2oo jaar Topografie
14
32
Geo-Info I 2015-5
sing zeer belangrijk' wordt aangeduid. Ook wordt
gemeld dat de lijninformatie van de kaarten
op schaal 1:250.000 en van de wegen op schaal
1:50.000 als vectorbestand (vlakken, lijnen en
punten met hun coördinaten) leverbaar zijn. En er
wordt ook vooruit gekeken: O .omstreeks 1997
moet het topografische basisbestand gereed zijn
waarin opgenomen de detailinformatie welke
nu op de schaal 1:10.000 voorkomt. Het betreft
hier vooralsnog vectorinformatie. Mogelijk
zullen binnen afzienbare tijd ook rasterbestan-
den leverbaar zijn. Momenteel worden de
gegevens geleverd op magneetband of floppy.
In de toekomst zijn andere media zoals CD-ROM
denkbaar'. Er wordt in 1990 veel verwacht van de
digitalisering van de topografische kaart. Bakker
(1990) verwacht dat de gebruikers als gevolg van
de opkomst van de digitalisering "ieder zijn eigen
ideale kaart van Nederland gaat samenstellen".
Daarnaast verwacht hij een scala van nieuwe
mogelijkheden door het koppelen met andere
geo-informatie. Tenslotte voorspelt Bakker dat
de bestandsinhoud grondig zal worden herzien.
Wat is er van deze voorspellingen uitgekomen?
Voordat we hier op ingaan is het goed om eerst
naar het gebruik anno nu te kijken.
Gebruik anno nu
Door wie en waarvoor wordt de topografische
kaart nu gebruikt? Een informatiebron hiervoor
zijn de impactmetingen die in het kader van een
open BRT in het eerste kwartaal van 2013, 2014
en 2015 zijn uitgevoerd (Bregt et al., 2013; Bregt
et al., 2014). Door middel van een enquête is een
inschatting gemaakt van de verdeling van het
gebruik over de diverse gebruikerscategorieën
(Figuur 1)
Figuur 1 - Ontwikkeling gebruikers van de BRT.
Zoals uit figuur 1 blijkt is in 2011 het gebruik vooral
beperkt tot overheidsorganisaties. In 2012 is dit
sterk veranderd. Dit heeft te maken met het
feit dat sinds 2012 de topografische informatie
als open data gratis aan de maatschappij ter
beschikking wordt gesteld. Dit heeft een zeer
sterke impuls aan het gebruik gegeven. Als we
uitgaan van een gelijkblijvend gebruik door de
overheid in 2012, dan blijkt dat bedrijven en ook
het onderzoek en onderwijs als gebruikers fors
D S
m 15 20 25 24
40 45 50
B&uw+n inrniLrucfuur
Wfftur i.inci bont-O «1 vncrgm
hilll—j.1 I, n akmd
M-rtlintrtrvmwpn kmiilltkl
Hl S4
imncrtia en uA.*a|he dMnitwftanmg
Jlnel fiukPisnrdgi
K IQ
Th I «com tfi IT
6
Land to uw en vim-ni
Chemie en in-duitrie
M 14
mm 4
CuHuur M nCMflttl
Handle
H
CitJiWTT tfidufefcfici en nieuwe media
Overig
Figuur 2 - Gebruik van TopograFsche kaart voor verschillende toepassingen in (het totale percentage is
hoger dan 100% omdat de gebruikers meerdere toepassingen konden aangeven).
zijn gegroeid. En zeer opvallend verschijnsel is
de opkomst van de burgers als gebruikers in
2013. De situatie lijkt zich wat te stabiliseren in
2014 waarbij we te maken hebben een product
dat zeer breed door de verschillende gebruikers
categorieën wordt gebruikt met bedrijven en
overheden als de dominante gebruikers.
Voor welke toepassingen wordt de kaart
gebruikt? Ook op deze vraag levert de impact
studie informatie. Er is gevraagd aan de gebrui
kers voor welke toepassingen ze de topografische
kaart gebruiken. In figuur2 zijn de resultaten voor
2014 weergegeven. Deze wijken overigens niet
erg af van de resultaten in 2012 en 2013. Het blijkt
dat de topografische kaart voor alle toepassings
gebieden in de maatschappij wordt gebruikt.
Grote toepassingsgebieden zijn ruimtelijke
ordening en milieu, bodem en water.
Tenslotte is het interessant om, net als in 1990,
naar het aard van het gebruik te kijken. In figuur3
is het gemeten gebruik voor 2015 weergegeven.
Figuur 3 - Aard van het gebruik van de topograF-
sche kaart in 2014.
Wat opvalt is dat traditionele gebruiksvormen
zoals visualisatie en oriëntatie nog circa 70%
van het gebruik uitmaken. De wat meer
geavanceerde gebruiksvormen, zoals hat ana
lyseren van informatie en het koppelen met
ander data, zijn veel beperkter qua omvang.
Bij dit alles blijft ook Defensie een belangrijke
gebruiker van de topografische kaart. In
opdracht van Defensie maakt het Kadaster
speciale producties van onder meer de kaart op
schaal 1:50.000, en neemt ook deel aan internati
onale kartografieprojecten zoals MGCP. Maar dat
laatste valt buiten het bestek van dit artikel.
Het is interessant om het gebruik van de
topografische kaart in 1990 te vergelijken met
het gebruik in 2015. Een periode van 25 jaar
waarin de omzetting van de analoge topogra
fische kaart in een digitaal bestand plaatsvond.
Een systematische detailvergelijking is lastig
omdat hiervoor de informatie ontbreekt, maar
een aantal hoofdtrends zijn wel zichtbaar. Wat
allereerst opvalt is dat er een verschuiving is
opgetreden in de gebruikerscategorieën. In
1990 vormden de overheid en bedrijven ca.
50% van de gebruikers. Nu is dit ca 70%. Het
belang van de burger als gebruiker is dus
in relatieve zin afgenomen. Dit is ook wel te
verklaren omdat een papieren kaart voor een
burger veel toegankelijker is dan een digitaal
bestand. Daarnaast was de financiële drempel
om het bestand te gebruiken voor burgers te
hoog. De situatie lijkt zich nu weer te nor
maliseren en ook de burgers ontdekken de
digitale topografische kaart. Het als open data
