b
2016-1
Geo-Info
In het kader van de herontwikkeling van een
oud industrieterrein "Hembrugterrein" in de
Gemeente Zaanstad is een studie uitge
voerd om de geluidbelasting te bepalen van
omgevingsgeluid afkomstig van omlig
gende industrie en gemotoriseerd verkeer.
De in hoogte variërende geluidbelasting
was hierbij belangrijke informatie om opti
maal te kunnen herinrichten. Maar omdat
de workflow geen 3D ondersteunde, werd
de op xyz-coördinaten berekende geluidbe
lasting weergegeven op 2D-kaarten met een
afzonderlijke kaart voor iedere verdieping
(zie figuur 1). Het was aan de ambtenaren
en bestuurders om deze informatie in hun
hoofden te reconstrueren tot 3D-modellen.
Dit maakte het niet eenvoudig om het effect
van geluid te begrijpen en op basis hiervan
beslissingen te nemen. Bovendien beperk
ten de berekeningen zich tot het te ontwik
kelen gebied en de maximaal te realiseren
bouwhoogte. De 2D-kaarten waren daarmee
statisch, namelijk een momentopname voor
een beoogd doel. Bij positieverschuiving of
een toename van de gebouwhoogte of het
bouwvolume moest de berekening weer
worden herhaald.
Huidige technieken maken het mogelijk om
output van de geluidstudies direct in een
3D-webviewer te visualiseren. Zo'n viewer is
voor iedereen te gebruiken zonder plug-
ins te installeren (zie figuur 2). Dit heeft
twee belangrijke voordelen. Ten eerste
maakt een interactieve 3D-geluidkaart
direct inzichtelijk hoe de geluidbelasting
in hoogte varieert. Ten tweede is voor de
3D-visualisatie van de outputgegevens van
geluidmodellen veel minder nabewerking
nodig dan bij het platslaan in 2D-kaarten.
Hierdoor is het eenvoudiger om te expe
rimenteren met verschillende scenario's
ook voor verschillende typen professionals
voor wie geluidbelastingen vanuit verschil
lende invalshoeken sturend zijn zoals de
geluidbelasting in de werkelijke situatie
(nodig voor actueel gegevensbeheer), in de
gewenste situatie (planologie) en bij nieuwe
ontwikkelingen (nodig voor onderzoek).
verschillende informatiehuizen naar de
ontsluiting van de onderliggende onderzoeks
gegevens. Maar een 3D-aanpak voor de
ontsluiting van deze gegevens kan hier
significante meerwaarde hebben. Dit kunnen
we illustreren aan de hand van een praktijkcase
van de Gemeente Zaanstad (zie kader).
A.rGl* Herontwikkeling Hembrugterrein in Zaanstad
B) Integraal afwegingskader in 3D
op basis van rekenmodellen
In deel 1 zagen we al dat de beschikbaarheid
van actuele, 3D-basisgegevens middels
basisregistraties domeinen afzonderlijk verder
kan helpen. Maar voor de Omgevingswet
is het juist ook interessant om het geheel
van verschillende omgevingsaspecten
tegen elkaar af te wegen. Voor zo'n integraal
afwegingskader biedt een interactieve 3D
Figuur 2 - 3D-visualisatie van de xyz-punten met geluidbelasting. Deze 3D-informatie vormde de bron voor de
kaarten in Figuur 1. Bron: Esri.
per verdieping: links 2e verdieping; rechts 3e verdieping). Bron: Gemeente Zaanstad.
Industrie lawaai etmaal waarde
3de verdieping, op 10.5 m. hoogte.
verklaring
belasting tot 50 dB(A)
belasting tot 55 dB(A)
belasting tot 60 dB(A)
belasting tot 65 dB(A)
gebouw op contouren
(rekengria) hoogte
omgeving veel meerwaarde, omdat kan
worden geëxperimenteerd met scenario's
waarbij de impact op geluid, luchtkwaliteit,
energie enzovoort direct duidelijk wordt.
De stip op de 3D-horizon voor de Omgevings
wet is dat overheden, burgers en bedrijfsleven
samenwerken bij het inwinnen en delen van
actuele (of nog beter realtime) informatie
van de leefomgeving waarbij informatie over
domeingrenzen heen wordt geïntegreerd in
een dynamische 3D-omgeving. Sensoren die
continu meten wat de status is van onze wer
kelijkheid precies op dit moment zijn hierbij
een belangrijke informatiebron. Het ideale
planningsinstrument is dan een interactieve
3D-visualisatie waarbij (nu) ingrijpen in de
omgeving direct laat zien wat de gevolgen zijn
voor geluid, water, lucht en veiligheid en waar
bij een deel van de toets op toelaatbaarheid
van activiteiten door middel van deze digitale,
dynamische tool kan plaatsvinden. Een groot
deel van de regels in het omgevingsrecht is
"mechanisch toepasbaar" zoals bouwregels in
een bestemmingsplan, maar ook regels op het
