van overheidsinformatie
2016-1
Geo-Info
11
de metadata van de informatie(bronnen) in
een openbaar toegankelijke website, regis
ter of door middel van een dataportal. De
Richtlijn stelt letterlijk dat "De lidstaten stellen
praktische regelingen vast die het zoeken naar
voor hergebruik beschikbare documenten
vereenvoudigen, zoals overzichtslijsten van
de belangrijkste documenten met relevante
metagegevens, die indien mogelijk en pas
send online en in machinaal leesbare formaten
toegankelijk zijn en portaalsites met links naar
de overzichtslijsten. Indien mogelijk vergemak
kelijken de lidstaten het taaloverschrijdend
zoeken naar documenten" (art. 9 PSI-richtlijn
2013). De praktische invulling wordt overge
laten aan de lidstaten. Nederland heeft voor
de minimale variant gekozen: voor hergebruik
beschikbare informatie moet zoveel mogelijk
langs elektronische weg worden verstrekt
samen met de metadata zonder te definiëren
hoe dit moet gebeuren (via publicatie in data.
overheid.nl? welke metadata?). De Who gaat
noch op de praktische regelingen noch op het
meertalig zoeken in.
Eis: informatie is juridisch beschikbaar
De Who verplicht om openbare overheids
informatie voor hergebruik beschikbaar te stel
len indien daarom wordt verzocht. Als infor
matie niet openbaar is, is ook de verplichting
tot hergebruik niet van toepassing.
De juridische bereikbaarheid kan worden ver
groot door middel van open licenties. De Who
bepaalt dat er geen licentievoorwaarden mogen
worden opgelegd die het hergebruik nodeloos
beperken of waardoor de mededinging wordt
beperkt. De Europese Commissie beveelt open
licenties aan, maar verplicht gebruik ervan niet
(zie Europese Commissie, 2014a).
Eis: informatie is fysiek beschikbaar
De Who heeft geen betrekking op de fysieke
beschikbaarheid.
Eis: informatie is betaalbaar
Deze eis wordt behandeld in artikel 9 van de
Who. Er mag voor hergebruik ten hoogste de
(marginale) kosten van vermenigvuldiging,
verstrekking en verspreiding in rekening
worden gebracht. Er zijn slechts enkele uitzon
deringen op deze regel gemaakt. Deze gelden
vooralsnog voor het Kadaster, de RDW, en de
Kamer van Koophandel (zie Kamerstukken
34123, nr. 3).
Daarnaast eist de Who transparantie aan
gaande de hoeveelheid en de berekenings
basis van de marginale kosten. Deze worden
vooraf vastgesteld en bekend gemaakt, door
middel van elektronische middelen waar
mogelijk en passend (art. 4 Who). Op verzoek
moet de betreffende overheidsinstantie ook
de wijze waarop andere kosten zijn berekend
bekend maken in relatie tot de specifieke
hergebruik aanvraag (art. 9.5 Who).
Eis: informatie kwaliteiten zijn duidelijk
De Who eist dat de voor hergebruik beschik
bare informatie wordt verstrekt met de
metadata zonder verdere eisen te stellen aan
de metadata.
Eis: informatie is hanteerbaar (machine-leesbaar
en in een open formaat)
Voor hergebruik beschikbare informatie moet
worden verstrekt in een open en machine
leesbaar formaat (art. 5.1 Who).
Eis: informatie is betrouwbaar
De eis, dat de overheidsinformatie actueel,
consistent en volledig moet zijn, is niet in de
wet opgenomen.
De INSPIRE-kaders
De INSPIRE-richtlijn (2007/2/EG) stelt algemene
regels voor de oprichting van een infrastruc
tuur voor ruimtelijke informatie in de Europese
Gemeenschap. INSPIRE is van toepassing op
een breed scala van 34 inhoudelijke thema's,
van specifieke geografische referentiegege-
vens (zoals vervoersnetwerken, kadastrale
percelen, gebouwen, adressen, hoogtege-
gevens, geologie, statistische en administra
tieve eenheden) naar diverse milieuthema's
(bijvoorbeeld meteorologie, hydrologie, oce
anografie, habitats en biotopen, de menselijke
gezondheid en veiligheid).
De INSPIRE-richtlijn is een kaderrichtlijn die
bestaat uit meerdere wetgevende onderdelen:
de richtlijn zelf, de omzetting van de EU-
richtlijn naar de wetgeving van de lidstaten, in
Nederland via de Implementatiewet EG-
richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie, en
de verschillende maatregelen door middel van
uitvoeringsbepalingen. Deze uitvoeringsbe
palingen zijn vastgelegd in Europese Veror
deningen, of in besluiten van de Commissie.
Ten slotte zijn er technische voorschriften voor
alle onderdelen van de INSPIRE-infrastructuur:
metadata, dataspecificaties voor 34 thema's,
netwerkdiensten (voor vinden, raadplegen
en downloaden), het delen van gegevens
met EU-instellingen en -voorschriften voor de
monitoring en rapportage over INSPIRE.
In deze paragraaf wordt bezien in hoeverre
'INSPIRE' voldoet aan de in paragraaf 2.2
gestelde eisen.
Eis: informatie is bekend (kenbaar en vindbaar)
INSPIRE vereist dat de lidstaten hun ruimte
lijke informatie beschrijven door middel van
metadata en de metadata actief publiceren
en aanbieden aan het Europese INSPIRE-
geoportaal. In Nederland wordt dit gedaan via
de verplichte publicatie van INSPIRE-informatie
in het nationale INSPIRE-geoportaal.
Eis: informatie is juridisch beschikbaar
Alle ruimtelijke informatie dient toegankelijk
worden gemaakt via vijf netwerkdiensten:
zoek-, raadpleeg, download-, transformatie- en
diensten die het mogelijk ruimtelijke gegevens
op te roepen (Art. 9 INSPIRE-wet). Artikel 11
van de INSPIRE-wet geeft de mogelijkheden
in welke specifieke gevallen de toegang tot
ruimtelijke informatie kan worden beperkt.
INSPIRE verplicht de overheidsinstanties en -
instellingen niet om hun ruimtelijke informatie
beschikbaar te stellen via open licenties. Voor
het delen van gegevens met andere overhe
den zijn er een aantal regels voorzien in de
INSPIRE-richtlijn. Elke lidstaat stelt maatregelen
vast voor het uitwisselen van verzamelingen
ruimtelijke gegevens en diensten tussen
zijn overheidsinstanties. Deze maatregelen
moeten voorkomen, dat praktische belem
meringen ontstaan, die zich voordoen met het
uitwisselen van ruimtelijke gegevens en dien
sten op de plaats van gebruik. In Nederland
zijn hier geen specifieke maatregelen voor
getroffen of geëist.
Eis: informatie is fysiek beschikbaar
INSPIRE vereist dat ruimtelijk informatie beschik
baar wordt gesteld door middel van een spe
cifiek type netwerkdienst, de downloaddienst,
die het mogelijk maakt kopieën van verzame
lingen ruimtelijke gegevens, of onderdelen van
dergelijke verzamelingen, te downloaden en,
waar mogelijk, direct toegankelijk te maken
(art. 11c INSPIRE-richtlijn). Tevens zijn minimale
prestatiecriteria voor deze diensten vereist (art.
16 INSPIRE-richtlijn). Europese Verordening
976/2009 en Verordening 1088/2010 bevatten
