Behoedzaam bestuur
BEHOEDZAAM
BESTUUR
Boek
Twee eeuwen provincie Zuid-Holland
Roel Pots en Nico Randeraad, Behoedzaam bestuur. Twee eeuwen provincie Zuid-Holland, ISBN 978-90-5997-173-8,
uitgeverij Primavera Pers Leiden 2014, 400 p., 34,50
52
Geo-Info I 2015-4
Op de uitnodiging voor de boekpresentatie
en op de dag daarvan waren maar weinig
foto's uitverkoren voor aan de muur in het
provinciehuis. Één van rond 1930 van provinci
ale landmeters op het jaagpad langs de Oude
Rijn bij Koudekerk was dat wel. Minister Ronald
Plasterk kreeg het eerste exemplaar van het
boek. Toch begon hij niet over die foto, hoe
wel hij al een pdf van de dikke pil had die bij
BZK meer gedienstig dan duurzaam uitgeprint
was. De bewindsman benadrukte meer dat
«zijn» Zuid-Holland al een megaprovincie was.
De bewuste foto staat bij de paragraaf 'Metin
gen in het veld' in het hoofdstuk 'Werken in de
buitendienst'.
'Tot in de jaren 80 trokken provinciale landme
ters 's zomers het veld in om dijken te meten;
in de wintermaanden werkten zij de resultaten
uit in kaarten en dijkprofielen. Zo hield de
provincie waterstaatkundig de vinger aan de
pols.' Tegenwoordig mogen de waterschap
pen net zoals slagers hun eigen vlees keuren.
Die taakverplaatsing was een onderdeel van
de afbouw van de Provinciale Waterstaat in
Zuid-Holland (1875-1986). In de hoogtijdagen
rond 1970 waren daar nog ruim nog duizend
mensen in dienst en bestond de organisatie uit
vele districtskantoren. In 1864 had Thorbecke
de provincies meegedeeld dat de Rijkswa
terstaat zou worden gereorganiseerd. Hij gaf
daarbij de overweging om eigen diensten te
starten. Gelderland en Groningen waren de
eersten die hierop direct positief reageerden.
In 1875 volgde de Zuid-Holland. De laatste
provincies waren in 1881 alsnog genoodzaakt
om een eigen waterstaatsdienst te stichten.
De eerdere diensten van Rijkswaterstaat [RWS]
waren voor de provincies erg voordelig.
Het eerste hoofdstuk van het boek is getiteld
'De provincie in kaart'. Naast eigen kaarten
staan daarin ook een kadastraal minuut
plan en een dito verzamelkaart afgebeeld.
De correcte paragraaf daarbij eindigt met de
volzin: 'Hetkadaster bestaat nog altijd.' In het
hoofdstuk over politiek en bestuur blijkt nog
dat gouverneur Van der Duyn van Maasdam
de koning meldde dat er betere landmeters
nodig waren toen het kadastraal werk in de
steden begon! Na WOII was de provinciale
kaartproductie geconcentreerd in twee
diensten, de Provinciale Planologische Dienst
(PPD) en de Provinciale Waterstaat (PWS), in
de jaren 80 opgegaan in respectievelijk de
