GPS en Kerst
F. *4 1 X"\i
-"H
Figuur3b - Visualisatie van archeologische bestem
mingen in de ondergrond. Bron: TNO, 2013.
wil maken en wil verwerken in het Omgevingsplan.
Het wordt hierdoor mogelijk om bijvoorbeeld
bouwmassa en bouwhoogte ruimtelijk zichtbaar te
maken en eenvoudiger te combineren met andere
3D-gegevens zoals de ondergrond of bouwmodel-
len (BIM) waarbij het eerder genoemde autom
atisch checken van een aangeleverde bouwont
werp mogelijk wordt (zie Figuur 4).
Het is belangrijk om te beseffen dat 3D op
verschillende manieren kan worden opgenomen
in een Omgevingsplan. Er zijn daarom use cases
nodig om te bepalen wat de beste optie is.
Hierbij moet steeds worden afgevraagd wat een
gebruiker wil weten bij het raadplegen van het
plan: wat mag ik wel op mijn perceel en wat niet?
En welke functies zijn wel en niet toegestaan?
Stap voor stap zal via deze use cases bekeken
moeten worden welke aspecten in 3D mogelijk
zijn, wenselijk zijn én daadwerkelijk meerwaarde
bieden (zie kader). Zo zal het in veel gevallen
De eerste is een tekening van www.peak-
perspective.com en toont één van de drie wijzen
of koningen met een groot geloof in de tech
niek. Diverse andere plaatjes met de kerstster als
'The original GPS' vonden we op www.ruts.org
uit Californië, www.cafepress.com uit Kentucky en
www.pinterest.com.
Bron: column in De Hollandse Cirkel 2015-4
wellicht mogelijk en wenselijk zijn om toegestane
bouwhoogten in 3D visueel weer te geven.
Echter, het in 3D weergeven van bijvoorbeeld
globale functies met veel mogelijkheden kan
leiden tot een mengelmoes van onoverzichtelijke
informatie. Dat is niet wenselijk voor gebruikers.
Daarnaast zijn er nog enkele andere belangrijke
aandachtspunten voor de (optionele) ondersteu
ning van 3D binnen IMOR.
In de eerste plaats is landelijke eenduidigheid
belangrijk voor de eindgebruiker. Waar we zowel
bij het maken van bestemmingsplannen als bij het
gebruik ervan even moesten wennen om landelijk
eenduidig te werken, laten bijvoorbeeld de Stan
daard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP)
en Ruimtelijkeplannen.nl de voordelen van stan
daardisering zien. Welke keuze er ook gemaakt
wordt voor 3D: eenduidigheid is belangrijk.
Hieraan gekoppeld lijken landelijke afspraken
over het aanbieden van een 3D-verbeelding
Figuur 4 - Automatisch checken van ontwerp op
maximale bouwhoogte in 3D-bestemmingsplan.
Bron: TNO, 2013.
(visualisatie) van de door bronhouders
aangeboden 3D-informatie een belangrijke
voorwaarde.
Tenslotte is zorgvuldigheid een noodzaak
(nog meer dan bij de andere twee genoemde
informatie-typen), gezien de juridische
consequenties en het feit dat de digitale versie
van het Omgevingsplan de rechtsgeldige
versie is. In combinatie met de benodigde
gebruiksvriendelijkheid maken deze aspecten
het toevoegen van de 3D component aan
Omgevingsplannen een serieuze uitdaging.
Deel 2 van dit artikel verschijnt in de volgende
Geo-Info en zal de meerwaarde van 3D
beschrijven voor het derde type informatie:
rekenmodellen die de impact op de omge
ving bepalen voor allerlei omgevingsaspecten
indien de leefomgeving zou veranderen.
Bronnen deel 1
F4Map, 2015, demo.f4map.com/#lat=52.i4i4ii7&lon=5.3665804
&zoom=i8
Esri, 2015, 3D data content server van Esri: esri.nl/producten/
content/nieuw
TNO, 2013, 3D-bestemmingsplannen BIM: Showcase van
beschikbare 3D technologie ten behoeve van digitaal toetsen,
publications.tno.nl/publication/105190/hbRyd3/TNO-2013-
R10944.pdf
Jantien Stoter is hoogleraar 3D
GeoInformatie en is werkzaam
bij TU Delft, Kadaster en
Geonovum. Zij is te bereiken
via j.e.stoter@tudelft.nl
