld er nog niet was.
Een nieuwe poging? Zeker, maar wel op een totaal andere
basis. We gaan nu uit van het feit dat de studenten de games al
spelen. De vraag is niet: "Moeten we de studenten uitleggen of
en hoe ze met games om moeten gaan?" Nee, het is nu aan óns
om de onderwerpen waar wij in geloven een rol te laten spelen
in hün games, en om daarbij dankbaar gebruik te maken van de
vaardigheden die zij hebben opgebouwd.
Ik denk dat Flight Simulator hét voorbeeld is hoe een game
gebruikt is om spelers heel serieus te laten functioneren in een
virtuele wereld. In 1977 kwam deze game op de markt en in 2009
werd er een commercieel einde gemaakt aan deze zeer succes
volle game. In de tussentijd hebben piloten over de hele wereld
hun eerste stappen gezet met deze game, en landschappen over
de hele wereld (met landingsbanen) leren kennen dankzij deze
virtuele omgeving
Welke eisen moeten we stellen aan een game die aan de
onderwijseisen voldoet? Dat wil zeggen: die bijdraagt aan het
ruimtelijk leren denken? Het is mooi dat we in Nederland daar
diverse deskundigen voor kunnen raadplegen. Eén van hen is
Ed Fennema. Met zijn lezingen en zijn boek zijn we gesterkt in de
overtuiging dat dit het goede moment is.
Het enige lastige was nog even dat alle games er vanuit
gaan dat we beschikken over een 3D-omgeving. Mooi dat dat we
juist in dezelfde periode aan de gang zijn met de 3D Doorbraak.
En met partners zoals Kadaster, commerciële partijen en het
onderwijsveld er in slagen een nieuwe basiskaart voor Nederland
te creëren [1]. En met de BGT in aantocht ziet de 3D-omgeving
er verrassend kansrijk uit. In Leiden zijn de steegjes, bruggen en
kades al perfect in 3D beschikbaar.
Het leven van de aardrijkskundedocent wordt nog mooier als
hij gebruik maakt van een stagiair met enige UNITY kennis. UNITY
is de allergrootste game-engine in de wereld. Jaarlijks worden er
vele - heel grote - games op de markt gebracht die zijn geba
seerd op UNITY. En, zeker zo belangrijk, deze omgeving kan direct
onze 3D-omgevingen laden.
Maar laten we eenvoudig beginnen. De meest voor de hand
liggende eerste stap is Minecraft. Over de hele wereld wordt dit
spel gespeeld. Vanzelfsprekend willen we dat elke school, elke
leraar, en dus elke leerling met zijn buurt aan de slag kan. Maar we
pakken het verantwoord aan.
De casestudie: Zeeburgereiland (Amsterdam); een gebied
volop in ontwikkeling. De eerste bewoners zijn reeds gearriveerd.
De eerste, tijdelijke initiatieven, krijgen langzaam maar zeker
vorm. De bewoners van Nautilus denken na over een buurtpark,
een drietal bewoners hebben zich verenigd en bouwen aan
een moestuin. Ook voor de jongere bewoners van het eiland is
er binnenkort veel te doen; er is sprake van een skatebaan, een
blokartbaan en een bioscoop. De vraag is: wat willen jongeren
nog meer? Wat willen zij zoal doen en beleven op het eiland?
Hoe willen zij de omgeving van hun nieuwe school inrichten?
De Vrije Universiteit Amsterdam en Buurtperspectief helpen in
deze zoektocht door de leerlingen van het IJburg College 2 in
de computergame Minecraft te laten dromen over de toekomst.
We nodigen scholieren uit om actief en gezamenlijk mee te
denken over de toekomst van Zeeburgereiland. Hiertoe wordt
Minecraft instrumenteel ingezet en bouwen de scholieren blok
voor blok hun gedroomde omgeving. De huidige omgeving van
het eiland is daarbij vertaald naar Minecraft.
Het doel van dit experiment is om de belevingswereld,
ideeën en behoeftes van leerlingen over de publieke ruimte op
een speelse manier te vangen en inzichtelijk te maken voor de
leerlingen (en hun leraren) en, vooral, voor medebewoners en de
gemeente. Het streven is om een constructief gesprek te starten
over de toekomstige inrichting van de publieke ruimte [2].
We hebben een stap gezet, en we zijn weer - net als 25 jaar
geleden - enthousiast. Maar nu zijn de kansen wel heel serieus.
Het is immers "Het Jaar van de Ruimte'! Dit past perfect in de door
hen gedefinieerde activiteiten. Het GeoFort heeft inmiddels al veel
ervaring opgebouwd met het organiseren van Minecraft Games
en zij werken graag mee. Geodan heeft in het kader van 3D de
algoritmes ontwikkeld om heel Nederland gereed te maken voor
Minecraft. EduGIS biedt ons het samenwerkingsplatform voor
de middelbare scholen in Nederland. Microsoft, inmiddels de
eigenaar van Minecraft, wil ons graag helpen. En ook Joop van der
Schee heeft weer zijn hulp aangeboden.
Oftewel: Aardrijkskundedocenten, we komen er aan!
Henk Scholten
Hoogleraar Ruimtelijke Informatica, Vrije Universiteit Amsterdam, CEO,
Geodan bv, Amsterdam
Referenties
1. Nederland Driedimensionaal:
www.kadaster.nl/web/artikel/actie-tonen-op2/3D-kaart-NL.htm
2. Zie voor een video van het project: tinyurl.com/gedroomdeomgeving
