INSPIRE
verankert zich in
In het kader van de INSPIRE-
richtlijn realiseren de Europese
lidstaten een netwerk voor
het uitwisselen van gegevens
over de leefomgeving. Nu de
basis van het digitale netwerk
staat, kan ook het gebruik ervan
vorm krijgen. Zo gaat Europa
het INSPIRE-netwerk gebruiken
voor het aanleveren van data
voor de verplichte Europese
milieurapportages. De data voor
rapportages in het kader van de
richtlijn voor Luchtkwaliteit zijn als
eerste aan de beurt.
INSPIRE
a.
c.
44 Geo-Info I 2016-2
Door Michel Grothe
De wet INSPIRE beschrijft hoe de Europese lid
staten gegevens over de fysieke leefomgeving
uitwisselen. Denk aan gegevens over de topo
grafie, vervoersnetwerken, bevolkingssamen
stelling, emissie van vervuilende of gevaarlijke
stoffen, waterkwaliteit en energiebronnen.
Deze gegevens zijn nodig voor het opstellen
en monitoren van Europees milieubeleid.
INSPIRE is een horizontale EU-milieurichtlijn
die algemene voorschriften bevat voor de vele
verticale milieurichtlijnen waarin gegevensuit
wisseling met de EU plaats heeft. Uitwisseling
van milieugegevens zal in toenemende mate
plaatsvinden via de principes en componen
ten van INSPIRE. In de richtlijn Luchtkwaliteit
en de richtlijn Mariene Strategie is het gebruik
van INSPIRE nu al wettelijk verankerd. Wat dit
in de praktijk betekent, beschrijven we aan de
hand van de richtlijn Luchtkwaliteit.
Luchtkwaliteit en INSPIRE
De luchtkwaliteit heeft grote impact hebben
op de gezondheid van mens en het milieu.
Het lastige van lucht is, net als veel andere
leefomgevingsthema's, dat zij zich weinig
aantrekt van landsgrenzen. Vervuilde lucht uit
Duitsland of België kan - afhankelijk van de
windrichting - ook in Nederland impact heb
ben en vice versa. Het is daarmee bij uitstek
een onderwerp om ook grensoverschrijdend
onder de loep te nemen.
Om de luchtkwaliteit te bepalen, monitoren
en erover te rapporteren en te communice
ren zijn diverse gegevensbronnen relevant.
Deze gegevensbronnen vormen de basis voor
de levering van informatieproducten voor
Europese rapportageverplichtingen. In de EU-
regelgeving voor luchtkwaliteit (AQD 2008/50/
EC, Artikel 26) is nu opgenomen dat de richtlijn
INSPIRE moet worden toegepast (zie figuur 3).
Voor de uitvoering van de richtlijn Luchtkwali
teit heeft de Europese Commissie samen met
domeinexperts een nieuw informatiemodel
gemaakt. Dit informatiemodel beschrijft welke
informatie je moet uitwisselen om aan de
vereiste informatieproducten van de richtlijn
Luchtkwaliteit (zie figuur 4) te voldoen en hoe
je dat doet. INSPIRE draagt bij aan dit informa
tiemodel met een ISO-19156-standaard voor
observaties en metingen (zie figuur 3) en door
de voor luchtkwaliteit relevante gegevensty-
pes te integreren vanuit verschillende INSPIRE-
thema's (onder meer 'milieubewakingsvoor
zieningen' en 'menselijke gezondheid').
In het kader van de INSPIRE-richtlijn maken overheidsorganisaties in de Europese lidstaten informatie over 34 thema's (figuur 1)
vindbaar en downloadbaar. Ook harmoniseren de lidstaten hun datasets, zodat de gegevens binnen en over landsgrenzen heen
vergelijkbaar worden. En zij zorgen voor leveringsvoorwaarden die het gebruik niet onnodig belemmeren. Hierdoor is Europese
milieu-informatie van goede kwaliteit beschikbaar, vindbaar en bruikbaar en is de inhoud ervan, ook over de landsgrenzen heen,
op elkaar afgestemd. Alle Europese INSPIRE-data komen bij elkaar in het Europese INSPIRE-portaal [1].
Basisgegevens
Thematische gegevens leefomgeving
1.
Admlnsttatieue ee rth eden
A.
Atmosferische omstandigheden
k. Landgebruik
2.
Adressen
Biogeografische gebieden
L- Menselijke gezondheid en veiligheid
3
Beschermde gebieden
Bodem
M. Meteorologische geografische
4.
Bodem gebruik
D.
Energiebronnen
kenmerken
5.
Geografisch rastersysteem
E.
Faciliteiten voor landbouw
N. Milieu bewa kin gsvoorziemn gen
6.
Geografische namen
en aguaculluur
0. Minerale bronnen
7.
Geologie
F,
Faciliteiten voor productie en
P. Nuts diensten en overheidsdiensten
8.
Hoogte
industne
Q. Oceanografische geografische
9.
Hydrografie
G.
Gebieden met natunrrisico's
kenmerken
LD.
Kadastrale perceloi
H.
Gel: cos beheer, gebieden waar
R. Spreiding van de
LI,
Octhobccid vorming
beperkingen gelden, gereguleerde
bevolking - demografie
L2,
Systemen voor verwijzing
gebieden en rapportage-eenheden
S, Statistische eenheden
door middel van coördinaten
I.
Gebouwen
T. Verspreiding van soorten
L 3,
Vervoersnetwerken
J,
Habitats en biotopen
LL Zeegebieden
Figuur 1 - De 34 INSPIRE-thema's onderverdeeld in basisgegevens en thematische gegevens leefomgeving.
