De Aanbestedingswet 2012
Wat betekent dat voor de wereld van geo-informatie?
Sinds april 2013 is in Nederland
de Aanbestedingswet 2012
(AW2012) van kracht. In 2014
zijn de Europese richtlijnen met
betrekking tot aanbesteden
aangepast, reden waarom de
Aanbestedingswet 2012 in 2016
alweer gewijzigd moest worden.
De Nederlandse overheid heeft
van deze gelegenheid gebruik
gemaakt om ook het "flankerend
beleid" (het Aanbestedingsbesluit,
de Gids Proportionaliteit en het
Aanbestedings Reglement Werken)
te wijzigen. Als alles is gegaan zoals
gepland zijn de nieuwe wet en het
flankerend beleid per 1 juli 2016 in
werking getreden. Wat is er dan
veranderd voor u, werkzaam bij een
aanbestedende dienst, leverancier
of dienstverlener op het gebied van
geo-informatie? De volgens ons
voor u belangrijkste veranderingen
hebben we op een rij gezet.
4
Geo-Info I 2016-4
Door Jos Anneveld en Ronald Vroom
Nieuwe procedures voor aanbestedingen
met een innovatief karakter
In de gewijzigde AW2012 [1] (er is dus geen nieuwe
aanbestedingswet) zijn twee nieuwe procedures
opgenomen met als doel om innovatiever te
kunnen aanbesteden. Daar bedoelen we mee dat
er meer ruimte is voor dialoog tussen de markt en
de aanbestedende dienst, vanzelfsprekend binnen
de beginselen van het aanbestedingsrecht (non
discriminatie, gelijkheid, transparantie, objectiviteit
en proportionaliteit).
Mededingingsprocedure met
onderhandeling (MMO)
Als eerste is er de "mededingingsprocedure met
onderhandeling". Deze procedure komt in de
plaats van de "onderhandelingsprocedure met
aankondiging". De MMO kan worden toegepast
voor opdrachten met een ontwerp- of innovatief
karakter waar gebruik van de oude procedure in
een veel beperkter aantal gevallen mogelijk was.
De nieuwe procedure start met een publicatie
op TenderNed, er wordt al dan niet na selectie
ingeschreven, en over de inschrijvingen wordt
onderhandeld. Er mag daarbij niet worden onder
handeld over de gunningscriteria (bijvoorbeeld na
de onderhandeling "aanpasbaarheid" als gunnings
criterium introduceren) en de minimumeisen.
Innovatiepartnerschap (IP)
Het IP is bedoeld voor innovatieve trajecten waarbij
de innovatie en de aankoop (conform de vooraf
bekendgemaakte minimumeisen en maximum-
kosten) van de resulterende oplossing in een keer
worden aanbesteed. De procedure kan volgens de
wet worden toegepast "..voor een overheidsopdracht
die is gericht op de ontwikkeling en aanschaf van een
innovatief product of werk of een innovatieve dienst
welke niet reeds op de markt beschikbaar is."
De procedure zorgt ervoor (althans, daar gaat
de wetgever van uit) dat met deze procedure
wordt voorkomen dat een onderhands gegund
innovatietraject (met een opdrachtwaarde onder
de drempel) tot gevolg heeft dat de resulterende
oplossing (met een opdracht boven de drempel
waarde) zonder marktwerking bij de partij terecht
komt die het innovatietraject heeft uitgevoerd.
Voor de aanbestedende dienst voorkomt deze
procedure dat er wellicht twee keer aanbesteed
moet worden, maar ook dat marktpartijen niet
inschrijven op een oplossing die het resultaat
is van het door een andere partij uitgevoerd
innovatietraject.
De procedure van het IP start met een publicatie
op TenderNed. In de aanbestedingsstukken moet
in ieder geval informatie over de minimumeisen,
de gunningscriteria en intellectuele eigendom
worden opgenomen. Deze informatie moet
zodanig zijn dat ondernemers in staat zijn te bepa
len wat de aard en strekking van de gevraagde
oplossing zijn en te beslissen over deelneming
aan de procedure. Vervolgens worden al dan niet
na selectie door een aantal ondernemers eerste
inschrijvingen uitgebracht. De aanbestedende
dienst onderhandelt vervolgens over deze en
volgende inschrijvingen (maar niet over de
gunningscriteria en de minimumeisen) om zo
de inschrijvingen te verbeteren. Er kunnen dan
inschrijvers afvallen (mits dat in de aanbestedings
stukken is vermeld) tot het aantal overblijft dat de
aanbestedende dienst in de aanbestedingsstukken
heeft geformuleerd. Deze inschrijvers brengen
een definitieve inschrijving uit waarover niet meer
wordt onderhandeld. Met de inschrijver(s) die
de winnende inschrijving heeft dan wel hebben
uitgebracht sluit de aanbestedende dienst dan
het IP
Nu is het in het dagelijks spraakgebruik niet altijd
duidelijk wat met 'innovatie' wordt bedoeld. De
wet brengt hier ook geen duidelijkheid in, het
wachten is dan ook op de eerste jurisprudentie uit
de lidstaten of interpretatie door het Hof van Jus
titie van de Unie. Dat geldt ook voor de uitvoering
van de MMO-procedure: in de wet is wel een stap
penplan opgenomen, maar de exacte uitvoering
ervan kan op vele manieren worden gedaan.
Het voorgaande geldt onverkort voor producten
van overheidsdiensten op het gebied van geo-
informatie. Veel overheidsdiensten vinden zichzelf
innovatief op het gebied van geo-informatie, maar
het is maar helemaal de vraag of zij dit wel zijn in
de zin van de wet. Het is dan ook zaak dat aanbe
stedende diensten goed beslagen ten ijs komen
wanneer zij besluiten aan te besteden volgens
een procedure met een innovatief karakter. In een
aantal gevallen zal professioneel advies nodig zijn!
EMVI als enige gunningscriterium
Tot nu kende de AW2012 twee gunningscriteria:
"Laagste prijs" en "Economisch Meest Voordelige
Inschrijving (EMVI)". Bij gebruik van EMVI konden
