Openbare ruimten
in kaart gebracht
De gebruikelijke methode om de
locatie van een straat te vinden
is om een plattegrond te pakken,
het naamregister te raadplegen en
dan in het aangewezen gridvak de
naam op te sporen. Autonavigatie
is al gemakkelijker, want de naam
wordt via de daaraan gekoppelde
coördinaat gemakkelijk gevonden
en getoond. In beide gevallen
heb je dan wel een plaatsindicatie,
maar nog geen aanwijzing van
de begrenzing van de straat
(of, in hedendaagse termen: de
openbare ruimte). Je kunt visueel
wel ongeveer inschatten wat de
omvang van de Dam is, of van
waar tot waar de Kalverstraat
loopt, maar iedereen zal dat op zijn
of haar manier doen.
6 I Geo-Info I 2015-6
Door Ad van der Meer
We hebben bij de gemeente Amsterdam
geconstateerd, dat zo'n simpele lijst van
openbare ruimten met een XY-coördinaat
niet genoeg is. Wat onze interne gebruikers
willen is een bestand met de vlakken van de
openbare ruimten in de stad. Met andere
woorden inzicht in wat de omvang is van de
Dam of van de Kalverstraat. Daarvoor moesten
we een paar stappen zetten.
Welke openbare ruimten hebben we?
Wellicht een opmerkelijke vraag, maar in
Amsterdam was de bevoegdheid voor het
toekennen van namen voor openbare ruimten
in 1992 toegekend aan de afzonderlijke
stadsdelen. Er was geen centrale registratie
van dit soort besluiten. De toenmalige
straatnaamcommissie hield wel een archief bij,
maar als een stadsdeel verzuimde de commis
siesecretaris te informeren, kon het gebeuren
dat een toekenning of intrekking niet bekend
werd. Pas in maart 2014 is de naamgeving
van openbare ruimten weer gecentraliseerd.
Vanaftoen zijn dergelijke besluiten uitsluitend
nog door het college van B&W genomen.
Bij de invoering van de BAG is er al een goede
grondslag gelegd voor het volledig maken
van het straatnamenbestand. Simpelweg
omdat alle openbare ruimten waar een
verblijfsobject (adres) aan is gelegen, met
een brondocument in de BAG moeten zijn
opgenomen. Echter, niet van al die straten kon
een formeel besluit worden gevonden. Zo zijn
de Dam en de Nieuwendijk nooit expliciet
formeel vastgesteld. Daarom hebben we twee
'bypasses' uitgevoerd. De eerste was op basis
van een straatnaamregister dat in 1964 in het
Gemeenteblad was gepubliceerd. Hoewel dat
formeel-juridisch geen vaststellingsbesluit
was, hebben we bij de implementatie van de
BAG dit register als brondocument genoteerd
voor alle straten in dat register waarvan
geen brondocumenten beschikbaar waren.
De tweede 'bypass' was dat we in 2010 via een
'massabesluit' nog een aantal ontbrekende
straten hebben geformaliseerd die we tijdens
de BAG-implementatie in de bestaande adres-
registers aantroffen. Deze methoden waren
niet perfect, de gegevens waren niet altijd
even evenwichtig. Desondanks hadden we in
elk geval een goede basisgegevensset.
Maar daarmee ontbraken nog vele straten
zonder huisnummers, de meeste parken, het
overgrote deel van de bruggen, veel van de
Figuur 1 - Openbare ruimte Dam (type weg).
